آداب و رسوم دفن مردگان در کشورهای مختلف

ساعت 24-آداب و رسوم بخش غیرقابل انکار موجودیت اجتماعی انسانی هستند و در واقع بازتاب تجربیات انسانی محسوب می‌شوند. سنت‌ها قسمتی از فرهنگ یک جامعه بوده که تقریبا همه موضوعات زندگی را شامل می‌شوند. افراد در هر نقطه از این کره خاکی سنت‌های مختلفی در زندگی دارند که برخی از این موارد را از نیاکان به ارث برده‌اند و برخی دیگر نیز تحت تاثیر زندگی امروزی بشر ایجاد شده‌اند.

یکی از موارد مهم در زندگی بشر مرگ‌ومیر است و مردم در نقاط مختلف جهان مراسم تدفین و سوگواری‌های متفاوت و مشابهی دارند.

مردم آسیای شرقی عقاید متفاوتی در مورد مرگ دارند. برخی تصور می‌کنند روح بعد از مرگ جسم در زمین زندگی خواهد کرد. به همین دلیل مراسم تشییع جنازه بسیار جدی گرفته می‌شود و تمامی بخش‌های این مراسم در شرق آسیا پر از معانی و هدفمند است. هدف اصلی این سنت‌ها احترام به متوفی به شیوه فوق‌العاده محترمانه است تا انتقال آن به زندگی پس از مرگ نیز به همان اندازه باشد.

این مراسم سه مرحله دارد و شامل دعا خواندن، ضربه زدن به درها و برس زدن موها است و هرکدام از این مراسم برای اینکه خوش یمن باشند باید سه بار تکرار شوند.

مراسم تشییع جنازه در خانه خانوادگی متوفی برگزار می‌شود. اگر مرگ در داخل خانه رخ دهد برخی مراسم در همان مکان برگزار خواهد شد و اگر مرگ در خارج از منزل رخ دهد مراسم تشییع جنازه نیز در خارج از منزل برگزار خواهد شد.

در حالی که غربی‌ها رنگ مشکی را رنگ عزاداری می‌نامند مردم در کشورهای آسیای شرقی مانند چین، ژاپن، کره جنوبی، ویتنام و فیلیپین رنگ سفید را نماد مرگ می‌دانند. به همین دلیل اغلب به افراد بیمار لباس سفید می‌پوشانند. با این حال با توجه به نفوذ غرب در حال حاضر در برخی مناطق لباس مشکی مرسوم شده است.

البته در این مورد افراد سیاه‌پوش بازوبند سفید رنگی در مراسم خاکسپاری دارند. علاوه بر این بستگان متوفی باید لباس متفاوتی داشته باشند و کودکان و دختران باید لباس سیاه برتن کنند و نشانه‌ای فرهنگی برای غم و اندوه بیشتر آنان است. در ضمن نوه‌های کوچکتر متوفی رنگ آبی و نوه‌های بزرگتر لباس آبی کم رنگ می‌پوشند.

مراسم تشییع جنازه و سوگواری 49 روز پس از مرگ ادامه دارد. هفت روز اول مهمتر از همه بوده و اگر خانواده فاقد امکانات مالی باشد مراسم در مدت زمان کمتری و حدود سه تا پنج روز طول خواهد کشید و روز اول از همه مهمتر است.

در فرهنگ آسیایی در مراسم خاکسپاری رنگ و نوع خاصی از گل‌ها مهم هستند. همانطور که سفید رنگ مرگ است، گل‌هایی به رنگ سفید نیز مناسب این مراسم بوده و دیگر رنگ‌ها مانند زرد کم رنگ و صورتی کم رنگ نیز معمولا به عنوان هدیه برای مراسم تشییع جنازه انتخاب می شوند. بعضی از رایج‌ترین انواع گل‌ها شامل گل داوودی، ارکیده‌ها، میخک سفید، نیلوفرها ، لوتوس سفید، گلادیاتوس و لارسپورها هستند.

ترکیب‌های مختلف این گل‌ها پیام‌های متنوعی برای خانواده متوفی دارند. بنابراین گل‌ها باید با دقت انتخاب شوند تا به درستی با موضوع خاص و مراسم تشییع جنازه مطابقت داشته باشند. در حالی که این چند ویژگی مراسم خاکسپاری که در بالا ذکر شده در سراسر منطقه گسترده است اما از کشوری تا کشور دیگر با توجه به تفاوت‌های فرهنگی در آسیای شرقی متفاوت است.

چین

در چین هرگز در مراسم سوگواری لباس به رنگ قرمز بر تن نمی‌کنند، چون در فرهنگ چینی رنگ قرمز بیانگر شادی است. مراسم خاکسپاری چینی نیز با آداب و رسوم خاص فرد متوفی مطابقت دارد. در مراسم تشییع جناره آداب و رسوم خاصی مشاهده می‌شود. در برخی موارد اشیا در کنار بدن دفن می‌شوند و اعتقاد بر این است که آنها به زندگی پس از مرگ کمک خواهند کرد. این سنت در دوران باستان توسط امپراطوران و دیگر شخصیت‌های مردمی ثروتمند که دارای اشیا ارزشمند و گرانبها بودند مرسوم بوده و حتی در این مراسم خدمتگزاران واقعی این افراد با فرد متوفی به خاک سپرده می‌شدند. با گذشت زمان این اشیا گرانبها با مجسمه‌های خاکی جایگزین شدند و امروزه نیز نسخه کاغذی استفاده می‌شود.

ژاپن

بر اساس جمعیت بسیار همگن و محدوده جغرافیایی نسبتا کوچک ژاپن ارزش‌های فرهنگی به میزان زیادی در ژاپن مشترک است. البته ژاپن همیشه خود را نهادی متمایز نسبت به سایر کشورهای آسیای شرقی می‌دانسته و در نتیجه ارزش‌های فرهنگی ژاپن اغلب استثناهایی نسبت به سایر مناطق در جهان دارد. بیش از 99.5 درصد از شهروندان ژاپنی مردگان خود را می‌سوزانند و خاکستر باقی مانده را درون گلدان یا کوزه در گورستان خانوادگی نگهداری می‌کنند. البته این امر برخلاف بسیاری از قوانین آسیای شرقی است. 90 درصد خدمات مراسم تشییع جنازه ژاپن مطابق با آداب و رسوم شاندونگ و بودایی انجام می‌شود. در سنت بودایی بعد از اینکه خاکستر تحویل داده می‌شود نام جدیدی بر روی فرد متوفی گذاشته شده و از کلمات باستانی ژاپن برای این نامگذاری استفاده می‌شود. سوگواری در بعضی از مناطق یک هفته و در برخی مناطق دیگر 49 روز است. علاوه بر این مراسم یادبود و سالانه نیز برگزار می‌شود.

کره جنوبی

به علت عوامل مختلف آداب و رسوم در کره جنوبی متفاوت است. مراسم خاکسپاری در کره به میزان زیادی به وضعیت اجتماعی، اقتصادی و مذهبی بستگی دارد. البته فرهنگ کره جنوبی در دهه‌های اخیر تحت تاثیر فرهنگ غرب نیز قرار گرفته است. به دلیل کمبود گورستان در کره جنوبی هزینه خاکسپاری به طور چشمگیری افزایش یافته است. این کمبود موجب افزایش هزینه خاکسپاری شده و در نتیجه خدمات خاکسپاری برای بسیاری از مردم از لحاظ اقتصادی غیر قابل قبول است.

یکی از فرهنگ‌های در حال توسعه در کره جنوبی نگهداری خاکستر مردگان به نام columbaria است.

از مهمترین سنت‌های مراسم خاکسپاری در کره جنوبی این است که همه بستگان متوفی لباس وی را به صورت بازوبند با طراحی خاصی می‌پوشند و بازوبندهای تهیه شده از لباس متوفی به معنی نسبت با او است. سوگواری تا سه روز قبل از اینکه بدن دفن شود برگزار می‌شود.

ویتنام

در مقایسه با کره جنوبی مراسم تشییع جنازه در ویتنام کاملا یکپارچه و هماهنگ است.

بسیاری از مراسم خاکسپاری در ویتنام توسط بودیسم و یا کاتولیک‌ها برگزار می‌شود، اما بیشتر ویتنامی‌ها معمولا در خانه‌ها و محل کسب و کار خود آرامگاهی اجدادی برای احترام به مردگان خود دارند که این محراب از الوارها ساخته شده است. این محراب‌های اجدادی نیز در مراسم خاکسپاری وجود دارند.

علاوه بر این از محراب‌ها دود بلند می‌شود و طلسم نیز به آنها متصل است. این طلسم‌ها به صورت پول طراحی شده تا متوفی در زندگی پس از مرگ از انها استفاده کند.

واقعیت جالب در مورد فرهنگ ویتنام این است که به طور سنتی روزهای تولد جشن گرفته نمی شود و در عوض آن سالگرد مرگ همیشه برگزار می‌شود. ویژگی منحصر به فرد مراسم تشییع جنازه ویتنامی در مقایسه با دیگر نقاط آسیای شرقی این است که زنان همیشه در خدمات مراسم تشییع جنازه شرکت دارند.

فیلیپین

مراسم تشییع جنازه در فیلیپین به سبک غربی است زیرا اکثریت مردم کاتولیک هستند. با این حال یک اختلاف بزرگ بین سنت‌های مراسم خاکسپاری سنتی کاتولیک و فیلیپین مدرن وجود دارد و مراسم سوگواری سه روز تا یک هفته است. در مناطق روستایی معمولا مراسم در خانه فامیل و یا زادگاه وی و در شهرها نیز مراسم تشییع جنازه در خانه مرحوم برگزار می‌شود.

ایسنا