از اولین سریال مذهبی بعد از انقلاب تا تهیه کننده‌ای که بخاطر «مختارنامه» سه بار سکته کرد

تلویزیون همچنان با «شب دهم» و «مختارنامه» دست خالیاش را پر میکند

ساعت24-در طی سال‌های گذشته آثار تلویزیونی مختلفی درباره عاشورا ساخته شدند که هرچند تعدادشان انگشت‌شمار است اما برخی از آن‌ها سالیان سال است که از تلویزیون پخش می‌شوند و همچنان مخاطبان پای گیرنده‌های خود به دیدن این سریال‌ها می‌نشینند.

html>

به گزارش خبرآنلاین، سریال‌های مناسبتی از آن دسته از سریال هاییست که طرفدارن زیادی دارد یکی از این مناسبت‌ها که معمولا سریال هایی با مضامین تاریخی و مذهبی در آن پخش می‌شود محرم است.

هر ساله کارگردانان تلویزیونی دست به ساخت سریال‌هایی می‌زنند که کماکان طرافداران خود را دارد و برخلاف سینما که تعداد آثار عاشورایی آن به تعداد انگشتان دست است، تلویزیون خیلی زود سنگ بنای ساخت آثار عاشورایی را نهاد و تقریباً همه‌ساله آثار مختلفی با مضمون عاشورا در تلویزیون ساخته و به نمایش درآمده است. هرچند در چند سال اخیر تلویزیون هم به دلیل مشکلاتی که در بخش تأمین منابع مالی داشت آثار فاخری در این زمینه تولید نکرد و آنچه تولید شدند نیز چندان درخور توجه نبودند اما نمی‌توان چشم را به روی برخی از آثاری که باگذشت سال‌ها همچنان پای ثابت پخش این روزها هستند را فراموش کرد.

اولین سریال مذهبی پس از انقلاب ۵۷

تقریبا اولین سریال بزرگ درباره کربلا است که درست به خود فاجعه می‌پردازد. این سریال با هزینه ۳ میلیون تومان ساخته شد. «روایت عشق» در بیدخت گناباد جلوی دوربین رفت و برای همین هم اکثر بازیگرانش از اهالی مشهد بودند مثل خود انوشیروان ارجمند که نقش ابن سعد را بازی کرد و همین طور مرحوم رضا سعیدی که ابن زیاد بود و نقش کوتاه اما موثرش، او را به خیلی‌ها شناساند.

روایت تصویری در این سریال به شدت تحت تاثیر فیلم «محمد رسول‌الله» مصطفی عقاد بود. نقش امام حسین(ع) را دوربین برعهده گرفته بود و خبری از خویشان و یاران امام نبود. سریال، صحنه‌های جنگی چندانی نداشت و اشقیا روی تپه‌ای که مثلا به میدان جنگ مشرف بود، برای یکدیگر روایت می‌کردند که چه کسی به میدان آمده و چه می‌کند. اما در میان صحنه‌های ماندگار این سریال، صحنه‌هایی مانند برهنه شدن غلام سیاه(علی اوسیوند)، شهادت حر و شهادت خود امام هم در نوع خودش تازگی داشت.

در صحنه پایانی سریال، دوربین که در زاویه دید نگاه امام است در گودال نشسته است و اشقیا با ترس و نیزه و شمشیر به او نزدیک می‌شوند. شمر، عربده کشان و خنجر به دست نزدیک می‌آید و قاب دوربین شکسته و خونین می‌شود. روایت عشق از سریال‌های مهجور و کمتر دیده شده‌ای است که به نسبت زمان ساخته شدنش که در سال‌های میانی جنگ ایران و عراق بود، سریالی قابل تامل است.

سریالی با بودجه کم اما مخاطبان فراوان

سریال «شب دهم» یکی دیگر از سریال های مذهبی است که در سال ۱۳۸۰ به کارگردانی حسن فتحی ساخته شد و روایتگر داستانی در اواخر دوره حکومت رضاخان در تهران بود که یک پسر لات خواهان ازدواج با دختر از تبار قاجار بود و دختر هم برای قبول این ازدواج شرط ده شب اجرای تعزیه در ایام محرن را گذاشته بود. رویا تیموری، کتایون ریاحی و حسین یاری از بازیگران این سریال بودند.

حسن فتحی پس از ساخت این سریال ادعا کرد زمانی که در حال نوشتن فیلم‌نامه «شب دهم» بوده، به هیچ‌وجه به فکر ساخت سریالی مناسبتی نبوده و به گفته خودش سریال «شب دهم» با بودجه‌ای بسیار اندک نسبت به سریال‌های آن زمان ساخته شده است.

تهیه‌کنندگی «شب دهم» را حسن بشکوفه عهده‌دار بود؛ تهیه‌کننده‌ای که بعدها در سریال موفق «مدار صفر درجه» هم با فتحی همکاری داشت اما مدتی است که در سریال‌های تلویزیونی نامی از او دیده نمی‌شود.

سریال مناسبتی «شب دهم» در محرم سال ۱۳۸۰ که مصادف با عید نوروز بود، پخش شد و مورد استقبال هم قرار گرفت، به طوری که به عنوان یکی از بهترین سریال‌های مناسبتی همچنان از آن یاد می‌شود و بارها از شبکه‌های تلویزیونی هم پخش شده است. حتی امسال پس از گذشت ۲۱ سال از ساخت این سریال کماکان «شب دهم» روی آنتن تلویزون می‌رود.

حسن فتحی درباره این‌که در نهایت چگونه «شب دهم» به سریالی مناسبتی تبدیل شد گفته: «پخش سریال «شب دهم» در ایام محرم پیشنهاد آقای جعفری‌جلوه (مدیر وقت شبکه اول) بود. ایشان معتقد بودند این سریال در ایامی که عید نوروز و محرم با هم تقارن دارند، مخاطب بسیاری را جذب خود می‌کند و همین اتفاق هم افتاد. «شب دهم» به عنوان سریالی مناسبتی به خوبی جواب داد.»

«باران عشق» احمد امینی

باران عشق را احمد امینی برای پخش از شبکه تهران آماده کرد. داستان این سریال از این‌ قرار است که یک بانک، اقدام به برگزاری مراسم قرعه‌کشی‌ می‌کند. یکی از جوایز این قرعه‌کشی، سفر به کربلاست. تعدادی از دارندگان حساب پس‌انداز، برنده این جایزه می‌شوند که هرکدام از آنان برای خودشان داستانی دارند. این مجموعه موقعیت دراماتیک افرادی را روایت می‌کند که میهمان امام حسین (علیه‌السلام) هستند.

این سریال که به‌صورت اپیزودیک ساخته شد، در هر شب روایتی یکی از برندگان این جایزه را در خود داشت. ثریا قاسمی، امین تارخ، سیما تیرانداز، آتیلا پسیانی، پرویز پور حسینی، لعیا زنگنه، محسن قاضی مرادی، فردوس کاویانی، بهناز جعفری بازیگران برخی از قسمت‌های این سریال هستند که از تلویزیون پخش شد.

سفر سبز

مجموعه تلویزیونی «سفر سبز» در سال ۸۱ با پخش از شبکه سه، داستان یک زوج مسیحی را روایت می‌کند که در سفر به ایران پسربچه‌ای را به‌عنوان فرزندخوانده با خود می‌برند و حالا این پسربچه زمانی که ۲۵ سال سن دارد با اعتراف پدرخوانده‌اش پیش از مرگ به حقیقت پی می‌برد و تصمیم می‌گیرد به ایران بیاید. سفر سبز را محمدحسین لطیفی به ثمر رسانده و بازیگرانی مانند پارسا پیروزفر، علی نصیریان، محمدرضا شریفی‌نیا، مجید مظفری، حمیده خیرآبادی، لادن مستوفی، امین تارخ، سارا خوئینی‌ها در آن به ایفای نقش پرداختند.

محمدحسین لطیفی ازجمله کارگردان‌هایی است که در حوزه سریال سالی چندبار در حوزه کارهای مذهبی بخت‌آزمایی کرده و البته کارگردان به نسبت موفقی هم در این حوزه به‌حساب می‌آید.

پریدخت دختر حاج میرزا

سامان مقدم هم یکی از کارگردان‌هایی است که در «پریدخت» اشاره‌ای به واقعه عاشورا و البته عزاداری مردم در دوران رضاخانی داشت. لیلا حاتمی و علی مصفا بازیگران اصلی سریال مقدم بودند. به نظر بسیاری از منتقدان تلویزیونی، «پریدخت» سامان مقدم را می‌توان یکی از نمونه‌های قابل‌قبول در سریال سازی محرمی دانست که توانست گریزی به تاریخ معاصر ایران در سده اخیر بزند و در حقیقت روایتی ملودرام در دل محرم و اعتراض‌های مردم در زمان پهلوی را به تصویر بکشد. «پریدخت» داستان زندگی دختر حاج‌میرزا یکی از سرشناسان مؤمن شهر است. داستان در ‌سال ١٣١٤ رقم می‌خورد، جایی که پریدخت در دوراهی انتخاب خواستگار قرار دارد. داستان با فرازوفرود زندگی پریدخت جلو می‌رود تا فاجعه مسجد گوهرشاد و کشف حجاب رقم می‌خورد. مرحله دوم زندگی پریدخت با تبعید رضاشاه و روی کار آمدن محمدرضا پهلوی آغاز می‌شود، قصه‌ای که تا بعد از کودتای ٢٨مرداد ادامه دارد. مثلث عشقی مبهم میان پریدخت، نادر و نصرت، جوهره داستان بود؛ نصرت که با هم‌نشینی در خانه میرزا دلباخته دختر او می‌شود و نادر خانزاده‌ای که از دختر موردعلاقه‌اش دور می‌شود. بازی لیلا حاتمی در کنار همسرش علی مصفا قابل‌تقدیر بود. حاتمی توانست نقش پریدخت را به‌خوبی ایفا کند، البته نمی‌توان بازی خوب کامبیز دیرباز در نقش نصرت را هم در نظر نگرفت.

شوذب، در میانه عشق دو زن

«معصومیت ازدست‌رفته» به کارگردانی داوود میرباقری سال ۸۲ از شبکه سه سیما، با حضور بازیگرانی چون امین تارخ، فریبا کوثری، سارا خوئینی‌ها، داریوش فرهنگ، داود رشیدی، اکبر عبدی پخش شد.

داستان این سریال، به سده نخست هجری برمی‌گردد و با محوریت شخصیتی به نام شوذب شکل می‌گیرد. او از یاران حضرت علی(ع) بود، منتهی اکنون خزانه‌دار کوفه و امویان شده‌ و میرباقری شوذب را در میانه عشق دو زن ترسیم می‌کند.

اولین زن ماریا است که زمانی مسیحی بوده‌ و خاطرات شیرینی از دوران خلافت امیرالمومنین علی(ع) دارد که به منزل آنها سر می‌زده‌ و دستگیر فقر و تنگدستی‌شان بود. دیدن شوذب، ماریا را به یاد حضرت می‌اندازد و همین به تدریج علاقه او را به شوذب شکل می‌دهد. ماریا که پس از مرگ مادر به دیر سپرده شده و به قالب راهبه مسیحی درآمده است، همچنان دل در گرو عشق شوذب دارد و برایش پیام‌هایی عاطفی می‌فرستد و در مواجهه بین این دو، شوذب نیز گرفتار عشق ماریا می‌شود.

اما زن دوم یک یهودی است به نام حمیرا که با شمایل کولی‌وار خویش، دل شوذب را می‌فریبد و او را بتدریج با وسوسه به راهیابی بیشتر به دستگاه خلافت امویان، از ایمان دور می‌سازد.

به این ترتیب سریال میرباقری در یک عرصه دوسویه شکل می‌گیرد سویه‌ای که نهایتش به سعادت ختم می‌شود و سویه‌ای که فرجامش جز شقاوت نیست و اکنون شوذب باید بین این تنگنا راهی را برگزیند. شوذب نهایتاً با ماریا ازدواج می‌کند اما به دلیل رفت‌وآمدهای مکرر حمیرا نسبت به او بی محبت شده و ماریا او را ترک می‌کند. ماریا در هنگام به دنیا آوردن پسرش از دنیا می‌رود و شوذب نیز با حمیرا ازدواج می‌کند. اما چند سال بعد پسر شوذب، زید، اتفاقی عاشق ربابه دختر حمیرا می‌شود و در این راه کشته می‌شود. شوذب هم دیوانه شده و ربابه را در مجلس عروسیش می‌کشد. اما نهایتاً به وسیله سواری از زندان نجات می‌یابد.

تهیه کننده‌ای که بخاطر فشار کاری سه بار سکته کرد

یکی از سریال‌هایی که حدود ده سال است بسیار مورد استقبال مردم قرار گرفته سریال«مختارنامه» به کارگردانی داوود میر باقری است. کارگردانی که پرچم دار ساخت این سبک از فیلم میان همکاران خود است. سریال «مختارنامه» پخش خود را در سال ۸۹ از شبکه یک سیما آغاز و در سال ۹۰به پایان رساند . سریال «مختارنامه» پیرامون زندگی و قیام مختار ثقفی بود. فیلمبرداری این سریال حدود شش سال طول کشید و و فشار کاری آن قدر بالا بود که محمود فلاح تهیه کننده کار به دلیل سختی و فشار بالای کار سه بار سکته کرد و حتی یک بار عمل قلب باز انجام داد. این سریال به سبب پخش هر ساله به مناسبت ایام محرم دست مایه شوخی و خنده در فضای مجازی قرار می‌گیرد چرا که این سریال بیش از ده سال است که هر سال روی آنتن تلویزیون می‌رود اما با این شرایط آمار بالایی از محبوبیت را میان بینندگان دارد.

داوود میرباقری در این سریال صحنه به شهادت رسیدن حضرت عباس(ع) را در یکی از سکانس ‌ها ضبط کرده بود اما بعدها بنا به دلایلی آن سکانس از سریال حذف شد.

البته چند سالی است دیگر به ساخت چنین آثاری بها داده نمی‌شود و هر سال به مناسبت محرم سریال «مختارنامه» و «شب دهم» تبدیل به برنامه‌هایی می‌شوند که می‌توان هر بخش آن را از یک شبکه تلویزیونی تماشا کرد.