هیچ چشماندازی برای سینمای ایران وجود ندارد/حمایت فارابی از فیلم اولیها چه نتیجهای داشت؟
ساعت24-عباس رافعی کارگردان سینمای ایران با اشاره به این موضوع که ورود فیلم اولیها در سالهای گذشته بیدقت و هیئتی بوده است، حضور بنیاد سینمایی فارابی به عنوان متولی فیلم اولیها را کاری درست دانست.
عباس رافعی کارگردان و نویسنده سینما درباره فرآیند تایید صلاحیت حرفهای کارگردانان فیلم اولی، گفت: «طی چندین سال گذشته ورود فیلم اولیها به سینمای حرفهای بسیار بیضابطه، بیدقت و هیئتی بوده است. چقدر خوب که بنیاد سینمایی فارابی متولی این امر شده است و حضور فارابی به عنوان متولی فیلم اولیها را باید به فال نیک گرفت. اگر ورود به سینمای حرفهای مدیریت شود و چشماندازی برای آینده سینمای ایران وجود داشته باشد، قطعا فیلمسازان فیلم اولی روی همان ریلی حرکت خواهند کرد که به آن چشمانداز برسند.»
او درباره چشمانداز مورد نظر بیان کرد: «تاکنون هیچ چشماندازی برای سینمای جمهوری اسلامی ایران ترسیم نشده است. وقتی که ورودیهای سینما یعنی جوانان بدون چشمانداز و هدف وارد کار حرفهای شوند، قطعاً فیلمهایی میسازند که در مراحل دریافت پروانه نمایش و اکران دچار مشکلات فراوانی شوند، چراکه ضوابط، دستورالعملها و مناسبتهای مورد نظر سینما را رعایت نمیکنند؛ همانطور که در سالهای گذشته بسیاری از فیلمهای اولی به اکران عمومی در نیامدند.»
کارگردان «سلوک» درباره علت این مساله تصریح کرد: «این آفت از آنجا ناشی میشود که هر تهیهکننده یا هر سرمایهگذاری که پول داشت، میتوانست تقاضای پروانه ساخت برای یک جوان فیلم اولی بدهد، شورای پروانه ساخت نیز تأکید داشت که اعتماد تهیهکننده به فیلمساز جوان برای ساخت فیلمش کافی است، حال آن فیلم هرچه میخواهد باشد. در نهایت در ایران با سینمایی جشنوارهای، فیلمهای زیرزمینی و فیلمهای طنز غیر قابل نمایش روبهرو شدیم و شاهد وضعیت پیچیده کنونی هستم که حدود ۲۰۰ فیلم تقاضای اکران دارند.»
رافعی درباره حمایت بنیاد سینمایی فارابی از فیلمسازان اول گفت: «وظیفه بنیاد سینمایی فارابی این است که فیلمهایی را حمایت و هدایت کند که بتوانند تجربهای جدید به مردم ایران و جهان بدهند. فیلمهایی که خنثی هستند و صرفاً برای سرگرمی ساخته میشوند در مسیر حمایت بنیاد سینمایی فارابی قرار نخواهند گرفت. مدیران بنیاد سینمایی فارابی باید در درجه اول، سینمای ایران را آسیبشناسی و ارزیابی کنند و متوجه شوند که سینمای ایران اکنون در پله چندم ایستاده است و برای طی کردن پلکان دیگر، نیاز به چه فیلمها و چه فیلمسازانی دارد. این ارزیابی مدیران باعث میشود که سینمای سال ۱۴۰۱ ما با سینمای سال ۱۴۰۵ متفاوت باشد. ما در سینمای خودمان درجا زدهایم، هنوز بهترینهای سینمای ایران فیلمهایی هستند که در دهه ۶۰ و۷۰ ساخته شدهاند.»
این فیلمساز در پاسخ به این پرسش که سینمای ایران به چه فیلمهایی نیاز دارد، تاکید کرد: «سینما باید آینه تمام قدی در برابر جامعه ایران باشد تا مردم ایران زشتیها و زیباییهایشان را در این آینه ببینند، تلاش کنند که زیباتر شوند و آلودگیهایی را که به آنها چسبیده است، در مقابل اسن آینه پاک کنند. یک فیلم میتواند چنین وظیفهای داشته باشد.»
او در پایان با خطاب قرار دادن فیلمسازان اول، بیان کرد: «نصیحت من به فیلمسازان اول این است که فکر نکنند اولین ایده و اولین فکری که به ذهنشان رسید، عالیترین، بهترین و موثرترین ایده است، بلکه تلاش کنند که فیلمهای زیادی ببینند تا بدانند ایدههایی که به نظرشان غافلگیرکننده آمده است، سالها پیش توسط فیلمسازان دیگر ساخته شده است، پس باید طرحی نو دراندازند.»