پنج نکته کلیدی در مورد اکوادور

ساعت 24 - اکوادور مدتی طولانی نماد و پرچمدار ثبات در آمریکای جنوبی بود. اما در سال‌های اخیر گسترش فعالیت باندهای مواد مخدر و تهبکاری سازمان‌یافته، اکوادور را به یکی از ناامن‌ترین کشورهای منطقه بدل کرده است.

خشونت‌های تبهکارانه در ماه‌های اخیر به اوج خود رسید و روز ۱۹ دی‌ماه پس از تصرف یک شبکه تلویزیونی هنگام پخش زنده توسط گروهی از افراد مسلح، دولت اکوادور که روز قبل از این حادثه وضعیت اضطراری اعلام کرده بود به گروه‌های تبهکار اعلان جنگ داد. مرور این پنج ویژگی به شناخت بهتر از اکوادور کمک می‌کند: مرکز جدید قاچاق بین‌المللی مواد مخدر اکوادور در چند سال اخیر به یک بازیگر مهم درعرصه قاچاق کوکائین بدل شده است. کارتل‌های مواد مخدر با استفاده از کنترل امنیتی ضعیف در بنادر این کشور در ساحل اقیانوس آرام به مرور فعالیت خود را از کشورهای همسایه، کلمبیا و پرو، به اکوادور گسترش داده‌اند. دانیل نوبوآ، رئیس‌جمهور جدید اکوادور، که سال ۲۰۲۳ با وعده مبارزه با جرایم مرتبط با مواد مخدر به پیروزی رسید، روز ۱۸ دی در پی فرار رهبر نیرومندترین باند قاچاق مواد مخدر از زندان، وضعیت اضطراری در کشور اعلام کرد. باندهای تبهکار در واکنش به این اقدام به استودیوی یک شبکه تلویزیونی حمله کرده و هنگام پخش زنده برنامه، کارکنان را به مرگ تهدید و تیراندازی کردند.

در حملات دیگری که روز ۱۹ دی روی داد تبهکاران چند مامور پلیس و نگهبان زندان را به گروگان گرفتند. گزارش‌ها حاکی است که بر اثر حملات تبهکاران مسلح دست‌کم ۱۰ نفر کشته شده‌اند.

کانون اصلی درگیری‌های خشونت آمیز و مرگبار در سال‌های قبل، زندان‌های اکوادور بود. براساس آمارهای دولتی، از فوریه سال ۲۰۲۱ تاکنون در جریان درگیری بین باندهای رقیب در زندان‌های این کشور بیش از ۴۶۰ زندانی کشته شده‌اند. بسیاری از قربانیان را زنده در آتش سوزانده و یا سر آن‌ها را بریده‌اند. قدرت بومیان مردمان بومی اکوادور که جمعیت آن‌ها بیش از یک میلیون نفر تخمین زده می‌شود در دهه‌های اخیر در عرصه سیاست این کشور قدرت گرفته‌اند و در فاصله سال‌های ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۵ در سقوط سه رئیس‌جمهور نقش مهمی ایفا کردند. آن‌ها در اوت ۲۰۲۳ در مبارزه طولانی خود برای دمکراسی اقلیمی به یک پیروزی بزرگ رسیدند. در همه‌پرسی سراسری که تحت فشار بومیان برگزار شد اکثر مردم اکوادور به توقف بهره‌برداری از ذخایر نفتی در پارک میلی «یاسونی» رای دادند.

این منطقه یکی از پرتنوع‌ترین زیست‌بوم‌های جهان و درعین حال بخش مهمی از زیستگاه اجدادی مردمان «وائورانی» است که ساکنان بومی ناحیه آمازون اکوادور هستند. حدود ۳۰ سال پیش نیز در پی شورش گسترده مردمان بومی، دولت اکوادور ناگزیر شد بیش از دو میلیون هکتار از قلمرو کشور را که زیستگاه قبایل آندی و آمازونی اکوادور است به آن‌ها واگذار کند. هر چند قانون اساسی اکوادور مالکیت قبایل بر این اراضی را به رسمیت شناخته است، اما حکومت هر آنچه را که در زیر زمین نهفته است در کنترل خود دارد. محافظ و پشتیبان جولیان آسانژ دولت اکوادور در سال ۲۰۱۲ به جولیان آسانژ، بنیانگذار ویکی لیکس، که به‌دلیل افشای اسرار عملیات نظامی در افغانستان و عراق تحت تعقیب دولت آمریکا بود پناهندگی سیاسی داد. آقای آسانژ به مدت هفت سال در سفارت این کشور در لندن زندگی می‌کرد و به‌دلیل پناهندگی سیاسی از بازداشت توسط پلیس بریتانیا در امان بود. اکوادور «به خاطر انتخابات آمریکا» اینترنت موسس ویکی‌لیکس را قطع کرد اما دولت اکوادور در سال ۲۰۱۹ جولیان آسانژ را به دخالت در امور داخلی کشورهای دیگر متهم و او را از سفارت خود اخراج کرد. آقای آسانژ از آن زمان تاکنون در زندان فوق امنیتی بلمارش در شرق لندن زندانی است و برای لغو حکم استرداد به آمریکا تلاش می‌کند. نفت، موز و میگو یکی از راه‌های اصلی قاچاقچیان برای ارسال مواد مخدر از اکوادور به سایر نقاط جهان، پنهان کردن آن در محموله‌های موز، یکی از مهمترین صادرات این کشور، است.دولت‌های اسپانیا و هلند پارسال اعلام کردند که بزرگترین محموله کوکائین را در بنادر خود کشف و ضبط کرده‌اند که در میان موز صادراتی از اکوادور پنهان شده بود. میگو نیز یکی دیگر از صادرات و منبع مهم ارز خارجی اکوادور است. این کشور با پیشی گرفتن از هند اکنون بزرگترین صادر‌کننده میگو در جهان است.

مجمع الجزایر گالاپاگوس گالاپاگوس شامل ۲۳۴ جزیره است که در فاصله تقریبا ۹۰۰ کیلومتری سواحل غربی اکوادور در اقیانوس آرام قرار دارد.

طبیعت این جزایر آتشفشانی که روی خط استوا واقع شده به‌دلیل تنوع بی‌نظیر جانداران در جهان منحصر به فرد است. چارلز داروین، دانشمند بریتانیایی، در قرن نوزدهم میلادی با مطالعه گونه‌های جانوری در این جزایر فرضیه تکامل را تدوین کرد. زیست‌بوم منحصر به فرد گالاپاگوس که در فهرست میراث جهانی یونسکو است تحت تاثیر گسترش گردشگری و تغییرات اقلیمی ناشی از فعالیت‌های بشر به خطر افتاده است.