سخنان مهم ظریف درباره سیاست خارجی کشور
ساعت 24 - وزیر خارجه دولت دوازدهم با بیان اینکه مشکل اساسی ما نه تنها در جمهوری اسلامی بلکه در میان همه زمامداران جهان، اشتباهات اداراکی است، اظهار داشت: فهم نادرست شرایط و تصمیمگیری بر اساس فهم اشتباه به بحرانها و ضایعات جبران ناپذیری منجر شده است.
محمدجواد ظریف یادآور شد: ما در جهانی زندگی میکردیم که چارچوب ها کم و بیش مشخص بود، وضعیت قدرت جهانی کم و بیش معلوم بود، گرایشها و وفاداریها مشخص بود و زمامداران میدانستند چگونه عمل کنند و بر اساس آن به صورت کم و بیش درستی تصمیم گیری کنند، البته در آن هم اشتباه تصمیمگیری بود اما اشتباه تصمیمگیری کم بود چرا که جهان یک شکل دو قطبی داشت و معلوم بود شما چگونه میخواهید رفتار کنید، حتی در جنبش عدم تعهد که بر مبنای عدم تعهد بر دو قطبی بود بازهم شما در جنبش جناح شرقی داشتید و از آن طرف گروه غربی داشتید و تکلیف معلوم بود،
این دیپلمات کشورمان گفت: زمان جنگ یک نظام دوقطبی داشتیم همه چیز مشخص بود و کمتر اشتباه میتوانست اتفاق بیفتد گرچه صدام هم بر اساس اینکه من نیرو و قدرت دارم و ایران بهم ریخته و انقلابی است و ارتشش نابود است دست به حمله زد و دیدیم که اشتباه کرد، چه چیز را به حساب نیاورد؟ مردم را به حساب نیاورد و خودمان یادمان نرود با چه چیزی در جنگ جلوی اینها ایستادیم. یادمان نرود با چه چیزی در جنگ جلوی شکست را گرفتیم. با چه چیزی مانع شدیم تحریم ها کشور را از پا نیندازد. دولت این کارها را نکرد، مردم اینکارها کردند. صدام این عامل را ندید که ما یک نظامی بودیم و انشاالله بمانیم که برخواسته از خواست مردم است.
وی یادآور شد: در سال ۲۰۰۲ وقتی که آمریکا ایران را محور شرارت اعلام کرد ، ۷ فوریه شارون به آمریکا رفت گفت بیخود به عراق حمله نکنید به کشور دیگری حمله کنید. بغداد آدرس غلط است و آدرس درست تهران است، آمریکا چرا به بغداد حمله کرد؟ ۲ دلیل دارد نخست اینکه بغداد ۱۲ سال تحت تحریمهای سازمان ملل متحد بود و اجماع امنیتی علیه عراق بود و دلیل دیگر اینکه ایران سرزمین وسیعی دارد و مردمی که حامی حاکمیت هستند و نمیتوانیم بر مردم نفوذ کنیم. این سلاح نبود که مردم را حفظ کرد، این مردم بودند که سلاح را حفط کردند، سال ۲۰۰۸ بروید حرفهای بولتن و دانشمندان هستهای امریکا را نگاه کنید. فردو تازه لو رفته است. میگویند فردو خطرناک است چون داخل کوه است و نمیتوانیم بزنیم ، تحلیل میدهند این فردو را میتوانیم بزنیم ۲ روش علمی هم ارائه میدهند اما آخرش میگویند نزنیم؛ چراکه اگر بزنیم مردم ایران مصممتر میکنیم در پیگیری سلاح، لذا این اتم نبود که ما را نجات داد، مردم بودند که اتم ما را نجات دادند. این واقعیت بعد از جنگ سرد بود. تئوریهای جنگ سرد میگوید قدرت دو پایه دارد انگیزشی و مادی. قدرت با اجازه همه دوستان نه فقط موشک است نه GDP، پیام و انگیزش هم هست. همانی که در برنامه ۱۴۰۴ به آن الهام بخشی میگوییم.
ظریف ادامه داد: هزینه آمریکا برای تسخیر ذهنها در بین نیروهای نظامی خود هزینه زیادی است تا سرباز او در کشوری که میرود بتواند با آن کشور سازگاری داشته باشد. از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۳ آمریکا یک عملیات بزرگ نظامی انجام داده است. آمریکا همیشه یا در جنگ بوده یا در کودتا چون فکر میکردند قدرت شان در همین مسائل است. در سال ۲۰۰۴ کنگره آمریکا به یک گروه مسئولیت میدهد که بررسی کند چرا آمریکا با لشکرکشی به اهدافش نرسیده است؟ این گزارش میگوید سیاست استفاده از نیروی نظامی برای پیشبرد اهداف آمریکا ناموفق بوده است و بنابراین آمریکا از سال ۲۰۰۴ آمریکا از کنش ذهنی استفاده میکند نه با کنش حضور حتی روسیه و پوتین در دام امنیتی سازی آمریکا گرفتار شد.
وی خاطرنشان کرد: کنش آمریکا عوض شده و ما در جهان قطبی حضور نداریم. ما هنوز توقع رابطه قطبی در جهان داریم و انتظار داریم قطب جدید شکل بگیرد به اسم قطب مثلا شرق یا جهان چندقطبی شود و ما با چسبیدن به یک قطب از حمایت او استفاه کنیم ولی الان دنیا یک شبکه است و برخی کنشگران اصلا کشور نیستند. ایلان ماسک تصمیم میگیرد غزه یا اوکراین اینترنت داشته باشد یا نه. الان لایههای مختلف از قدرت شکل گرفته است از جمله لایه شبکهای و مردم با مویابل خود دیگر مجبور نیستند فقط به گوگل متصل شوند. از من سوال میکنند چرا عربستان که نوکر آمریکاست، با روسیه و چین رابطه خوبی دارد؟ این سوال به این دلیل است که چارچوب تحلیل کهنه شده و برهمین اساس هم تصمیمات گرفته میشود که کشور نمیتواند به پیشرفت لازم برسد. عربستان و چین دنیا را شبکهای میبینند و به همین دلیل چین به عربستان متحد آمریکا بیشتر از ایران متحد خود امتیاز میدهد. روسیه غیر از این رفتار میکند؟ چین و روسیه قصد رقابت ژئواستراتژیک با آمریکا ندارند هرچند آمریکا قصد دارد چین را به این بازی هل دهد همانطور که روسیه را در اوکراین به این بازی هل داد و موفق شد. پوتین به ما میگفت مراقب باشید در دام آمریکا نیفتید ولی خودش افتاد. وقتی بالن چین در آسمان آمریکا کشف شد، چین میگوید اشتباه شد و راهش را گم کرده است و نمیگوید کاخ سفید را کنفسیوس میکنم. چین وارد بازی ژئوپلتیک با آمریکا نمیشود بعد ما انتطار داریم برای ایران وارد بازی ژئوپلیتیک با آمریکا وارد شود و به قطعنامههای شورای امنیت برای ایرن رای منفی بدهد؟ ما درک درستی از شرایط دنیا و قدرت نداریم.
وزیر خارجه پیشین کشورمان افزود: حتی اگر میخواستیم بر مبنای تئوریهای دهه ۴۰ و ۵۰ میلادی عمل کنیم، باید بر قدرت معنوی و هویتی خود تکیه میکردیم زیرا آنجا قدرت داشتیم. چرا در دهه ۵۰ و ۶۰ خودمان در آفریقا اسم بچه را خمینی میگذاشتند؟ چرا یادمان رفت که پیام ما بود که دنیا را جذب ما کرد. قدرت نظامی ما مهم است اما نباید مزیت خود را فدای قدرتی کنیم که توان رقابت نداریم. موشک ایران مهم است. نگویید ظریف مخالف توان موشکی است. من به دلیل حمایت از توان موشکی ایران سه بار تحریم شده ام. مزیت نسبی ما پیام انقلاب و قدرت مردم بوده است و این بوده که حرفی برای زدن داشتیم.
وی با بیان اینکه اروپا و چین حوزه مزیت نسبی خود را مشخص کردهاند، گفت: بین سال ۸۲ تا ۸۴ که با اروپا همکاری داشتیم، آمریکا میخواست ما را با شورای امنیت ببرد اما اروپا میخواست ایران را از شورای حکام خارج کند. اما زمانی که قطار بی ترمز هستهای را راهانداختیم، اروپا کنار آمریکا قرار گرفت و ما را به شورای امنیت برد. فکر میکنید چین و روسیه کمتر از اروپا تحریمهای آمریکا را رعایت میکند؟ اروپا و چین قصد درگیری با آمریکا ندارند. چین صدها میلیارد دلار تجارت خارجی خود را فدای ۵۰ میلیارد تجارت با ایران نمی کند. نباید بگوییم روسیه آمادگی جان فشانی برای ایران را دارد اصلا نباید چنین انتظاری داشته باشیم. من معتقد به ارتباط با روسیه هستم ولی با چشم باز. قرارداد ۲۵ ساله با چین را من امضا کردم ولی باید با چشم باز این ارتباط را داشته باشیم.
ظریف افزود: مشکل ما قبل از قانون اساسی و بقیه موارد، شناخت است. مشکل بعدی این است که به اطراف خود با نگاه تهدید و نه فرصت نگاه میکنیم. مردم، مهاجرین، ایرانیان خارج کشور، همسایگان و همه را تهدید میبینیم. ایرانیان خارج کشور هر کدام میتوانند سفیر برای انقلاب، فرهنگ و خلیج فارس باشند.
وی با بیان اینکه مشکل سوم ما مشکل آرزومندی است، گفت: دنیا براساس آرزوها نمیچرخد بلکه براساس واقعیت می چرخد. چرا مردم ما مهاجرت میکنند؟ درست است مشکل زیاد داریم ولی چون آرزویشان این است که با یک مهاجرت همه چیز درست میشود در حالیکه یک مرد و همسرش در خارج ا کشور برای زندگی در آپارتمان ۶۰ متری با قرص باید شب و روز کار کنند اما خیال میکنند اگر مهاجرت کنند به آنها کاخ بیل گیتس میدهند. از زمان صفویه دنبال آرزوی دولت هخامنشی بودیم اما به دولت قاجار رسیدیم. این آرزوها را باید پایان بدهیم. خودمان انتخاب کردیم قهرمانان مان را نه از واقعیت بلکه آرزوها انتخاب کنیم. آرزو داریم یک شبه پولدار شویم. آرزو به شما برنامه نمیدهد.
ظریف تاکید کرد: آلمان دو جنگ جهانی را تحمیل کرد بخاطر آرزوی خودبزرگ بینی اما بعد تصمیم گرفت به جای آلمان قوی، اروپای قوی را مطرح کند. وقتی میگفتیم منطقه قوی، آقای شریعتمداری میگفت این حواسش نیست ما میخواهیم ایران قوی باشد در حالیکه منطقه قوی با ایران قوی فرق نمی کند. ایران قوی است و هیچ کشوری در این منطقه بهاندازه ایران سرمایه سیاسی و انسانی ندارد و همه به ما رشک میبرند. ما این همه امکانات و سرمایه انسانی داریم. واقعیات را مبنا قرار دهیم.
وی با طرح این سوال که بدبختیهای سال گذشته چرا ایجاد شد؟ گفت: یک گروه فکر میکرد با فشار به مردم، حجاب آنها درست میشود. الان حجاب بهتر از سال گذشته است؟ یک گروه فکر میکرد با این بازیها حکومت سرنگون میشود. هر دو گروه آرزو داشتند و به کسانی که گفتند واقعیات را ببینید، گفتند وسط باز و ماله کش. مردم بزرگ ترین عامل بازدارندگی هستند به شرط آنکه بر مبنای واقعیات عمل کنیم نه آرزوها.
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.