درباره خطرناک ترین زندانیان زندان مخوف السالوادور

ساعت 24 - صدها چشم به ما دوخته شده است. زندانیان با سرهای تراشیده، لباس سفید یکدست و خالکوبی‌های متعدد می‌دانند که تحت نظر هستند و نگاهشان را از آن سوی میله‌ها برمی‌گردانند. ما در سکات ECOTC (مرکز زندانیان اقدامات تروریسم) هستیم، یک زندان فوق امنیتی که یک سال پیش توسط دولت السالوادور برای زندانی کردن اعضای «رده بالای» باندهای اصلی قاجاق و تبهکاری در این کشور اقتتاح شد.

این مرکز مجموعه‌ای عظیم است که در محلی دورافتاده ساخته شده و بیش از هر طرح دیگری نماد سیاست امنیتی بحث برانگیز نایب بوکله، رئیس جمهور السالوادور محسوب می‌شود. منتقدان رئیس جمهور این محل را «سیاهچاله حقوق بشر» نام داده‌اند که در آن دستورالعمل‌های بین‌المللی در مورد رعایت حقوق زندانیان نادیده گرفته می‌شود. میگوئل ساره، از اعضای سابق کمیته فرعی منع شکنجه سازمان ملل متحد، این زندان را یک چاله بتنی و فولادی توصیف کرده است. او با اشاره به این واقعیت که تاکنون هیچ کس از زندانیانیان این محل آزاد نشده، هشدار داده است که به نظر می‌رسد از سکات «برای حذف افراد بدون اجرای رسمی مجازات اعدام» استفاده می‌شود. اما در کشوری که باندهای بدنام تبهکاری مانند مارا سالواتروچا و دو جناح باند باریو ۱۸ به نام‌های «انقلابیون» و «جنوبی‌ها» ویرانی و مرگ به بار آورده بودند، این زندان یکی از دلایل اصلی محبوبیت زیاد آقای بوکله و موفقیت او در انتخابات بوده است. در جریان بازدیدی از سلول‌های این زندان که توسط دولت برای رسانه‌های بین‌المللی سازماندهی شده بود، مدیر این مرکز گفت: «اینجا روان‌پریشان، تروریست‌ها و آدمکش‌هایی زندانی هستند که کشورمان را در ماتم فرو برده‌اند. »این مدیر که نمی‌خواست نامش فاش شود اما اجازه داده بود از او فیلم بگیریم، به ما هشدار داد: «به چشم‌هاشان نگاه نکنید. » هوا ی با عبور از فیلترهای سقف مشبک، برای مدتی کوتاه هوا را کمی خنک می‌کند. دمای سلول‌ها ممکن است در طول روز به ۳۵ درجه سانتیگراد برسد و هیچ منبع تهویه دیگری وجود ندارد. این زندان را می‌توان «آلکاتراز آمریکای مرکزی» نامید اما برخلاف آلکاتراز، ساختمان آن کاملا جدید است.نگهبانان با کلاه‌ استتار و اسلحه در دست از بالای سلول‌ها مراقب هستند. زندانیان از تختخواب‌های چهار طبقه بالا می‌روند و بدون تشک با ملافه روی تختخواب‌‌های فلزی می‌خوابند. آن‌ها غذایی را که به آن‌ها داده می‌شود - شامل برنج، لوبیا، تخم مرغ آب پز یا ماکارونی - را با دست می‌خورند. مدیر زندان توضیح می‌دهد که «هر وسیله‌ای را می‌توان به یک سلاح مرگبار تبدیل کرد. »

Play video, "Rare video shows inmates in their cells in El Salvador's mega-jail

در داخل سلول با سه دیوار سیمانی و یک نرده آهنی، فقط دو دستشویی برای شتشو و دو توالت قرار دارد که زندانیان باید در برابر چشم دیگران، از آن‌ها استفاده کنند. زندانیان فقط می‌توانند روزانه ۳۰ دقیقه از این سلول‌ها خارج شوند و در راهروی مرکزی بلوک ۳ که گروه روزنامه‌نگاران ما اجازه دیدن از آن را داشتند، بدون هیچ وسیله‌ ورزشی، ورزش کنند. در این مجتمع عظیم، هفت بلوک دیگر مانند این ساخته شده که مساحت آن‌ها معادل هفت زمین فوتبال است.این محوطه با دو حصار برقی و دو دیوار از بتون مسلح احاطه شده و ۱۹ برج نگهبانی محافظت از آن را برعهده دارد. مشخص نیست که در حال حاضر چند نفر در آن زندانی هستند و همچنین اعلام نشده که زندانیان اعزامی به این محل بر اساس چه معیاری انتخاب شده‌اند. یکی از مدیران در پاسخ به سئوالی در مورد تعداد زندانیان، پاسخ می‌دهد: «ما نمی توانیم این اطلاعات را در اختیار کسی بگذاریم.»با اصرار می‌پرسیم حداکثر ظرفیت هر سلول چند نفر است.مدیر دیگری که به نظر می‌رسد پشت ماسک ضد کرونا لبخندی بر لب دارد، می‌گوید: «جایی که شما بتوانید ۱۰ نفر را جا بدهید، می‌توانید ۲۰ نفر را هم جا بدهید. » از زمان آغاز به کار این زندان در ۳۱ ژانویه ۲۰۲۳، بی‌بی‌سی بارها درخواست دسترسی به این زندان بزرگ را داده بود. سرانجام دو روز پس از اینکه نایب بوکله در انتخابات ریاست جمهوری ۴ فوریه با بیش از ۸۰ درصد آرا به پیروزی رسید، اجازه دیدن از زندان هم داده شد. آقای بوکله در سخنرانی پیروزی خود از بالکن کاخ ملی - مقر ریاست‌جمهوری - برای جمعیتی که به شدت برایش ابراز احساسات می‌کردند، به خودش تبریک گفت که السالوادور را که زمانی پایتخت قتل‌ و جنایت در جهان نام داشت به یکی از امن‌ترین کشورهای منطقه تبدیل کرده است. اجازه به روزنامه‌نگاران خارجی برای بازدید از زندانی که نمادی از سیاست‌های امنیتی «مشت آهنین» او علیه تبهکاران نامیده شده ظاهرا تلاش دیگری بوده است تا کسانی که به کارآیی سیاست او شک دارند هم قانع شوند. در حال حاضر، بیش از ۷۰۰۰۰ نفر مظنون به جرایم جدی در چارچوب اعلام «وضعیت استثنایی» در بازداشت هستند. شرایط «وضعیت استثنایی» که از دو سال پیش برقرار شده، به پلیس و ارتش اختیارات گسترده‌ای برای بازداشت مظنونان داده است.گروه‌های حقوق بشر محلی و بین‌المللی هشدار داده‌اند که در چارچوب وضعیت استثنایی، هزاران نفر بدون ارتباط نزدیک با باندهای تبهکار بازداشت شده‌اند. این گروه‌ها خاطرنشان می‌کنند که تعداد زیادی از این افراد تحت فشار و با تهدید و ارعاب مجبور به همکاری با باندها شده بودند. این افراد از ترس جان به عنوان دیده‌بان برای باندها فعالیت داشتند یا اسلحه‌ یا مواد مخدر آن‌ها را مخفی می‌کردند. کریستوسال، سازمان اصلی مدافع حقوق بشر در این کشور آمریکای مرکزی، گفته است که از زمان برقراری وضعیت استثنایی توسط دولت در سال ۲۰۲۲، گزارش‌هایی از موارد شکنجه و بیش از ۱۵۰ مورد مرگ در بازداشتگاه‌های ایالتی را دریافت کرده است.عفو بین‌الملل هشدار داده است که السالوادور در حال «جایگزینی تدریجی خشونت دولتی به جای خشونت باندی» است. این سازمان در گزارشی که در ماه دسامبر منتشر شد مقامات سالوادور را به اتخاذ «سیاست سیستماتیک شکنجه در مورد همه کسانی که تحت شرایط اضطراری به ظن عضویت در باندها بازداشت شده‌اند» متهم کرد.

در این بیانیه آمده است: «از جمله شدیدترین موارد، مرگ در بازداشتگاه‌های دولتی بوده است و در بسیاری از موارد، شرایط غیرانسانی زندان یا محرومیت از مراقبت‌های پزشکی و درمانی به مرگ زندانیان منجر شده است.»مدیر زندان می‌گوید که هیچ نهاد یا سازمان غیردولتی خارجی اجازه بازدید از زندان را ندارد. او در عین حال اصرار می‌ورزد که شرایط زندان با معیارهای بین‌المللی مطابقت دارد، اما ما هیچ راهی برای بررسی این ادعا نداشتیم و به ما اجازه ندادند از بقیه زندان به جز محلی که برایمان مشخص شده بود دیدن کنیم. دولت استدلال می‌کند که با جنایتکاران سرسختی که مرتکب جنایات فجیع و خشونت‌های وحشتناک شده‌اند برخوردی مناسب دارد. در جریان بازدید، ما را با پنج زندانی روبرو کردند که برای اثبات این ادعا انتخاب شده بودند. تصاویر خالکوبی‌ این زندانی نشان می‌دهد که او از اعضای باند مارا سالواتروچا بوده است.این زندانی‌ها اجازه حرف زدن نداشتند. یک نگهبان به اولین زندانی دستور می‌دهد: «بیا اینجا. لطفا برگرد. پیراهنت را در بیاور.»

به ما گفته می‌شود که این زندانی یکی از «آدمکش‌های باند مارا سالواتروچا» بوده که به خاطر آدم‌ربایی، شکنجه و قتل - همراه با چند عضو دیگر باند - چهار نفر که سرباز بودند - به ۲۶۹ سال زندان محکوم شده است.به مردی هم که به جرم قتل یک دختر مدرسه‌ای ۱۶ ساله به حبس محکوم شده دستور داده می‌شود پیراهنش را بالا بزند و خالکوبی‌هایی را که در میان اعضای باندهای تبهکار رایج است به ما نشان بدهد. یکی از عکاسان سالوادورایی که همراه ما به این بازدید آمده است بعدا به ما گفت که دختر مدرسه‌ای مورد نظر ربوده شد و به طرز وحشیانه‌ای به قتل رسید. قاتلان بعدا جسدش را در کانال آب انداختند. مردم السالوادور با جنایات وحشیانه‌ای مانند جنایاتی که این زندانیان برای ارتکاب آن‌ها به زندان افتاده‌اند بیگانه نیستند. در روزهای منتهی به انتخابات، مردم در بازارهای خیابانی، در تفریحگاه‌های ساحلی، در هتل‌های شهر و در محله‌های فقیرنشین با من از نفوذ و قدرتی گفتند که باندهای تبهکار تا قبل از برنامه سرکوب آن‌ها توسط دولت از آن برخوردار بودند. ماریا د لا لوز پانیاگوا، که مالک یک فروشگاه مواد غذایی در سانتا آنا است، از فشار مرتب باندها برای اخاذی سخن گفت. او گفت که «سر ماه، یک پسر را برای گرفتن پول به فروشگاه می‌فرستادند. » او گفت که «اگر پول نمی‌دادی، با چاقو تهدیدت می‌کردند. »برخی دیگر به یاد می‌آورند که نمی‌توانستند آزادانه رفت و آمد کنند چون کل محله‌ها زیر سلطه باندها بود. بسیاری در حمایت از وضعیت اضطراری اعمال شده توسط آقای بوکله سخن گفتند. ماریا می‌گوید: «از زمانی که این شرایط اعمال شده، در محله ما هیچ عضو باند وجود ندارد و ما واقعا احساس آرامش و امنیت می‌کنیم.»او می‌افزاید: «البته همیشه جزئیات و چیزهای کوچکی هستند که درست نیستند و احتمالا بعضی هم به ناحق دستگیر شده‌اند. »اما برای او، این هم بهایی است که ارزش پرداختن را داشته است زیرا «قبلا ما در ترس دایم زندگی می‌کردیم. اما حالا دیگر نه.» بی بی سی