اندازه‌گیری مهم‌ترین داروی قلبی عروقی با «حسگر پلاسمونیک» محققان کشور

ساعت 24-محققان پژوهشگاه مواد و انرژی با استفاده از خواص پلاسمونیک نانوذرات نقره، موفق به ساخت یک حسگر پلاسمونیک برای اندازه‌گیری یکی از مهمترین داروهای قلبی عروقی به نام تیمولول شدند.

امیرمصطفی امیرجانی، فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد رشته نانو مواد و مجری این طرح اظهار کرد: تیمولول یکی از مؤثرترین مسدودکننده‌های بتا است که تا به حال تولید شده است. مسدود کننده‌های بتا یا مسدودکننده‌های گیرنده آدرنرژیک بتا فشار خون را با کاهش میزان خروجی خون از قلب کاهش می‌دهند.

وی ادامه داد: این گونه از داروها برای اولین بار در اوایل دهه 60 میلادی برای درمان آنژین و درمان فشار خون بالا استفاده می‌شدند. این داروها به طور خاص پاسخ گیرنده‌های عصبی بتا را مسدود می‌کنند که به کاهش فشار خون و کاهش تپش قلب منجر می‌شود.

این پژوهشگر افزود: در خلال تمرینات بدنی یا استرس‌های احساسی، هورمون‌های آدرنالین و نوراپی‌نفرین در بدن آزاد می‌شوند و گیرنده‌های بتا (حسگرهای پیغام رسان به قلب برای بالا بردن سرعت تپش و تلمبه کردن شدیدتر خون) را تحریک می‌کنند. با مسدود کردن این گیرنده‌ها، مسدود کننده‌های بتا اکسیژن خواهی عضلات قلب را کاهش داده و بدین صورت امکان ابتلا به آنژین را به دلیل کمبود اکسیژن از بین می‌برند.

امیرجانی درخصوص این طرح گفت: حسگر پلاسمونیک تهیه شده در بازه غلظتی یک دهم میکرو مولار تا هزار میکرومولار قادر به شناسایی این داروی قلبی عروقی است و با توجه به حساسیت بالا و حد تشخیص پایین، عملکرد مناسبی برای شناسایی و اندازه‌گیری داروی تیمولول دارد.

وی خاطرنشان کرد: از دستاوردهای این پژوهش یک مقاله ISI برای یکی از مجلات معتبر ارسال شده است.

مجری طرح درخصوص سیستم‌های حسگر توضیح داد: این حسگرهای مبتنی بر نانومواد یک حوزه‌ نو ظهور میان رشته‌ای است که خواص ذاتی روش‌های اندازه‌گیری (مانند حساسیت بالا، هزینه‌ پایین و شناسایی سریع) را با خواص منحصر به فرد نوری، الکتریکی، مغناطیسی و مکانیکی نانو مواد تلفیق کرده است.

وی افزود: به طور کلی، حضور تدریجی خواص جدید یا بهبود یافته‌ در نانومواد منجر به پدیدار شدن روش‌های نوین و متنوع شناسایی و اندازه‌گیری برای ساخت انواع حسگرها با حساسیت بالا شده است؛ سه روش عمده که این حسگرها بر آن‌ ها مبتنی هستند، عبارت از اندازه‌گیری‌های الکتروشیمیایی، اندازه‌گیری‌های فلوئورسانسی و رنگ‌سنجی است.

امیرجانی گفت: از بین این روش‌ها، روش‌های مبتنی بر رنگ‌سنجی (تغییرات پلاسمون سطحی در نانوذرات پلاسمونیک) به دلیل سادگی، امکان اندازه‌گیری‌های درجا، همچنین عدم نیاز به ابزار اندازه‌گیری پیچیده بسیار مورد توجه هستند و در سال‌های اخیر توجه زیادی به روش‌های رنگ‌سنجی برای شناسایی و اندازه‌گیری گونه‌های مختلف شیمیایی و بیوشیمیایی شده است.

بر اساس این گزارش، این طرح با راهنمایی دکتر مژگان باقری و دکتر مژگان حیدری و مشاوره دکتر سعید حصارکی در پژوهشگاه مواد و انرژی اجرا شده است.

ایسنا