زندگی بدون بو

img alt="زندگی بدون بو" src="http://vista.ir/include/articles/images/a381046c7071482c0068420855e44b53.gif" />

همه ساله با آغاز فصل بهار افراد بسیاری وجود دارند که با مشکلی به نام آلرژی روبه‌رو می‌شوند؛ آلرژی فصلی در اصل حساسیت به گرده‌ی گیاهان است و در فصل بهار که زمان گرده‌افشانی گل‌ها و درختان است پدید می‌آید و با علائمی مانند، آب‌ریزش، گرفتگی و خارش بینی، عطسه‌های مکرر و ریزش اشک از چشم بروز می‌کند که ممکن است با سرماخوردگی اشتباه شود.
بروز آلرژی در واقع نتیجه‌ی عملکرد سیستم دفاعی بدن است. این سیستم هنگامی‌که در معرض یک ماده‌ی بیگانه و احتمالا" بیماری‌زا مانند ویروس و باکتری قرار گیرد، با تولید آنتی‌بادی با ماده‌ی بیگانه‌ی وارد شده به بدن مبارزه می‌کند، این یک روند طبیعی برای دفاع بدن در مقابل عوامل بیماری‌زای خارجی است. اما در افرادی که به یک ماده‌ی خاص آلرژی دارند دستگاه دفاعی بدن در برخورد با آن ماده که حتی ممکن است بی‌ضرر هم باشد - مانند گرده‌ی گیاهان، برخی از غذاها و مواد، برخی از بوها و ... - به اشتباه آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند. آنتی‌بادی‌های تولید شده به سلول‌هایی متصل شده و از آن سلول موادی به نام «هیستامین» آزاد می‌شود. هیستامین‌ها مسئول بروز علائم آلرژی‌اند.
به جز آلرژی فصلی در برخی از موارد آلرژی به یک ماده یا مواد خاص که در اصطلاح به آن‌ها آلرژن می‌گویند، وجود دارد؛ مانند حساسیت به پر یا موی حیوانات خانگی، گرد و خاک، مدفوع و لاشه‌ی سوسک، برخی شوینده‌ها و ... در میان مواد غذایی نیز تعدادی از آن‌ها سبب بروز حساسیت در افراد مختلف می‌شوند مانند حساسیت به باقالی - بیماری فاویسم - که یکی از خطرناک‌ترین حساسیت‌های غذایی است.
علائم آلرژی بسته به نوع آلرژن و چگونگی ورود آن به درون بدن متفاوت است ولی در مجموع می‌توان گفت خارش و کهیر پوست، عطسه، آب‌ریزش و گرفتگی بینی، تنگی تنفس، سرفه، سرگیجه، تاری دید و کاهش فشار خون از علائم آلرژی است.
هر چند که در بسیاری از مواقع شناسایی آلرژن‌های مسئول ایجاد آلرژی مشکل است ولی در صورت شناسایی آن برای پیش‌گیری از بروز حساسیت باید از تماس با آن، بسته به نوع ورود آن به بدن از راه‌های مختلف، پیش‌گیری کرد. امروزه برای درمان حساسیت‌ها، آلرژن‌های متفاوت را به تدریج وارد بدن می‌کنند تا سیستم دفاعی بدن به تدریج آن‌ها را شناسی کرده و به عنوان یک ماده‌ی بی‌ضرر بپذیرد.
MCS بیماری بسیار نادری است، در موارد شدید و حاد این بیماری، برخی افراد حتی نمی‌توانند از خانه‌شان خارج شوند؛ تنوع و تفاوت علائم بیماری در افراد مختلف باعث می‌شود که تشخیص آن به راحتی امکان‌پذیر نباشد.
شاید افراد بسیاری را بشناسید که از این حساسیت‌ها رنج می‌برند اما آیا تا کنون راجع به MCS چیزی شنیده‌اید؟
اثر ناچیزی از عطر، ادوکلن، خشبوکننده‌های هوا، مواد شوینده یا هر ماده‌ی بودار دیگری، «دونارابرتسون» را به مدت چند روز بیمار می‌کند. او ۶۱ سال دارد و طبق علائم قابل مشاهده در او، بیماری‌اش حساسیت به عطر و پاک‌کننده‌های شیمیایی تشخیص داده شده است. او MCS یا حساسیت چندگانه به مواد شیمیایی دارد، شرایط بحث‌برانگیزی که برخی بر این باورند با قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی برانگیخته می‌شود.
او حتی از مهمان‌هایش نیز می‌خواهد هنگامی‌که به خانه‌ی او می‌آیند به هیچ‌وجه عطر مصرف نکنند، دونا یک پرستار بچه است و حتی لباس کودکانی که از آن‌ها مراقبت می‌کند نیز باید با مواد شوینده‌ی بدون عطر شسته شود. او می‌گوید: "حتما" مردم تصور می‌کنند من دیوانه یا خیلی لوس هستم اما مجبورم چنین کاری کنم زیرا در صورت استشمام بوی عطر، تمام روز را بیمار خواهم بود. خانه‌ام هیچ بوی خاصی ندارد و حتی رایحه‌ی ناچیزی از عطر در هیچ جای آن به مشام نمی‌رسد، نمی‌دانم شوهرم چه‌طور این وضعیت را تحمل می‌کند من زندگی او را هم به یک فاجعه تبدیل کرده‌ام او نقاش است و به محض این‌که به خانه برمی‌گردد ناچار است تمام لباس‌هایش را عوض کند."
اگرچه او خانه‌اش را به دژ محکمی در مقابل مواد شیمیایی تبدیل کرده است اما می‌گوید وقتی از در خانه بیرون می‌رود اوضاع عوض می‌شود: "خیلی پیاده راه می‌روم و سعی می‌کنم تا حد امکان از وسایل نقلیه‌ی عمومی استفاده نکنم. همه‌ی آقایان از ژل مو یا ادوکلن استفاه می‌کنند که برای من بسیار خطرناک است، اگر سوار اتوبوس شوم مجبورم ماسک به صورت بزنم. سعی می‌کنم با شرایطم کنار بیایم و تسلیم نشوم اما واقعا" حس یک زندانی را دارم. به ندرت برای گردش و خرید از خانه بیرون می‌روم چون تمام مغازه‌ها و وسایل حمل و نقل عمومی بوی عطر می‌دهد. مردم را خیلی دوست دارم و از حرف زدن با آن‌ها لذت می‌برم اما مجبورم همیشه از پشت تلفن یا از طریق اینترنت با آن‌ها تماس داشته باشم. بیرون رفتن با دوستانم همیشه مشکلاتی را به همراه دارد زیرا همه‌ی آن‌ها عطر می‌زنند. البته دوستان صمیمی‌ام سعی می‌کنند خودشان را با من هماهنگ کنند، آن‌ها همیشه مراعات حال مرا می‌کنند اما نمی‌توانم به اماکن عمومی بروم چون برایم حکم مرگ دارد. این نوع حساسیت واقعا" شما را به موجودی ضد اجتماعی تبدیل می‌کند."
دونا اولین‌بار در سنین نوجوانی و هنگامی‌که در یک کارگاه چاپ مشغول به‌کار بود متوجه مشکل خود شد. در این محل در معرض تعداد زیادی ماده‌ی شیمیایی، انواع چسب، روغن و لاک و الکل بود؛ او می‌گوید هنگام کار ماسک به صورت نداشت و دائما" از حالت تهوع رنج می‌برد. بعد واکنش او نسبت به اسپری‌های شیمیایی در محیط خانه شروع شد اما خیی شدید نبودند تا این‌که در دهه‌ی ۱۹۷۰ روز به روز عطرهای بیش‌تری وارد بازار شد که خیلی بادوام بوده و بوی تند هم داشتند: "شبیه به یک غول شده بودم، دور تا دور چشمم حلقه‌ی سیاه افتاده بود، زیر چشم‌هایم گود رفته و دائما" احساس خستگی و کسالت داشتم."
علائم آلرژی بسته به نوع آلرژن و چگونگی ورود آن به درون بدن متفاوت است ولی در مجموع می‌توان گفت خارش و کهیر پوست، عطسه، آب‌ریزش و گرفتگی بینی، تنگی تنفس، سرفه، سرگیجه، تاری دید و کاهش فشار خون از علائم آلرژی است.
اما او می‌گوید که علی‌رغم شدت علائم و مثبت بودن آزمایشات که همه نشان می‌دادند او نسبت به عطر حساسیت دارد فقط تعداد کمی از پزشکان شرایط او را جدی گرفتند. بسیاری از آن‌ها حتی باور نداشتند که MCS وجود دارد و خودش ناچار شد به دنبال پیگیری بیماری‌اش برود و حتی نتوانست از خدمات بیمه کمک بگیرد زیرا پزشکان نپذیرفتند که مشکل او MCS است: "فکر می‌کردم تنها فرد روی کرده‌ی زمین هستم که چنین مشکلی دارم. بیش‌تر به دنبال بیماری‌های مغزی بودم، همه‌ی اختلالات ذهنی را بررسی کردم تا ببینم بالاخره مشکلم از کجا سرچشمه می‌گیرد؛ حتی مادرم هم دائما" می‌گفت خیالاتی شده‌ام و به خودم تلقین می‌کنم که به بوی عطر حساسیت دارم."
"اما تمام علائم و نشانه‌های بیماری‌ام واقعی است، تهوع و استفراغ، چشمان اشک‌آلود و پف کرده، خمیازه‌های دائمی، نوسان خلق و خو، سرگیجه، کمبود تمرکز، حافظه‌ی ضعیف، درد عضلات، ورم زانوها، سردرد، افسردگی، تعریق، تپش قلب بالا و ورم بدن."
دکتر «اندی جونز» متخصص آلرژی و مدرس علوم طبیعی دانشگاه East Anglia می‌گوید MCS بیماری بسیار نادری است اما فرد درگیر با آن‌را شدیدا" ضعیف و ناتوان می‌کند. در موارد شدید و حاد این بیماری، برخی افراد حتی نمی‌توانند از خانه‌شان خارج شوند؛ تنوع و تفاوت علائم بیماری در افراد مختلف باعث می‌شود که تشخیص آن به راحتی امکان‌پذیر نباشد.
او می‌گوید: "در صورتی‌که با پوست افروختگی به پزشک مراجعه کنید، کاملا" واضح است که بیماری‌تان «اگزما» است؛ یا علائم آسم نشان می‌دهد که به تنگی تنفس مبتلا هستید اما MCS فقط یک یا چند حالت ندارد. این بیماری با عارضه‌های گوناگونی همراه است و پزشکان با دامنه‌ی وسیعی از علائم روبه‌رو می‌شوند. به همین دلیل یکی از امراضی است که اغلب بدون تشخیص باقی می‌ماند."
به گفته‌ی دکتر جونز در میان جامعه‌ی پزشکی جهان نیز هنوز بر سر این‌که اصلا" چنین بیماری وجود دارد یا نه اختلاف‌نظرهایی به چشم می‌خورد. اگر با پزشکان صحبت کنید برخی از آن‌ها ممکن است این علائم را جدی بگیرند اما عده‌ای هستند که بر این باورند MCS وجود ندارد. بسیاری از پزشکان معتقدند MCS ریشه‌ی روان‌شناختی دارد و در واقع خود بیماران هستند که وجود چنین علائمی را در خود تقویت می‌کنند.
طبق شواهد به دست آمده، مشاهده شده است که علائم MCS در میان افرادی که زندگی پراضطرابی دارند بیش‌تر مشاهده می‌شود؛ همین یافته‌ها موجب شده است که متخصصان سبب این بیماری را فشار عصبی بدانند نه مواد شیمیایی. سخن‌گوی انجمن حساسیت انگلستان می‌گوید: "افراد مبتلا به این نوع حساسیت اغلب به علت عدم درک صحیح پزشکان از بیماری، مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرند، زیرا این مشکل در میان پزشکان هنوز شناخته شده نیست و بیماران در اکثر موارد حمایت خانواده و دوستان‌شان را از دست می‌دهند چون همه تصور می‌کنند علائم زاییده‌ی ذهن خود بیماران است."