چرا به نقطه تعادل در این موضوع نمی‌رسیم

جابه‌جایی ذینفوذان و سختی هضم برجام

ساعت ۲۴- رسیدن به یک نقطه مشترک میان نظام سیاسی ایران با یک گروه از کشورها که ایالات متحده امریکا در راس آنها بود تا پیش از زمستان ۱۳۹۴ یک رویا یا کابوس بود. این رویا یا کابوس اما به دلایل گوناگون و در میان امواج بلند مخالفت منتقدان و مخالفان سیاسی دولت‌های مستقر در ایران و امریکا شکل واقعیت گرفت.

dir="RTL">نشست‌های دوجانبه وزیر خارجه ایران و ایالات متحده امریكا در سال ۱۳۹۴ آنقدر عادی شد كه هرگز كسی فكر نمی‌كرد پیش از آن چه سختی‌هایی در مسیر این دیدارها وجود داشت.

«برجام» اصطلاحی است كه اكنون در ایران نامی بلند و آوازه‌ای نایاب پیدا كرده است و در هر كوی و برزن و در هر جمع متشكل از خانواده ها و همكاران بر زبان‌ها جاری است. پرسش این است: پس از برجام چه خواهد شد؟ در حالی كه دولت و هواداران جدی دولت روحانی معتقدند برای دیدن دستاوردهای واقعی در عمل هنوز باید منتظر زمان بود و باید همه مراحل اعتمادسازی سپری شود اما منتقدان برجام بر طبل بیهوده بودن این توافق تاریخی می‌كوبند.

درد زایمان برجام حتی از درد زایمان پذیرش قطعنامه آتش‌بس دائمی با عراق تحت سیطره صدام نیز دردآور شده و روزی نیست كه در این باره التهابی ایجاد نشود و مجادله لفظی، قلمی و محفلی پیش نیاید. چرا چنین است؟

به گزارش ساعت ۲۴، واقعیت این است كه برجام یك رویداد بسیار سرنوشت‌ساز است كه آینده ایران و گروه‌های ذینفع ساكن در ایران را تحت تاثیر شدید قرار خواهد داد. پیش از برجام اقتصاد ایران تحت شدیدترین تحریم‌ها قرار داشت و سكان هدایت اركان و اجزای آن در اختیار یك طیف سیاسی خاص قرار داشت كه البته پشت و پس پرده‌ای هم داشتند.

گروهی شاید متشكل از چند هزار نفر در دولت، در نهاد ریاست جمهوری، در بخش‌های نفت و صادرات و تجارت خارجی، بانكداری، بیمه، حمل و نقل، سفارتخانه‌های ایران در خارج و در نهادهای خاص پیش از تحریم در نهادهای اداره‌كننده بودند كه حالا نیستند و كسان دیگری جای آنها را گرفته‌اند كه این گروه نیز عقبه اقتصادی و سیاسی دارند.

به طور مثال فقط در اتاق بازرگانی تهران به عنوان محل تجمع گروه كوچك اما پرنفوذ سرمایه‌داران، حدود ۳۵ نفر جدید به جای قدیمی‌ها آمدند و رییس اتاق تهران كه عضو جمعیت حزب موتلفه بود جایش را به یك تكنوكرات داد. پیش از تحریم اكثریت مجلس قانونگذاری ایران دراختیار طیفی از اصولگرایان بود كه شماری از آنها در نهادهای خاصی فعالیت داشتند و اكنون جای خود را به نیروهای تازه‌ای داده‌اند كه اصلاح‌طلبی از ویژگی‌های آنها است. پیش از تحریم فعالیت‌های مذاكرات و بحث‌ها به سمتی حركت كرده بود كه نقش نیروهای تكنوكرات هر روز كمتر می‌شد و الان این طیف محور مذاكرات شده‌اند.

ورود صدها نفر از مدیران ارشد سیاسی و اقتصادی و روسای شركت‌های بزرگ و غول اروپایی و آسیایی و متمركز شدن گفت‌وگوهای آنها در اتاق ایران، اتاق تهران و در شركت‌های دولتی دراختیار تكنوكرات‌های قدیمی تغییر شیفت رخ داده است كه تغییر اساسی در بازیگران دو دوره به حساب می‌آید. این جابه‌جایی عظیم نیروها و امكانات درد دارد و تا مدت‌ها ادامه خواهد داشت. درد زایمان پس از برجام سخت است و باید تحمل كرد.