در روز جهانی موزه به کدام موزه ها برویم؟

ساعت 24 -موزه‌ها مکان‌هایی هستند برای مردم یک کشور که در آن می‌توانند هویت خود و کشورشان را بهتر و بیشتر بشناسند.

در تقویم جهانی 18 می مصادف با 29اردیبهشت ماه، به عنوان روز جهانی موزه ها ثبت شده است.

استان تهران دارای موزه های بسیاری است که در ایام مختلف میزبان بازدیدکنندگان داخلی و خارجی هستند. شاید بسیاری از مردم با تعدادی از این موزه ها آشنا هستند و کمتر کسی با موزه هایی مثل قرآن، پول، سکه و ... آشنایی داشته باشد.

امسال همزمان با روز جهانی موزه‌ها گذری به موزه های تهران داریم:

موزه آبگینه: موزه تخصصی شیشه و سفال

موزهه آبگینه یکی از موزه‌های شهر تهران است. این بنا خانه‌ای تاریخی مربوط به دوره قاجار است که در خیابان سی تیر جای گرفته است. این اثر در تاریخ ۷ اردیبهشت ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۰۱۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

این موزه دارای تالار صدف، زرین و لاجوردی است و همچنین دارای بخش هایی همچون: موزه شامل بخش‌های اداری (زیر زمین)، دبیرخانه و ریاست (طبقه بالا) ،کتاب‌خانه که واقع در ضلع شمال غربی، شامل ۴۰۰۰ جلد کتاب فارسی و انگلیسی در زمینه‌های باستان شناسی، تاریخ و هنر است.

باغ موزه قصر

باغ‌موزه قصر که سابقا زندان قصر نامیده می‌شد، اولین زندان متمرکز تهران بود. این زندان هم اینک به عنوان باغ موزه قصر یکی از مراکز فرهنگی، تاریخی و هنری کشور مورد بازدید عموم است. این زندان در زمان ریاست سوئدی‌ها بر شهربانی نظمیه تهران ساخته اند. این موزه با شماره 1766در 26آبان ماه 1375 ثبت ملی شد. اولین زندانی زندان قصر، سازنده آن یعنی سرتیپ درگاهی است. او تنها دو روز پس از همراهی رضا شاه در مراسم افتتاح زندان، در همان زندان محبوس شد. قوام‌السلطنه، صارم‌الدوله، صولت‌الدوله، عبدالحسین تیمورتاش، بزرگ علوی وعلیمردان خان بختیاری و پنجاه و سه نفر ومحمد فرخی یزدی و همچنین دکتر تقی آرانی برخی از زندانیان معروف این زندان هستند.

تماشاگه پول

تماشاگه پول نام موزه‌ای در شهر تهران است.

این موزه اولین موزه تخصصی و دائمی سکه و اسکناس در ایران است و در تاریخ هفدهم تیرماه سال ۱۳۷۶ در سالگرد هجرت پیغمبر اسلام توسط اداره موزه‌های بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی افتتاح شد.

این مجموعه که شامل ۱۴۰۰ سکه و ۷۵۰ قطعه اسکناس و تعداد تقریبی ۲۰۰ قطعه اشیاء موزه‌های غیر از سکه و اسکناس است که در محوطه‌ای با وسعت حدود ۷۰۰ متر مربع به نمایش گذاشته شده‌ است. بخش‌های تشکیل دهنده تماشاگه پول عبارت‌اند از: بخش ماقبل پول ،سالن‌های مربوط به تاریخ سکه و سالن‌های مربوط به تاریخ اسکناس است.

تماشاگه تاریخ

آثار به نمایش گذاشته شده در این گنجینه تاریخ معاصر ایران به ۲۰۰ سال اخیر اختصاص دارد و شامل ظروف وسایل شخصی ناصرالدین شاه، تابلوهای کمال الملک و ... است . تماشاگه تاریخ از چند خانه تشکیل شده که شامل سفره‌خانه، چای‌خانه، تماشاخانه، نگارخانه، کتاب‌خانه و ساختمان اصلی که در مجموع سه طبقه است.

تماشاگه زمان (خانه حسین خداداد)

تماشاگه زمان (خانه حسین خداداد موزه و خانه تاریخی مربوط به دوره قاجار که در تهران، خیابان ولی عصر، خیابان زعفرانیه، نبش خیابان منصور واقع شده که در تاریخ ۲ بهمن ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۱۰۸۶۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

تماشاگه زمان مجموعه‌ای از ابزارهای زمان‌سنجی و گاه‌شماری که در محوطه‌ای به مساحت ۵۰۰۰ مترمربع و عمارتی با زیربنای ۷۰۰ مترمربع سازماندهی شده است.

در محوطه این تماشاگه ساعت‌های اولیه مانند ساعت آفتابی، ساعت شنی، ساعت آبی و ساعت سوختی و در داخل عمارت نیز ساعت‌های مکانیکی دیواری، رومیزی، جیبی و مچی قرار گرفته‌اند. همچنین بخشی از عمارت به اسنادی درباره گاه‌شماری جلالی و تاریخ آن در ایران اختصاص یافته است. این خانه در 2 بهمن ماه سال 1382 باشماره 10868 ثبت ملی شد.

کاخ موزه سعد آباد

مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد به مجموعه عمارت‌ها و کاخ‌هایی گفته می‌شود که در دره دربند، شمالی‌ترین و خوش آب و هواترین منطقه تهران در زمینی به مساحت ۳۰۰ هکتار بنا شده‌است. این مجموعه دارای حدود ۱۸۰ هکتار جنگل طبیعی، چشمه‌سارها، قنات‌ها، باغستان‌ها، گلخانه‌ها و خیابان است. بناها و سازه های مجموعه شامل:کاخ بهمن،کاخ احمد شاهی، کاخ اختصاصی، کاخ ملکه مادر، کاخ سبز، کاخ ملت، موزه آب، موزه استاد بهزاد، کالسکه خانه قجری، موزه چهره‌های ماندگار، موزه خط و کتابت میرعماد، موزه ظروف سلطنتی، موزه مینیاتور استاد آبکار، موزه فرشچیان، موزه نظامی، موزه نگارستان، ایستگاه رادیو، قنات‌ها، کارگاه مرمت، کتابخانه و گلخانه است.

این کاخ در 24 دی 1374 با شماره 1957 در فهرست ثبتی سازمان میراث فرهنگی قرار گرفت.

کاخ نیاوران

کاخ نیاوران، واقع در گوشه شمال شرقی باغ نیاوران قرار دارد. این کاخ در مجموعه باغ نیاوران در میدان شهید باهنر تهران واقع شده است. این بنا با مساحتی در حدود ۹۰۰۰ مترمربع در دو طبقه و یک نیم طبقه احداث و در ابتدا به عنوان محلی برای پذیرایی میهمانان خارجی در نظر گرفته شد، اما پس از پایان ساخت به محل سکونت محمدرضا پهلوی و خانواده‌اش اختصاص یافت. بخش‌های مجموعه نیاوران شامل: کتابخانه اختصاصی کاخ نیاوران، کوشک احمدشاهی، کاخ صاحبقرانیه، موزه جهان نما، باغ کتیبه‌ها، موزه حوضخانه، موزه خودروهای کاخ نیاوران و مدرسه اختصاصی است.

موزه آبکار

موزه آبکار یکی از ساختمان‌های نه چندان قدیمی مجموعه کاخ سعدآباد است. این بنا پیش از انقلاب ۱۳۵۷ کاخ لیلا پهلوی معروف بود. در سال ۱۳۷۳ این بنا به موزه مینیاتور آبکار تبدیل شد. برای شکل گرفتن موزه، زیر نظر معماران سازمان میراث فرهنگی کشور، مختصر تغییری در فضای داخلی آن صورت گرفت. بنای موزه مینیاتور آبکار، در این مجموعه، در جایی که چند موزه آن‌را در بر گرفته‌ است، در ضلع شمالی موزه نظامی در ضلع جنوبی موزه بهزاد، در ضلع شرقی فضای سبز و در غرب و جنوب غربی آن کاخ موزه ملت قرار دارد. درب ورودی، درب چوبی است که با الهام از درب‌های دوره قاجار با نقش گره ساخته شده‌ است.

موزه امام علی (ع)

این موزه در خردادماه سال ۸۲ افتتاح شده‌است و در بنایی ۴ طبقه واقع است. همانطور که از نام این موزه پیداست همه فعالیت‌هایی که در این موزه انجام می‌شود، مربوط به آثار دینی و مذهبی است که شامل تابلوهای نقاشی قهوه‌خانه‌ای و آثاری مربوط به پرده خوانی در زمان‌های قدیم است. آثار هنرمندان خوشنویس که در رابطه با مسائل مذهبی کار انجام داده‌اند ازدیگر آثاریست که در این موزه وجود دارد. در طبقه همکف این موزه نمایشگاه‌های دوره‌ای برگزار می‌شود که چندی پیش اصل پرده کعبه که به ایران هدیه شده است، در این نمایشگاه در معرض دید عموم قرار گرفت. آمفی‌تئاتری در این موزه وجود دارد که جلسات عرفانی ادبی و فرهنگی با حضور نویسندگان و شعرای که کارهای مذهبی انجام داده‌اند، در این مکان برگزار می‌شود.

طبقه اوّل مرمت آثار تأسیسات نمازخانه، طبقه همکف نمایشگاه ادواری، تابلوهای نقاشی معاصر و آثار خوشنویسی مستقر است.

موزه فرش

موزه فرش، یکی از موزه‌های استان تهران است. ساختمان این موزه دارای معماری جالبی که نمای بیرونی آن به شکل دار قالی است و ساختمان موزه ۳۴۰۰ متر مربع مساحت که از دو تالار جهت نمایش گلیم و قالی دستباف ایرانی تشکیل شده است. طبقه همکف این موزه برای نمایش دائمی ۱۵۰ قطعه فرش و طبقه دوم آن برای برگزاری نمایشگاه‌های موردی و فصلی در نظر گرفته شده‌ است.

هدف از تشکیل این موزه را می‌توان پژوهشی در سوابق، تحصیلات و کیفیت تاریخی هنر و صنعت فرش خاصه فرش ایرانی دانست. این موزه شامل سایر محصولات از قبیل گلیم هم می‌شود. طراح بنای این موزه، عبدالعزیز فرمانفرمائیان است.

موزه ماشین اداره سفیر

موزه ماشین‌های اداری سفیر یکی از معدود موزه‌های خصوصی شهر تهران است. این موزه در سال ۱۳۸۷ خورشیدی (۲۰۰۸ میلادی) به کوشش و ابتکار صاحب مجموعه فرشاد کمال خانی افتتاح شد.

موزه رضا عباسی

موزه رضا عباسی کاشانی، در سال ۱۳۵۶ در خیابان شریعتی تهران، روبروی دانشکده برق دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، گشایش یافت و به یاد نقاش مشهور دورهٔ صفوی اهل کاشان رضا عباسی نام‌گذاری شد.

این موزه دارای تالار هایی همچون: پیش از اسلام، هنرهای اسلامی، نگارگری و خوشنویسی است.

بخش مرمت و نگهداری موزه با دو آزمایشگاه و کارگاه به مرمت و بازسازی نقاشی‌ها، اشیای فلزی و کتاب‌های خطی اختصاص دارد و یکی از پیشرفته‌ترین کارگاه‌های مرمت در کشور است؛ بنابراین، این کارگاه نه تنها به مرمت اشیای موجود در موزه رضا عباسی می‌پردازد، بلکه ترمیم آثار ارسالی از موزه‌های دیگر کشور را نیز به عهده دارد.

موزه سکه

موزه سکه، یکی از موزه‌های استان تهران است که در ساختمان مرکزی بانک سپه واقع شده‌است. مؤسس این موزه، بانو ملکزاده بیانی است که یکی از سکه شناسان و پژوهشگران معروف در این زمینه بود. در این گنجینه سکه‌های دودمان‌های گوناگون از دوران باستان تا عصر حاضر به نمایش گذاشته شده‌است و یکی از کاملترین مجموعه‌های سکه درسطح منطقه‌است. این موزه در خیابان امام خمینی قرار دارد. در این موزه سکه‌های دوره‌های گوناگون تاریخ ایران از مسکوکات ایران مرکزی در زمان هخامنشیان تا دوره حاضر به نمایش در آمده است. این مجموعه از نظر نمایش سکه‌های گوناگون ایران در دوره ساسانیان منحصر به فرد به شمار می‌رود. در مجموعه موزه سکه ردیف کامل و جامعی از انواع مسکوکات دوره صفوی نیز موجود است که ضرب شهرهای گوناگون ایران است.

همچنین، برخی از سکه‌های خارجی از جمله سکه یادبود بازی‌های المپیک مونترال کانادا و بازی‌های آسیایی تهران در سال ۱۹۷۴ میلادی نیز در این موزه به چشم می‌خورد. از جمله اشیای جانبی در این موزه می‌توان به برخی از هدایای دریافتی از سوی بانک سپه و همچنین شاهنامه فردوسی به خط امیر تومان به همراه تفنگ وی که در ماجرای آذربایجان و مبارزه با روس‌ها به کار گرفته شده، نام برد.

موزه پست و تلگراف

موزهه پست و تلگراف یا موزه ارتباطات، یکی از موزه‌های استان تهران است. به موزه پست امروزی می‌توان لقب زندگی دوباره یک موزه را داد. در مجموعه بازسازی شده موزه پست نمونه‌هایی از کهن‌ترین نوشت‌افزارها و ابزارهای فرستادن بسته‌های پستی و چاپاری، تلفن‌های نخستین، تمبرها و دیگر ابزار ارتباطات و مخابرات از کبوتر نامه‌بر تا ماهواره به نمایش گذاشته شده است. این موزه در خیابان امام خمینی کنار سردر باغ ملی جای گرفته است.

این بنا میان سال‌های ۱۳۰۷ تا ۱۳۱۳ خورشیدی با هزینه پانصد هزار تومان و با مساحت ۱۵ هزار متر مربع در خیابان سپه بنا نهاده شد. معمار این بنا نیکلای مارکف معمار برجسته ایرانی گرجستانی بود.

ساختمان این موزه برای اداره پست و گمرک با شیوه معماری ملی ساخته شده و از جمله بناهای سترگ و باشکوه این شیوه از معماری ایرانی دوره رضاشاه به شمار می‌رود.

گفتنی است؛ این موزه ها از نامور ترین موزه های تهران است که سالانه در روزهای عادی دارای بازدیدکنندگان بسیاری است و بازدید از این مجموعه های تاریخی در روز جهانی موزه ها برای عموم به صورت رایگان است.