زیباترین خانه تهران

ساعت 24-عمارت مسعودیه که زمانی خانه یکی از پسران ناصرالدین شاه بود در وضعیت مناسبی قرار ندارد بطوریکه مدیرعامل صندوق احیاء پس از باز پس‌گیری این عمارت از شرکت عظام از تخریب‌ها و دریافت خسارت خبر داد و گفت: زیباترین خانه تهران به روی عموم بازگشایی می‌شود.

محمدرضا پوینده - مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره صندوق احیاء و بهره برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی در حاشیه بازدید خبرنگاران از عمارت مسعودیه پس از بازپس گیری از شرکت عظام با تشریح وضعیت عدم بازسازی‌های که بر عهده شرکت عظام بود و انجام نشده است، اظهار داشت: این شرکت نه تنها به توافق‌ها پایبند نبود و استدلال‌های خود را می‌آورد، بلکه این عمارت بی‌نظیر پایتخت نیز دستخوش تخریب و تغییر کاربری شده است.

وی با اشاره به یکی از این تغییرات کاربری که همانا ایجاد تماشاخانه بدون اجازه و اطلاع میراث فرهنگی بوده است، گفت: این در شرایطی است که اصلاً خطر ریزش این تماشاخانه وجود داشته ولی مسؤلان شرکت عظام بدون در نظر گرفتن شرایط ایمنی برای این تماشاخانه که با تغییر کاربری و متاسفانه با حذف حوضخانه آن صورت پذیرفته، شبی 30 هزار تومان ورودی از هر نفر می‌گرفتند، در حالیکه این تغییر کاربری بدون اطلاع صندوق احیاء و بهره برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی صورت پذیرفته است و این در حالی است که در مجموعه‌های تاریخی زیر نظر صندوق احیاء در سراسر کشور حتی تغییر یک آجر باید با اجازه کمیته فنی صندوق احیاء صورت پذیرد که متاسفانه در عمارت مسعودیه اینگونه نبود.

پوینده تصریح کرد: طی یکسالی که بنده مدیریت صندوق احیاء و بهره برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی را بر عهده گرفتم برای سر و سامان دادن عمارت مسعودیه نامه نگاری و پیگیری بسیاری با شرکت عظام داشتم و حال هم برای باز پس گیری این عمارت با وجود تغییر کاربری غیرقانونی و تخریب توسط شرکت عظام در مسعودیه باید به برخی رسانه‌ها پاسخ دهیم که چرا اینکار را دیر انجام دادیم و برخی‌ها هم می‌گویند چرا انجام دادید در حالیکه ما دقیقاً به وظایف قانونی خودمان عمل می‌کنیم.

وی که در جمع خبرنگاران که برای بازدید از وضعیت عمارت مسعودیه حضور پیدا کرده بود، با اشاره به اینکه امروز نمی‌خواهم به مانند یک نشست خبری این بازدید صورت پذیرد، افزود: امرو فقط می‌خواستیم خبرنگاران از نزدیک مشاهده کنند که بازسازی برخی جاهای عمارت مسعودیه هیچ بهانه ای نمی‌خواست که شرکت عظام بارها آن را بهانه می‌کرد بنابراین در یک فرصت بهتر و در یک نشست خبری مفصل تر به تمام پاسخ‌ها، جزئیات و برنامه‌ها برای عمارت مسعودیه پاسخ می‌دهم.

مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره صندوق احیاء و بهره برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی درباره آینده عمارت مسعودیه گفت: شرکت عظام باید نسبت به وضعیت تخریب‌های عمارت مسعودیه پاسخگو باشد و بخش حقوقی ما نیز برآورد خسارت خواهد کرد، به هر حال دولت، سازمان میراث فرهنگی و صندوق احیاء باید برای عمارت مسعودیه فکری کنند کما اینکه باز هم مایلیم شرکت عظام خود در این باره پیش قدم شود ولو اینکه هنوز هم تعدادی از اعضای این شرکت در این عمارت مستقر هستند.

پوینده درباره چگونگی بازگشایی عمارت مسعودیه به روی عموم مردم خاطرنشان کرد: کما اینکه روند قضایی طولانی است ولی به زودی در عمارت مسعودیه به روی عمومی بازگشایی می‌شود.

گفتنی است، عمارت مسعودیه یک ساختمان تاریخی مربوط به دوره قاجار است که در تهران، میدان بهارستان قرار دارد. این اثر در تاریخ 27 دی 1377 با شمارهٔ ثبت 2190 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

باغ عمارت مسعودیه با دستور مسعود میرزا حاکم اصفهان، ملقب به ظل‌السلطان فرزند ناصرالدین شاه پس از آقامحمد در 1295 ق، به سرکارگری رضا قلی خان (ملقب به سراج الملک) در زمینی به وسعت حدود 4 هزار مترمربع و مرکب از بیرونی (دیوان خانه) و اندرونی و دیگر ملحقات بنا شده است. در واقع نام این عمارت نیز برگرفته از نام مسعود میرزا به مسعودیه شهرت یافته است. معمار این بنا استاد شعبان معمار باشی و ناظر آن میرزا رضا قلی خانی ملقب به سراج الملک است.

عمارت مسعودیه در طول سالهای عمر خود شاهد وقایع بسیار زیادی بود. در جریان جنبش مشروطه با توجه به نزدیکی آن به میدان بهارستان و اختلاف ظل السلطان با برادرش مظفر الدین شاه و فرزند او، یکی از پایگاه‌های مشروطه خواهان و مخالفان محمد علی شاه بود. در سال 1287 در نزدیکی این عمارت بمبی دست ساز زیر کالسکه محمد علی شاه منفجر شد که بهانه لازم را برای به توپ بستن مجلس دست او داد. پس از واقعه بهارستان، عمارت مسعودیه نیز به همراه خانه ظهیرالدوله و سایر مشروطه خواهان به رگبار بسته شد.

بنای بسیاری از ساختمان‌های فرهنگی کشور در این عمارت گذاشته شد. نخستین کتابخانه و موزه ملی ایران جایی در گوشه این عمارت برپا شدند. در حدود سال‌های 1304 انجمن معارف با استفاده از یکی از اتاق‌های آن نخستین کتابخانه رسمی کشور را که پایه اصلی و اولیه کتابخانه ملی بود را گذاشت. چند سال بعد نیز یکی دیگر از اتاق‌های آن به عتیقه‌های باستانی که از گوشه و کنار ایران به دست آمده بود اختصاص یافت و در حقیقت نخستین موزه ایران در آن پایه‌گذاری شد. اشیای عتیقه همین جا در سال 1318 به موزه ملی منتقل شد.

الف