آیا گوگل زندگی شما را تحت نظر دارد؟

ساعت 24- بسیاری فکر می‌کنند گوگل برای بهبود نتایج جستجوهایی که به کاربران ارائه می‌دهد، دائما از افراد استراق سمع می‌کند.

بسیاری از کاربران گوگل اطمینان دارند که این شرکت مکالمات صوتی آن‌ها را از طریق گوشی‌های همراه و رایانه‌ها ذخیره و نگه‌داری می‌کند و از طریق این اطلاعات، ویژگی‌هایی از جمله قابلیت تکمیل خودکار جمله را در موتور جستجوی خود به ما ارائه می‌دهد.

نویسنده‌ی وب‌سایت پی‌سی‌ورلد در گوگل‌پلاس از کاربران پرسیده است که آیا گوگل مکالمات صوتی آن‌ها را از طریق گوشی یا رایانه استراق سمع می‌کند و یکی از کاربران به سؤال وی این‌گونه پاسخ داده است: «اگر من و همسرم در مورد موضوعی اتفاقی، مثلا اینکه لاک‌پشت‌ها چه مدت زندگی می‌کنند صحبت کنیم و سپس من کلمه How (چقدر، چگونه) را در موتور جستجوی گوگل تایپ کنم و بعد از آن گوگل جمله‌ی long do turtles live (مدت‌زمان زندگی لاک‌پشت‌ها) را به‌طور خودکار برای من تکمیل کند، در این شرایط تحت تأثیر قرار می‌گیرم و وحشت‌زده خواهم شد.»

شواهد در این زمینه قانع‌کننده هستند. برخی می‌گویند قابلیت تکمیل خودکار (AutoComplete) گوگل بیشتر نتایج شخصی شده را نشان می‌دهد تا نتایج خاص و دقیق. یکی از کاربران پی‌سی‌ورلد در پاسخ به سؤال فوق این‌گونه نظر داده است: «دوست من در مکالمه تلفنی با همسرم، آدرسی از او دریافت کرد. هنگامی که دوستم شروع به نوشتن آدرس در سرویس نقشه‌های گوگل کرد؛ پس از نوشتن اولین عدد، این اپلیکیشن به‌صورت خودکار مکان دقیق آن آدرس که در مکالمه به وی اعلام شده بود، به‌ او پیشنهاد داد.»

یکی دیگر از کاربران نیز در پاسخ به سؤال نویسنده‌ی پی‌سی‌ورلد این‌گونه نظر داده است: «میکروفون همیشه در حالت گوش دادن است.»

اما واقعیت چیست؟

گوگل دقیقا چه مواردی را نگه‌داری می‌کند؟

گوگل با احتیاط کامل می‌داند که چه زمانی، کجا و چگونه، اطلاعات صوتی کاربران را ذخیره کند. تنها راهی که گوگل می‌تواند مکالمات صوتی شما را ثبت کند این است که از یکی از محصولات صوتی این کمپانی از جمله اپلیکیشن‌ گوگل، دستیار صوتی گوگل اسیستنت، مرورگر کروم، گوشی‌هوشمند پیکسل یا بلندگوی هوشمند گوگل‌هوم استفاده کنید. علاوه بر این باید یک کار مشخص را انجام دهید تا گوگل بتواند صوت را ذخیره کند. به عنوان مثال برای استفاده از دستیار صوتی گوگل باید کلمه‌ی Ok Google یا Hey Google را تلفظ کرده یا روی دکمه‌ی مربوطه کلیک کنید.

نرم‌افزار تشخیص صدای گوگل روی کلمات شما اعمال شده و سپس از کلمات اعلام شده توسط شما به منظور انجام یک درخواست یا جستجو به دنبال عبارت مورد نظر استفاده می‌کند.

گوگل یک کپی از گفتارهای صوتی کاربران را نیز برای بهبود نرم‌افزار تشخیص گفتار خود ذخیره می‌کند. گوگل سعی دارد تا به عنوان شرکتی شناخته شود که کارهای جاسوسی و بدون اطلاع کاربر انجام نمی‌دهد. این کمپانی تاریخچه‌ای با جزئیات کامل از تمام داده‌های ثبت شده‌ی افراد را در بخش My Activity حساب کاربری آن‌ها ارائه می‌دهد. هر نوع داده‌ در این بخش در یک کارت مخصوص قرار داده شده است.

رکوردها در این لیست بر اساس تاریخ و نوع سرویس لیست شده‌اند. به عنوان مثال Assistant، Google App یا google.com. در سمت چپ نیز شما می‌توانید نسخه‌ی متنی دستورات صوتی ارائه شده خود را مشاهده کنید. در صورتی که روی هر کدام از موارد یاد شده کلیک کنید، نتایج جستجوی گوگل برای آن کلمات به شما نمایش داده خواهد شد. در سمت راست نیز دکمه‌ی Play را مشاهده خواهید کرد که با کلیک روی آن، صدای ذخیره شده‌ی اصلی شما پخش می‌شود. یک منو با عنوان more options نیز در سمت راست بالای هر یک از کارت‌های موجود در بخش سوابق داده‌های ذخیره شده از کاربر وجود دارد که امکان حذف آن رکورد را فراهم می‌کند.

اینکه نگه‌داری صداهای کاربران به صورت اتفاقی و شانسی انجام شود چندان محتمل نیست. به عنوان مثال در یک گوشی‌ همراه، این دستگاه باید حتما از حالت قفل خارج شده و بر اساس عملیاتی که کاربر قصد انجامش را دارد، ضبط صدا شروع شود. در گوشی‌هوشمند پیکسل، کاربر می‌تواند حالت گوش‌دادن خودکار دستگاه را با تغییر تنظیمات پیش‌فرض فعال کند. در این شرایط گوشی‌هوشمند پیکسل شما با دستور Ok Google عملیات گوش دادن به صدا را آغاز خواهد کرد. سرویس‌ Google Home نیز با دستور صوتی Ok Google در حالت گوش کردن قرار می‌گیرد.

با توجه به آنچه گفته شد، چگونه می‌توان برای نظر یکی از کاربران در مورد ویژگی تکمیل خودکار گوگل که در ابتدای مقاله به آن اشاره کردیم توضیح مناسبی پیدا کرد؟

اینکار شبیه به جادو است!

شاید بهترین توضیح در مورد سوال مطرح شده این باشد که بگوییم عملکرد ویژگی تکمیل خودکار گوگل به نحوی است که کاربران نمی‌توانند آن را درک کنند. این پاسخ با در نظر گرفتن چهار احتمال قابل توجیه است.

۱- انطباقی
فرض کنیم شما ۱۰۰ جستجوی مختلف را در گوگل انجام می‌دهید. می‌توان احتمال داد که در این شرایط ویژگی تکمیل خودکار در برخی از عبارات جستجو شده مفید واقع خواهد شد، گاهی مفید نیست و در برخی از موارد به شکل عجیبی دقیقا همان چیزی است که به دنبالش بوده‌اید. در برخی مواقع که مورد خاصی را جستجو می‌کنید، به دلیل اینکه افراد دیگری نیز آن مورد را قبلا بارها جستجو کرده‌اند، ویژگی تکمیل خودکار می‌تواند پیشنهادی کاملا دقیق مطابق با خواسته‌ی شما را نمایش دهد. گاهی اوقات نیز نتایج جستجوی عبارات مورد نظر شما تحت تاثیر گرایشات اجتماعی‌تان به شما نمایش داده می‌شوند و در این حالت شاید به صورت کاملا اتفاقی، نتیجه نشان داده شده، دقیقا همان موردی باشد که به دنبالش بوده‌اید.

۲- اتفاقی
گوگل می‌گوید سخنانی که با جستجوها و دستورات صوتی کاربر ارتباطی ندارد را ثبت نمی‌کند. اما گاهی این اتفاق رخ می‌دهد. در صفحه‌ی My Activity نویسنده‌ی این مقاله، بیش از ۱۰ درصد از رکوردهای ثبت شده، ارتباطی با شاخص‌های گوگل برای نگه‌داری صوت نداشته‌اند. علاوه بر این شخص دیگری که صحبت کردن او به زبان انگلیسی لهجه‌دار بوده، گاهی اوقات با بیان عبارتی که به OK Google شباهت داشته، باعث شده تا گوگل صدای وی را ذخیره و نگه‌داری کند. نویسنده‌ی پی‌سی‌ورلد همچنین اشاره می‌کند که در برخی از رکوردهای صوتی که گوگل از وی ذخیره کرده، هیچ دستور یا عبارت مرتبطی با Ok Google وجود نداشته و حتی در مواردی مکالماتی کاملا بی‌ربط با خدمات گوگل در صفحه‌ی فعالیت‌های وی ثبت شده است. در کل می‌توان گفت رکوردهای صوتی کوتاه حتی در حد یک، دو یا سه ثانیه از مکالمات مختلف افراد توسط گوگل ذخیره می‌شوند و همین رکوردها می‌تواند بهبود ویژگی تکمیل خودکار توسط این کمپانی موثر واقع شود.

همچنین گفته می‌شود احتمالا پس از بیان عبارت OK Google، برخی از کلماتی که توسط کاربر یا توسط افراد دیگر بیان می‌شوند، توسط گوگل ذخیره خواهند شد.

سناریوی دیگری نیز در این زمینه وجود دارد. فرض کنیم فردی ویژگی Trusted Voice را در گوشی‌هوشمند پیکسل خود فعال کرده تا دستگاه وی همیشه در حالت گوش دادن قرار داشته باشد. حال این شخص یکی از دوستانش که بلندگوی هوشمند گوگل‌هوم را دارد، ملاقات می‌کند. دوست این فرد قصد دارد از گوگل‌هوم خود سوالی بپرسد و بنابراین ابتدا کلمه‌ی Ok Google را بیان کرده و سپس سوال خود را اعلام می‌کند. فرض کنید جمله‌ی اعلام شده توسط وی این جمله باشد: «OK Google, how tall is Taylor Swift?"» دو روز پس از این ماجرا، شخصی که گوشی پیکسل دارد می‌خواهد تا جستجویی در گوگل انجام دهد. وی عبارت How tall is را در موتور جستجوی گوگل تایپ می‌کند و ویژگی تکمیل خودکار گوگل ادامه‌ی آن را با عبارت Taylor Swift به کاربر پیشنهاد می‌دهد. اما آیا در این شرایط گوگل به سخنان دوست این شخص گوش داده است؟ بله. هنگامی که شخص دیگری عبارت OK Google را بیان کرده، گوشی‌هوشمند پیکسل این فرد که در کنار دوست خود بوده، صدای آن شخص را شنیده و آن را ذخیره کرده و شخص دارنده‌ی این گوشی از این عملیاتی شنود بی‌خبر بوده است.

۳- منابع غیرمنتظره
مشخص نیست که ویژگی تکمیل خودکار در سرویس نقشه‌های گوگل فقط و فقط بر اساس فعالیت کاربر باشد و احتمالا فعالیت سایر افراد نزدیک به شخص از جمله همسر نیز بر عملکرد این ویژگی تاثیرگذار خواهد بود. اینکه گوگل بر اساس فعالیت کاربر بتواند شخص استفاده کننده را تشخیص دهد در بسیاری از مواقع برای این شرکت آسان خواهد بود. به عنوان مثال اگر شما و همسرتان از سرویس گوگل‌مپز زیاد استفاده می‌کنید یا با یکدیگر به سفرهای مختلی می‌روید، مشخصا در این حالت از جی‌پی‌اس گوشی یا رایانه‌ی خود استفاده خواهید کرد تا بتوانید آدرس‌های مورد نظر را بیابید. گوگل در این شرایط براحتی تشخیص می‌دهد که شرایط و موقعیت مکانی شما و همسرتان یکسان است.

علاوه بر این ممکن است قبلا بارها برای مورد خاصی جستجو کرده باشید ولی آن را به خاطر نیاورید. در این حالت نیز ویژگی تکمیل خودکار گوگل می‌تواند بسیار مفید و کاربردی باشد و آن موارد فراموش شده را براحتی به شما نمایش دهد.

۴- هوش مصنوعی
ذهن انسان اساسا قادر نیست تا از ‌همه‌ی قدرت داده‌های شخصی ثبت شده در گذشته، به منظور پیش‌بینی نیازهای آینده استفاده کند. اما هوش مصنوعی گوگل، می‌تواند اینکار را به خوبی و با قدرت فراوان انجام داده و نتایج بسیار خوبی را نمایش دهد. به عنوان مثال فرض کنید بازی‌های المپیک در حال برگزاری باشد و سپس شخصی که در محل برگزاری بازی‌ها حضور دارد بخواهد به بازی تیم مورد علاقه در رشته‌ی مورد نظر خود رفته و آن را از نزدیک مشاهده کند. در این حالت اگر وی در نزدیکی محل برگزاری مسابقه باشد و عبارت Where can i watch را در گوگل تایپ کند، احتمالا هوش مصنوعی این غول جستجوگر براحتی ادامه‌ی عبارت را برای وی تماشای مسابقه‌ی مورد نظر و مکان برگزاری آن به کاربر نمایش خواهد داد. در این شرایط ممکن است کاربر این سوال را از خود بپرسد که چگونه این اتفاق رخ داده و گوگل دقیقا نیاز وی را شناخته است؟

آرتور سی کلارک که نویسنده‌ی داستان‌های عملی‌تخیلی است در این مورد می‌گوید: «نمی‌توان جادو را از تکنولوژی‌هایی که پیشرفت زیادی داشته اند تشخیص داد.» دیوید بلین که یکی از شعبده ‌بازان معروف است، کارهایی انجام داده که برخی فکر می‌کنند او واقعا دارای قدرت‌های جادویی است. البته در توضیح این موضوع باید گفت از آنجا که بسیاری از مخاطبان این شعبده‌باز روش انجام کارها و حقه‌های او را نمی‌دانند، چنین تفکری در مورد قدرت‌های جادویی وی در ذهن خود دارند.

در مورد گوگل نیز گاهی اوقات و نه همیشه، چنین اتفاقی می‌افتد و نتایج پیش‌بینی شده برای کاربر بسیار دقیق و صحیح نمایش می‌یابند. در توضیح این مورد بسیاری افراد می‌گویند که گوگل همه‌ی داده‌های کاربران را ثبت و نگه‌داری می‌کند و گاها از تریلیون‌ها رکورد قانونی و غیرقانونی ذخیره شده برای ارائه‌ی بهتر ویژگی تکمیل خودکار خود بهره می‌برد.

اما حال نوبت آن رسیده تا به پاسخ سوال اصلی این مقاله بپردازیم. آیا گوگل همیشه در حال گوش دادن به کاربر و ذخیره‌ی تمامی داده‌های وی است؟ در جواب باید گفت که گوگل هیچ‌گاه بدون اطلاع خود کاربر و بدون اجازه‌ی وی، نمی‌تواند داده‌های مورد نیاز برای ویژگی تکمیل خودکار را ثبت و نگه‌داری کند و تنها دلیل ذخیره‌ی اطلاعات کاربران، بهبود سرویس‌دهی و افزایش دقت ویژگی یاد شده است.

بهترین تاییدیه برای پاسخ بالا این است که ویژگی تکمیل خودکار همیشه و در همه جا مفید واقع نمی‌شود و حتی گاهی اوقات نتایجی کاملا غیر مرتبط را به کاربر نمایش می‌دهد.

به عبارت دیگر مشکل ویژگی تکمیل خودکار این نیست که گاهی اوقات خیلی خوب عمل می‌کند بلکه مشکل اصلی این است که همیشه به اندازه‌ی کافی خوب عمل نمی‌کند. همچنین باید به این نکته اشاره کنیم که اگر گوگل در همه‌ی لحظات زندگی شما، داده‌های شخصی‌تان را ذخیره می‌کرد، هم اکنون ویژگی تکمیل خودکار این شرکت شگفت‌انگیز و بی‌نظیر بود.

زومیت