استفاده جوانان از شبکه‌های اجتماعی بر هویت دینی و اخلاقی آنها موثر است

ساعت 24-نتایج تحقیقات مرکز مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی استان یزد نشان داد که نگرش جوانان دانشگاهی به استفاده از شبکه‌های اجتماعی و موبایلی بر هویت دینی و اخلاقی آنان تاثیرگذار است و باعث کاهش احساس هویت دینی در بین جوانان دانشگاهی می‌شود.

اعظم مقیمی پژوهشگر مرکز مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی استان یزد در رابطه با تحقیقی که با عنوان "شبکه‌های اجتماعی و هویت دینی" انجام شده است، اظهار کرد: امروزه استفاده از شبکه‌های اجتماعی یک ضرورت انکارناپذیر در جامعه هستند که زمینه را برای گرایش بیشتر اقشار مختلف مردم به ویژه قشر نوجوان و جوان جامعه به این ابزار ارتباطی فراهم کرده است.

وی افزود: استفاده صحیح و اصولی از شبکه‌های اجتماعی یک امر بسیار مهم و موثر در هدایت کاربران و استفاده‌کنندگان از این ابزارهای ارتباط جمعی است که می‌تواند ضمن کاهش آسیب‌های این شبکه‌ها، بستر لازم را برای رشد علمی و فکری کاربران فراهم کند.

به گفته‌ی وی، تحقیقات صورت گرفته نشان می‌دهد که جوانان بیشترین کاربران فضای مجازی در ایران بوده و بیش از نسل‌های دیگر در معرض آثار ناشی از شبکه‌های اجتماعی مجازی هستند.

مقیمی ادامه داد: افراد با عضویت در شبکه‌های اجتماعی امکان دستیابی به اطلاعات سایر اعضا، آشنایی با علایق آنها، به اشترک‌گذاری تولیدات متنی، صوتی و تصویری و نیز تشکیل گروه‌هایی بر اساس علایق مشترک با برخی از دیگر اعضای سایت‌ها را پیدا می‌کنند.

وی خاطرنشان کرد: امروزه بسیاری از جوانان به فعالیت‌ در شبکه‌های اجتماعی اشتغال دارند و برای ساختن زندگی خود از روابط و مناسبات اینترنتی استفاده می‌کنند.

وی با بیان این که فعالیت در شبکه‌های اجتماعی در برگیرنده همه ابعاد زندگی ماست، اظهار کرد: از منظر مانوئل کاستلز، شبکه‌های اجتماعی تمام دامنه‌های زندگی اجتماعی را در برگرفته و در چنین جامعه‌ای، افراد همواره در حال ارتباط با یکدیگر هستند تا ساختار اجتماعی را بهبود بخشند.

این پژوهشگر جهاددانشگاهی متذکر شد: جذابیت شبکه‌های اجتماعی اینترنتی و سهولت فعالیت در این شبکه‌ها از مهمترین عواملی است که جوانان را به عضویت در این شبکه‌ها تشویق می‌کند.

وی افزود: البته به نظر می‌رسد فعالیت و تداوم ارتباطات و تعاملات جوانان با شبکه‌های اجتماعی مجازی در دراز مدت می‌تواند بر شخصیت و تغییر شیوه‌های زندگی جوانان تاثیرات مهمی داشته باشد و در این خصوص، بحران هویت در میان نسل جوان از مهمترین آسیب‌ها و عوامل تهدیدکننده در اثر استفاده بلندمدت شبکه‌های اجتماعی است.

مقیمی عنوان کرد: از آنجا که فضای مجازی عرصه وسیعی از اطلاعات و نمودهای مختلف معنایی را ایجاد می‌کند، افراد در مواجهه با این فضا و تکثیر منابع در ساخت هویت، دچار سردرگمی می‌شوند. از بین رفتن زمان و مکان و نقش بیشتر فضا در دنیای مجازی تجلی آشکاری دارد و افراد در مواجهه با این فضا، بنیان‌های هویت خود را متزلزل می‌بینند و دچار تردید و اضطراب می‌شوند.

وی در ادامه با بیان این که هویت به عنوان کیستی و چیستی افراد معنا می‌شود و ابعاد مختلفی شامل هویت ملی، هویت اجتماعی، هویت دینی، هویت فرهنگی و ... را در بر می‌گیرد، ابراز کرد: هویت به عنوان مهمترین رکن شخصیت و ابعاد وجودی افراد و مردمان یک قوم و ملت است و مخدوش شدن آن لطمات زیادی به بدنه جامعه وارد می‌کند.

وی اضافه کرد: دوام و بقای هر جامعه‌ای در گروی حفظ شخصیت و هویت قومی و ملی آن ملت است، بنابراین و با توجه به مسائل مطرح شده، مرکز مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی استان یزد به منظور بررسی تاثیر شبکه‌های اجتماعی بر وضعیت هویت دینی و اخلاقی جوانان، اقدام به انجام پژوهشی با این عنوان کرده است.

مدیر مرکز مطالعات اجتماعی جهادداتنشگاهی تصریح کرد: به لحاظ روش‌شناسی در این پژوهش از روش پیمایشی استفاده شده است و شیوه نمونه‌گیری تحقیق، خوشه‌ای و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه استاندارد بوده است.

وی با بیان این که در این پژوهش 368 نفر از دانشجویان دانشگاه‌های یزد، آزاد، پیام نور ، علمی کاربردی مورد تحقیق قرار گرفتند، اظهار کرد: نتایج این تحقیق نشان داده است که شبکه‌های اجتماعی تلگرام، اینستاگرام ، واتساپ و فیس بوک به ترتیب بیشترین میزان مخاطب را در بین دانشجویان داشته است.

وی ادامه داد: نتایج پژوهش نشان می‌دهد که انگیزه تماس با دوستان و همکلاسی‌ها و تفریح و سرگرمی دو محرک عمده برای دانشجویان در استفاده از شبکه‌های اجتماعی و موبایلی است.

به گفته‌ وی، اکثریت پاسخگویان(بیش از 60 درصد) شبکه‌های اجتماعی مجازی را جهت کسب اطلاعات (نه لزوماً اطلاعات علمی) بکار می‌برند.

مقیمی افزود: با افزایش میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی و موبایلی، هویتی دینی و اخلاقی جوانان دانشگاهی تحت تاثیر قرار گرفته و زمینه کاهش هویت دینی فراهم می‌شود. در نتیجه به منظور ارتقاء وضعیت هویت دینی و اخلاقی جوانان دانشگاهی، راهکار مهم کاهش میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی و موبایلی است.

وی اضافه کرد: نگرش جوانان دانشگاهی به استفاده از شبکه‌های اجتماعی بر هویت دینی و اخلاقی آنان تاثیرگذار است و باعث کاهش احساس هویت دینی در بین جوانان دانشگاهی می‌شود.

مقیمی در پایان نیز خاطرنشان کرد: با توجه به نتایج بدست آمده و همچنین با تامل بیشتر در می‌یابیم که داشتن بیشترین مخاطبین جوان در استفاده از شبکه‌های اجتماعی و انگیزه های جوانان در استفاده از آنها، گویای کمبودهای نسل جوان و احتمالاً فراهم نبودن زمینه‌های نشاط و سرگرمی است لذا لازم است که مسؤولین توجه بیشتری به نیازهای این قشر داشته و فرصت‌ها و شرایط مناسبی برای جوانان فراهم شود.

ایسنا