هر آنچه باید درباره آسیب عصب بینایی بدانیم
صدمه به عصب بینایی ناشی از نرسیدن خون کافی،و گاهی اوقات بعلت “سکته مغزی” عصب بینایی دچار آسیب می شود. نوروپاتی ایسکمیک نوری از عصب بینایی اغلب در افراد بالای ۵۵ سال رخ می دهد و باعث می شود در عصب بینایی اختلالاتی بوجود بیاید
صدمه به عصب بینایی ناشی از نرسیدن خون کافی،و گاهی اوقات بعلت “سکته مغزی” عصب بینایی دچار آسیب می شود. نوروپاتی ایسکمیک نوری از عصب بینایی اغلب در افراد بالای ۵۵ سال رخ می دهد و باعث می شود در عصب بینایی اختلالاتی بوجود بیاید
عصب بینایی (به انگلیسی: Optic nerve) دومین اعصاب مغزی است. از دیدگاه بافت شناسی، لایه هشتم شبکیه معادل لایه سلولهای گانگلیون است. لایه سلولهای گانگلیونی، حاوی جسم سلولی گانگلیونی است.آکسون این سلولها که در لایه نهم شبکیه قرار دارند، عصب بینایی یا عصب اپتیک را میسارند.
مسیر بینایی
سلولهای استوانه و مخروط شبکیه از راه عصبهای دوقطبی به سلولهای گانگلیونی رسیده و پس از آن عصب بینایی شکل گرفته، وارد فضای کرانیکال شده و در تماس با سلا تورسیکا به طرف نواحی فوقانی مغز و یا قسمتهای پایین تر مغز است. یک عصب بینایی حاوی حدود یک میلیون آکسون است. فیبرهای نیمه بینی از هر دو شبکیه، در ناحیه کیاسمای بینایی(Optic chiasma) تقاطع میکنند و به طرف مقابل میروند و به فیبرهای نیمه گیجگاهی(تمپورال) همان طرف میپیوندند و بدین ترتیب، راه بینایی(Optic tract) را در هر طرف ایجاد میکنند. نسبت رشتههای متقاطع به غیرمتقاطع، ۵۳ به ۴۷ بوده و تعداد سلولهای گانگلیونی نیمه بینی(نازال) شبکیه بیشتر است
اکثر فیبرهای راه بینایی(حدود ۹۰%) جهت انتقال پیامها به قشر بینایی، ابتدا وارد هسته زانویی خارجی تالاموس میگردند. بقیه فیبرها به بخشهای پایین تر مغز وارد میشوند.
قشر بینایی
دو ناحیه قشری بینایی وجود دارد که عبارتنداز:
قشر بینایی اولیه. این قسمت معادل ناحیه ۱۷ برودمن است که در لوب پس سری(Occipital lobe) مغز قرار دارد. قشر بینایی اولیه، قشر کالکارین نیز نامیده میشود. توانایی دستگاه بینایی برای کشف و تشخیص سازمان فضایی منظره بینایی یعنی کشف شکل اشیاء، درخشندگی قسمتها ی انفرادی آنها، سایه روشن و غیره بستگی به عمل قشر بینایی اولیه دارد برداشتن این ناحیه باعث ازبین رفتن دید خودآگاه در فرد میشود.
قشر بینایی ارتباطی(ثانویه). این قسمت مغز معادل نواحی ۱۸ و ۱۹ برودمن بوده که در تشخیص اشیاء و رنگ نقش دارند. انهدام نواحی ۱۸ و ۱۹ برودمن، به طورعموم درک شکل اشیاء، اندازه اشیاء و مفهوم آنها را مشکل میسازد
یک فوق تخصص گلوکوم (آب سیاه) با اشاره به نقص دانش بشری در پیشگیری از مرگ سلولهای عصب بینایی در بیماری آب سیاه گفت: در آب سیاه بر اثر نخستین آسیب وارده به عصب بینایی، محیط سمی شده و سم تولید شده مرگ سلولهای بعدی را موجب میشود.با بیان اینکه هنوز علم پزشکی نتوانسته راهی برای سالم نگهداشتن سلولهای عصب بینایی در محیط سمی ایجاد کند از این موضوع به عنوان یکی از پیچیدگیهای دانش بشری یاد و اظهار کرد: در بیماری آب سیاه بر اثر تولید سم، پدیده مرگ خود به خودی سلولی رخ میدهد (مشابه بیماری آلزایمر و پارکینسون).
همه چشم پزشکان توانایی و مهارت تشخیص بیماری آب سیاه را از طریق اندازهگیری فشار مایع داخل چشم و معاینه ته چشم را دارند، در صورت لزوم و در مراحل بعدی استفاده از وسایل تخصصی تشخیصی و مشاوره با افراد ماهر (فوق تخصص) توصیه میشود.
گلوکوم با بیان اینکه افرادی با سابقه وجود آب سیاه در اعضای خانواده باید مراجعه زودتری برای ارزیابیهای اولیه داشته باشند، افزود: افرادی با نزدیک یا دوربینی شدید و حتی همراهی برخی از بیماریها نظیر دیابت، شانس گرفتاری چشم به آب سیاه را بیشتر میکند.
استفاده از داروهایی نظیر کورتون با افزایش فشار مایع داخل چشم همراه است، سابقه هرگونه ضربه و تروما به چشم چه غیر قابل پیش بینی و چه بر اثر جراحیهای برنامه ریزی شده، شانس ابتلا را افزایش میدهد.
اگرچه سن از فاکتورهای مهم ابتلا به آب سیاه به شمار میآید اما احتمال ابتلا در هر سنی حتی نوزادی وجود دارد. با این حال، انجام معاینات دورهای منظم برای شناخت زودهنگام بیماری پس از ۴۰ سال توصیه میشود.
این بدان معناست که آسیبی که بر اثر افزایش فشار داخل چشم به رشته سلولهای بینایی وارد میشود، امکان بازسازی و تجدید زندگی دوباره را ندارد و اصطلاحا پدیدهای به نام «مرگ سلولی» را به همراه دارد.
ضرورت شناخت زودهنگام آب سیاه برای کاهش شدت آسیبهای وارده گفت: در مراحل پیشرفته بیماری، درمان اثربخشی وجود ندارد.
وی از معایب این بیماری را آغاز بیعلامت و بدون نشانه آن برشمرد و افزود: از این رو بیماری در محیطی خاموش پیشرفت میکند. بنابراین بیماری آب سیاه به دزد خاموش معروف است.
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.