شاخص های فساد اقتصادی ایران را در وضع بدی قرار داده است

30 هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی و6 میلیون و 500 هزار نفر شاغل غیررسمی

ساعت 24- گزارش دیوان محاسبات نهاد نظارتی وابسته به مجلس قانونگذاری از حجم تخلف های دولت قبلی شگفت انگیز است و شانه به شانه فساد گسترده می زند. این تخلف ها بسترساز اقتصادی در بودجه است و واکاوی فرایند تبدیل تخلف به اختلاس را ضروری می کند.

style="text-align:justify">این درحالی است که فساد در اقتصاد دربخش و فعالیت های دیگر ادامه دارد و پنهان ترشده است. به همین دلیل است که گفته می شود شفافیت و کاهش زمینه‌های ایجاد فساد، از کانال‌هایی است که توجه به آن، باعث افزایش مقاومت اقتصادی می‌شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد ایران به لحاظ وضعیت فساد با شرایط نگران‌کننده‌ای روبه‌رو شده است که با پیش‌نیازهای لازم برای افزایش مقاومت اقتصادی همخوانی ندارد. بنابراین، شناخت کانال‌های اثرگذاری فساد بر مقاومت اقتصادی ضروری است.موسسه تحقیقاتی تدبیر اقتصادی که با نگاهی امنیتی اقتصاد ایران را رصد می کند در تازه ترین پژوهش خود هشدار داده است که که ایران به لحاظ بحران‌های فسادآمیز در شرایط نامطلوبی قرار دارد.
بر اساس گزارش سازمان شفافیت بین‌الملل‌ در سال 2017، ایران به‌لحاظ شاخص سهولت کسب‌وکار در جایگاه 120 در بین 190 کشور جهان قرار دارد و نسبت به سال 2016 سه پله تنزل کرده است. در خصوص شاخص فرار مالیاتی، از کل 60 درصد افرادی که ملزم به پرداخت مالیات هستند، 20 تا 25 درصد فرار مالیاتی دارند. بنابراین، بین 13 تا 30 هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی در کشور صورت می‌گیرد . در رابطه با شاخص اشتغال پنهان و حجم اقتصاد غیررسمی، متوسط حجم اقتصاد غیررسمی در ایران در دوره زمانی 2006 تا 2013، حدود 18/1 درصد بوده است. البته این رقم از 21/12 درصد در سال 2009 به 16/17 درصد در سال 2013 (1392 شمسی) رسیده است. همچنین، از 22 میلیون و 500 هزار نفر شاغل در کشور، 6 میلیون و 500 هزار نفر مشاغل غیررسمی دارند . با دقت در سه شاخص ذکر شده، به نظر می‌رسد، گرچه در کشور برای مجرمان مفاسد اقتصادی گاهی احکام سنگینی اجرا می‌شود، اما در ریشه‌کن ساختن رفتارهای فاسد، کارآمدی لازم را نداشته است. این درحالی است که برخورد جدی با مسأله فساد، دسترسی‌های عظیم درآمدی از کانال مالیات برای دولت به همراه دارد که قادر است تأثیر قابل توجهی بر افزایش مقاومت اقتصادی کشور بگذارد.
راهکارهای پیشنهادی
توجه به راهکارهای زیر برای گذر از بحران کنونی ناشی از فساد و افزایش مقاومت اقتصادی ضروری است:
- لزوم برخورد قضایی قاطع، کارآمد و با قدرت
- از بین بردن زمینه‌های پدیدآورنده فساد برای مثال از طریق تقویت سیستم مالیات‌گیری، تغییر رویه در نظام ارزش‌گذاری و پاداش‌دهی و...
- حمایت مالی از ائتلاف‌های مبارزه‌کننده با فساد به‌ویژه نهادهای مردم‌نهاد ضد فساد و حامی شفافیت
- حمایت‌های مدیریتی
- تقویت رسانه‌های مستقل و آزادی بیان در افشای مفاسد
- تسهیل صدور مجوزهای کسب‌وکار
- کاهش بار مالیاتی از دوش بنگاه‌های مولد تولیدی
- لزوم افشای قرارداد و مناقصه‌های دولتی و حاکمیتی
- تصویب قوانین لازم جهت تشویق افشاکنندگان فساد و حمایت از آنها
- شفاف و قانونمند کردن درصدی از سود (پورسانت) قراردادها