در سفر به ملایر، به تماشای چه مکان هایی برویم؟
ساعت 24-ملایر، شهری تاریخی در استان همدان با قدمتی برابر با حکومت ایلامیان است. وجود جاذبه‌های گردشگری متعدد، در کنار شهرت این شهر به بزرگ‌ترین تولیدکننده‌ی مبل در کشور، آن را به مقصد گردشگری غرب کشور، تبدیل ساخته است.
ایشان کاوش‌هایی را در ۱۵ کیلومتری غرب این شهرستان که به «تپه‌ی نوشیجان» نام گرفته است، انجام داده و در طی این تحقیقات در این تپه‌ی باستانی، سه طبقه مورد شناسایی قرار گرفت.
طبق اطلاعات اعلام شده توسط محققان، طبقه‌ی نخست متعلق به مادها، طبقه دوم متعلق به هخامنشیان و طبقه‌ی سوم متعلق به ساسانیان عنوان شده است. برخی از باستان‌شناسان معتقدند که قدیمی‌ترین سندی که نشان می‌دهد شهر ملایر در دوران ساسانیان وجود داشته، حک شدن نام «Malayir»، روی سکه‌های این دوران است که برخی از آن‌ها امروزه برجای مانده است.
نمایی از محل اقامت سیف‌الدوله در پارک سیفیه
جالب است بدانید که نام ملایر از دو واژه‌ی «مال» و «آگر»، ترکیب شده است. در لغت مال به معنای «خانه» و آگر نیز به معنای «آتش» است. از این رو ترکیب این دو واژه «مال‌آیر»، یعنی «سرزمین آتش» را ایجاد کرده است. البته از دیدگاه گروهی از کارشناسان و محققان، ترکیب این دو واژه، به «سرزمین آریایی‌ها» نیز تعبیر شده است. تولید مبل، از اصلی‌ترین مشاغل در این شهرستان است و ملایر عنوان بزرگ‌ترین تولید کننده‌ی مبل در کشور را به خود اختصاص داده است. همچنین نام ملایر در لیست شهرهای صنایع دستی کشور به «شهر ملی مبل و منبت»، ثبت شده است.
آتشکده نوشیجان
در فاصله‌ی ۲۰ کیلومتری از شمال غرب شهرستان ملایر یکی از جاذبه‌های گردشگری تاریخی استان همدان قرار گرفته است. «آتشکده‌ی نوشیجان»، نام این اثر تاریخی است که در منطقه‌ی «شورکات» و روی تپه‌ای طبیعی با ارتفاعی نزدیک به ۳۷ متر قرار دارد.
در تپه‌ی نوشیجان، سه طبقه از سه دوره‌ی فرهنگی مادها، هخامنشیان و ساسانیان کشف شده است
نوشیجان، تپه‌ای است باستانی که طی کاوش‌های انجام شده بر آن، سه طبقه که هر کدام متعلق به یک دوره‌ی فرهنگی است، کشف شده است. گفته می‌شود که مادها از اواسط قرن هشتم قبل از میلاد تا نیمه‌ی نخست قرن ششم پیش از میلاد، در این تپه زندگی می‌کردند. آثاری که از آتشکده برجای مانده است عبارت است از تالار ستوندار (آپادانا)، چندین اتاق، چندین انبار، حصار، دژ، نخستین نیایشگاه که همان بنای قدیمی در جبهه‌ی غربی تپه است و معبد مرکزی که باستان‌شناسان معتقدند این معبد دومین نیایشگاه بوده است.
پارک سیفیه ملایر
در سال ۱۳۰۴ هجری شمسی، در شمال شرقی ملایر و در دامنه‌ی کوهی به نام گرمه، یکی از تفرجگاه‌های قدیمی این شهرستان به همت «سیف‌الدوله» از نوادگان «فتحعلی شاه قاجار»، احداث شد. «پارک سیفیه»، نام این تفرجگاه قدیمی است که دارای مساحت تقریبی ۱۰ هکتار است. درختان کهنسال چنار، حوضچه‌ها، آب‌نماها و جنگل مصنوعی از بخش‌های پارک سیفیه است که روی تپه واقع شده است. گفته می‌شود که معماری پارک توسط مهندسان کشور ایتالیا صورت گرفته است. جز بخش‌های ذکر شده، این پارک قدیمی دارای دو استخر، یک ساختمان به منظور سکونت سیف‌الدوله و یک مسجد است. «پارک سیف‌الدوله» نام دیگر این بوستان بزرگ و زیبای جنگلی است.
تالاب کرد خورد ملایر
«کرد خورد» یا «آق گل»، نام تالابی است که در ۲۰ کیلومتری شمال شرقی شهرستان ملایر قرار دارد. این تالاب به دلیل قرارگیری در یک کیلومتری روستایی به نام «کرد خورد» به این نام شهرت یافته است. بهترین زمان برای تماشای این تالاب زیبا، اواخر زمستان و اوایل فصل بهار است که دارای چشم‌انداز و مناظری بسیار زیبا و کم‌نظیر می‌شود. مهاجرت پرندگان در این ایام از مهم‌ترین دلایل ایجاد این زیبایی‌ها است که گردشگران و مسافران بسیاری را برای حضور در این منطقه از کشور، میزبان است.
کشیم کوچک، باکلان بزرگ، اگرت بزرگ، فلامینگوی بزرگ، بوتیمار کوچک، چوب پا، چنگر نوک، کاکایی سرسیاه، زرده پره طلایی، پرستوی دریایی تنها چند گونه از پرندگانی است که از سرزمین‌هایی همچون قفقاز، روسیه و اسکاندیناوی به این تالاب مهاجرت می‌کنند. تالاب کرد خورد، به دلیل بهره‌مندی از مواد غذایی مناسب برای پرندگان، یکی از غنی‌ترین آبگیرهای منطقه در غرب کشور است.
یخچال میرفتاح ملایر
از دیگر جاذبه‌های گردشگری در شهرستان ملایر، سازه‌ای است تاریخی و متعلق به دوران حکومت قاجاریان که در مسیر بلوار ملایر به بروجرد قرار دارد. «یخچال میرفتاح»، نام این اثر تاریخی است که به همت «میرفتاح» احداث شده است. بنای یخچال به شگل گنبد بوده و سازنده از آجر برای ساخت آن استفاده کرده است. در ساخت یخچال از تزئینات زیادی استفاده نشده و تنها تزئین کار شده در آن، دو ردیف آجرکاری است که به شکل کمربندی و با ضخامتی برابر با ۲۲۰ سانتی‌متر، بخش داخلی بنای یخچال را پوشانده است. یخچال دارای ۱۲ متر ارتفاع از سطح زمین تا گنبد است. همچنین فاصله‌ی بنا از سطح زمین تا منبع ذخیره‌ی یخ، ۴ متر برآورد شده است. دو درب ورودی دهلیز شکل، پلکانی جهت رفتن به بخش انتهایی یخدان و برداشت یخ و گنبد، بخش‌هایی است که این اثر کهن را تشکیل می‌دهد.
خانه و موزه لطفعلیان ملایر
از دیگر جاذبه‌های گردشگری در شهرستان ملایر، می‌توان به «خانه لطفعلیان» این شهرستان اشاره کرد که قدمت ساخت آن به دوران حکومت قاجاریان بازمی‌گردد. این خانه‌ی کهن که متعلق به «محسن مصدفی» یا «مصدق‌الممالک» است، در دو طبقه و از بخش‌های اصلی مانند اندرونی، حسینیه، خانه و اصطبل ساخته شده است. البته آنچه که امروزه به آن خانه‌ی لطفعلیان گفته می‌شود، درواقع همان حسینیه است که مدت‌ها بعد از ساخت مجموعه‌ی لطفعلیان توسط «مرتضی خان لطفعلیان»، خریداری شد و به مکان مسکونی، تغییر یافت.
حوض‌خانه از زیباترین قسمت‌های این بنای تاریخی است که با استفاده از طاق‌های آجری بسیار زیبا و به سبک چهار بخشی پوشیده شده است. همچنین در این بنا از تزئینات لمبه کوبی چوبی در سقف استفاده شده است که بسیار زیبا و چشم‌نواز است. درهای ارسی با شیشه‌های رنگارنگ نیز بر زیبایی این خانه افزوده است. امروزه این عمارت کهن به عنوان موزه فعالیت می‌کند. این در حالی است که اداره‌ی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ملایر نیز در این خانه‌ی تاریخی، قرار دارد.
برج آرامگاه بابا حسین
در فاصله‌ی ۵۵ کیلومتری از غرب شهرستان ملایر، یکی دیگر از دیدنی‌های تاریخی این شهرستان قرار گرفته است که گردشگران و مسافران بسیاری هنگام حضور در ملایر به تماشای آن می‌روند. «برج آرامگاه باباحسین» که به «آرامگاه یوشع نبی» نیز شهرت دارد، نام این جاذبه‌ی گردشگری تاریخی است که طبق روایات و گفته‌های مردم ملایر، به نظر می‌رسد که این بنای تاریخی، مقبره و آرامگاه یکی از پیامبران بنی اسرائیل، به نام «حضرت یوشع بن نوح (ع)»، است. به نظر می رسد که این آرامگاه متعلق به دورانی از قرن ششم تا هشتم هجری قمری است و در گذشته در بین پیروان یهود ساکن در این منطقه از کشور، دارای اهمیت و ارزش بسیاری بوده است. این برج که در دامنه‌ی باغ‌های روستای «سیاه کمر» ملایر قرا ردارد، دارای پلان و طرحی به شکل ۱۲ ضلعی منتظم بوده و می‌توان آن را در گروه برج مقبره‌هایی با گنبد مخروطی شکل یا «رک»، قرار داد.
قلعه پری ملایر
«قلعه پری»، منطقه‌ای است باستانی که در روستایی به همین نام و در فاصله‌ی کمی از شهرستان ملایر قرار دارد. در این میراث ایران کهن، یکی از مشاهیر و بزرگان ایران، «کریم خان زند»، دیده به جهان گشوده است.
در محوطه‌ی تاریخی پری، بیش از ۱۵۰ قبر قدیمی کشف شده است که اجساد آن به گونه‌ای صورت‌هایشان به سمت خورشید باشد، دفن شده است
جالب است بدانید که در این محوطه‌ی تاریخی، بیش از ۱۵۰ قبر قدیمی وجود دارد. طبق کاوش‌ها و تحقیقات انجام شده روی این قبور و محوطه‌ی تاریخی پری، کارشناسان چنین استنباط کرده‌اند که احتمالا ساکنین آن زمان، با توجه به موقعیت قرارگیری خورشید در آسمان، محل و جهت دفن مردگان خود را انتخاب می‌کردند. درواقع اجساد به گونه‌ای دفن می‌شدند که صورت آن‌ها به سمت خورشید قرار گیرد. قدیمی‌ترین قبور کشف شده در این مکان متعلق به هزاره‌ی نخست میلادی است.
منطقه حفاظت شده لشگر
«منطقه‌ی حفاظت شده‌ی لشگر» را می‌توان یکی دیگر از مکان‌های دیدنی و از جاذبه‌های گردشگری شهرستان ملایر معرفی کرد. این منطقه در بخش شرقی و جنوب شرقی این شهرستان قرار گرفته و با مساحت تقریبی ۱۶ هکتار، زیستگاه مناسبی برای گونه‌های متنوعی از جانوران و گیاهان محسوب می‌شود. لشگر به واسطه‌ی موقعیت طبیعی و توپوگرافی از سه منطقه‌ی دشتی، تپه ماهوری و کوهستانی برخوردار بوده که مناطق کوهستانی به مکان مناسبی برای زندگی حیواناتی همچون کل و بز، تپه ماهوری به زیستگاه گونه‌هایی از قوچ و میش ارمنی و نواحی دشتی نیز با تغییر کاربری که توسط روستاییان صورت گرفته است، به محلی ایده‌آل برای کشت باغ‌های انگور تبدیل شده است. حضور چشمه‌های فصلی در کنار چشمه‌های دائمی در این منطقه‌ی حفاظت‌شده، باعث رشد و نمو پوشش گیاهی متنوع شده که بخش عمده‌ای از ذخایر گیاهی استان همدان را تامین می‌کند. این منطقه از ملایر از سال ۱۳۶۳ به عنوان منطقه‌ی شکار ممنوع و پس از آن به منطقه‌ی حفاظت‌شده تبدیل شده است.
شهر زیبا و تاریخی ملایر میزبان آثار تاریخی متعدد و دیدنی‌های طبیعی بسیار است که قطعا معرفی تمامی آن‌ها در یک مقاله امکان‌پذیر نخواهد بود. مسجد سیفیه، مسجد ننج، مسجد شیخ‌الملوک، غار کسب، قلعه انوج، روستای زیبای مانیزان، روستای جوزان، روستای علوی، باغ سیفیه، موزه ملایر، منطقه‌ی شکار ممنوع تالاب آقگل، خانه‌ی تاریخی منصوری، آرامگاه سام و حام، قلعه گوراب، قلعه سلیمان خان بور بور، برج بید کرپه، دریاچه مصنوعی کوثر، کاروانسرای شیخ الملوکی و بازار قدیمی ملایر، تنها بخشی از مکان‌های گردشگری است که در ملایر وجود دارد و می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای علاقه‌مندان به تماشای آثار تاریخی و دوستداران طبیعت‌گردی درنظر گرفته شود.
کجارو
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.