راهنمای سفر به گرجستان
ساعت 24-گرجستان کشوری است در منطقهی قفقاز و پایتخت آن شهر زیبای تفلیس است.
شهرهای کوچک و تاریخی، صومعهها و کلیساهای دیدنی، کوههای سر به فلک کشیده، غذاهای لذیذ و اهالی مهربان و مهماننواز از عواملی هستند که دست به دست هم دادهاند تا گرجستان به مقصدی ایدهآل برای سفرهای خارجی تبدیل شود.
اطلاعات ضروری
اختلاف ساعت با تهران
گرجستان در منطقهی زمانی GMT +4 قرار گرفته و نیم ساعت از تهران جلوتر است.
زبان رسمی
زبان گرجی
واحد پول
لاری (ლ) (GEL)
نوع برق شهری
برق شهری در گرجستان ۲۲۰ ولت و ۵۰ هرتز است و دوشاخهها و پریزها از نوع C هستند که در ادامه تصویر آن را مشاهده میکنید:
کد کشور
+۹۹۵
شمارههای اضطراری
شماره اضطراری سراسری برای تماس با پلیس، آتشنشانی و آمبولانس در گرجستان، ۱۱۲ است.
جهت رانندگی
راست
فرودگاههای بینالمللی
- فرودگاه بینالمللی باتومی
- فرودگاه بینالمللی تفلیس
وضعیت آبوهوایی
آبوهوای گرجستان از سمت غرب تحت تاثیر آبوهوای نیمهگرمسیری و از سمت شرق تحت تاثیر آبوهوای قارهای است. منطقهی کوهستانی قفقاز بزرگ مانع از ورود هوای سرد از سمت شمال میشود. آبوهوای گرم و مرطوب ناشی از مجاورت دریای سیاه در نواحی کمارتفاع ساحلی مشاهده میشود. ارتفاع از سطح دریا و فاصله تا دریای سیاه، تفاوت آبوهوایی را در مناطق مختلف ایجاد میکند. در سواحل دریای سیاه، از آبخاز تا مرز ترکیه و در منطقهای به نام زمینهای پست کولخیس، آبوهوای نیمهگرمسیری غالب است. در این مناطق رطوبت و میزان بارندگی بسیار بالا است. بندر باتومی در دریای سیاه، سالانه ۲۵۰۰ میلیمتر بارندگی دارد. انواع مختلفی از درختان نخل در این منطقه رشد میکنند. میانگین دمای هوا در فصل زمستان در این مناطق ۵ درجه سانتیگراد و در تابستان ۲۲ درجه سانتیگراد است.
دشتهای شرقی گرجستان، به دلیل وجود کوهستان، از تاثیر دریای سیاه حفظ شدهاند و آبوهوای قارهای در آنها غالب است. میانگین دمای هوا در تابستان ۲۰ تا ۲۴ درجه سانتیگراد و در زمستان ۲ تا ۴ درجه سانتیگراد است. میزان رطوبت کمتر است و بارش باران سالانه ۵۰۰ تا ۸۰۰ میلیمتر است. مناطق مرتفع در غرب و شرق و مناطق نیمه خشک در جنوب شرقی گرجستان، اندکی تفاوت آبوهوایی با سایر بخشها دارند.
بهترین زمان برای سفر
در مجموع گرجستان یک مقصد چهارفصل است. در واقع میتوان گفت فصل پرگردشگر و کمگردشگر در مقایسه با دیگر کشورهای توریستی، در گرجستان وجود ندارد و در تمام طول سال میتوان به این کشور دیدنی سفر کرد. این کشور با توجه به موقعیت و تنوع جغرافیایی که دارد، آبوهوای متفاوتی دارد که بیشتر نیمه گرمسیری است. در مجموع در هیچ کدام از ماههای سال محدودیتی برای سفر به گرجستان وجود ندارد.
اما اگر بخواهید بیشترین لذت را از جاذبههای گردشگری و دیدنیهای این کشور ببرید، میتوانید با توجه به فصل، زمان سفر خود را انتخاب کنید.
فصل بهار یعنی از ماه مارس تا مه، بهترین زمان برای سفر است. در این فصل، هوا زیاد گرم و خیلی سرد نیست. در ماههای آخر بهار احتمال بارندگی بیشتر است. بنابراین در کنار سایر لوازمی که میبرید، چتر و بارانی را فراموش نکنید.
میانگین دمای هوای گرجستان در فصل تابستان یعنی از ژوئن تا آگوست، بین ۲۰ تا ۳۰ درجه سانتیگراد است. بیشتر تفرجگاههای گرجستان در این فصل پر از گردشگر هستند. فراموش نکنید که رطوبت هوا به خصوص در نواحی ساحلی بسیار زیاد است و شاید برای کسانی که به آبوهوای گرمسیری عادت ندارند، ناراحتکننده باشد.
گرجستان در فصل پاییز یعنی از ماه سپتامبر تا نوامبر بسیار زیبا و دیدنی است. درختان هزاررنگ، بارش باران و زمینهای پوشیدهاز جنگلهای قرمز و نارنجی از جذابیتهای گرجستان در فصل پاییز هستند. برای سفر در فصل پاییز حتما بارانی و چتر همراه ببرید.
زمستان در گرجستان بسیار سرد است. یعنی از ماه دسامبر تا فوریه که دمای هوا بین ۲ تا ۶ درجه سانتیگراد است که شبها این مقدار به زیر صفر هم میرسد. بارش برف در این فصل باعث میشود که گرجستان در زمستان مقصد مناسبی برای دوستداران ورزشهای زمستانی و اسکی باشد.
هزینههای سفر
هزینهی غذا
گرجستان به خاطر غذاهای لذیذش شهرت دارد. در این کشور انتخابهای زیادی برای غذا خوردن دارید. هم رستورانهای کوچک و بزرگ با قیمتهای مختلف و هم غذاخوریهای خیابانی که معمولا غذاهای ارزانتری دارند. غذا و نوشیدنی در گرجستان در مجموع قیمتهای مقرونبهصرفهای دارد و یکی از جذابترین بخشهای سفر شما، امتحان کردن طعم متفاوت و فراموش نشدنی آنها است. با پرداخت ۱۹ لاری میتوانید در رستورانهای معمولی برای وعدهی ناهار غذا بخورید. فست فودها مثل مک دونالد در حدود ۱۱ لاری هزینه دارند.
هزینهی اماکن اقامتی
پیدا کردن جایی برای اقامت در گرجستان بسیار راحت است. با قیمتهای مختلف میتوانید یک اقامتگاه مناسب در گرجستان پیدا کنید. استفاده از سرویس AirBnB برای کرایهی آپارتمان و اتاق اشتراکی در این کشور رواج دارد. اقامت در هاستلهای خوب با صبحانه رایگان، شبی ۷۰ لاری هزینه دارد. با پرداخت شبی ۴۰۰ لاری میتوانید در هتلهای خوب اقامت کنید. هزینهی اقامت در هتلهای معمولی از ۱۰۰ لاری شروع میشود.
حمل و نقل عمومی
برای رفت و آمد بین شهرها، میتوانید از قطار و مینیبوسهایی تحت عنوان marshrutka استفاده کنید. برای کاهش هزینههای خود در صورتی که گروهی سفر میکنید، میتوانید وسایل حمل و نقل اختصاصی کرایه کنید. هزینهی مینیبوسها برای سفرهای بین شهری بین ۱۰ تا ۲۵ لاری و برای سفرهای داخل شهری کمتر از ۷ لاری است.
توصیههایی برای صرفهجویی در هزینهها
در هاستل اقامت کنید
با افزایش رشد صنعت گردشگری در گرجستان، تنوع اماکن اقامتی هم بیشتر شده است. تعداد هاستلها هم در این کشور زیاد است و البته امکانات خوب و کاملی دارند. بهترین کار برای اینکه هزینههای سفر خود را کاهش دهید، اقامت در هاستل است. البته اماکن اقامتی در مجموع در گرجستان گران نیستند.
خودتان آشپزی کنید
غذاهای گرجستان بسیار لذیذ و مشهور هستند. برای اینکه این لذت سفر را از دست ندهید، برخی از وعدههای غذایی را در رستورانها و کافهها میل کنید و طعم غذاهای محلی را بچشید اما سعی کنید تعدادی از وعدههای غذایی را خودتان بپزید.
جاذبههای گردشگری
کشور گرجستان روزبهروز بیشتر مورد توجه گردشگران قرار میگیرد و صنعت گردشگری در این کشور در حال رشد سریع است. تنوع جاذبههای طبیعی یکی از دلایل محبوبیت گرجستان برای گردشگران است. کوهستانهای متعدد، شرایط مناسبی برای انواع تفریحات و ورزشهای فضای باز فراهم کرده است؛ پیادهروی در دل طبیعت، کوهنوردی، اسنوبرد و اسکی از فعالیتهای محبوب در گرجستان هستند. علاوه بر مناطق کوهستانی، نواحی ساحلی و نیمهگرمسیری هم در این کشور وجود دارد. آبوهوای ملایم، آثار معماری باشکوه، سایتهای باستانشناسی و پایتختی مدرن و زیبا از دیگر جذابیتهای گرجستان هستند که توجه گردشگران را جلب میکنند.
گرجستان در منطقهی قفقاز قرار گرفته است؛ جایی بین دریای سیاه و دریای خزر. این منطقه از عصر حجر به طور پیوسته مسکونی بوده است. شلوغترین و مهمترین جادهی تجاری دنیای باستان یعنی جادهی ابریشم از این کشور هم عبور میکرده و موجب رونق اقتصادی و فرهنگی این منطقه شده است. به دلیل قرار گرفتن در مرز بین آسیا و اروپا، این کشور قرنهای متمادی تحت تسلط امپراتوریهای مختلف بوده است. نشانههایی از این تاریخ پرفراز و نشیب را میتوان به وضوح در آثار باستانی و معماری گرجستان مشاهده کرد که قدمت آنها به قرن پنجم پیش از میلاد برمیگردد.
علاوه بر جاذبههای طبیعی و تاریخی، مهماننوازی اهالی این کشور و غذاهای لذیذشان، موجب جلب توجه گردشگران شده است. آشپزی و فرهنگ گرجستان، تلفیقی از فرهنگهای گوناگون از جمله ایران، اروپا، مدیترانه، خاور میانه و کشورهای آسیایی است.
تفلیس، پایتخت گرجستان، آبوهوا و فضای مدیترانهای دارد. در این شهر زیبا میتوانید از قدمزدن در خیابانهای باریک و پرپیچوخم لذت ببرید، در کافهها، غذاها و نوشیدنیهای محلی را امتحان کنید و با اهالی گرم بگیرید، بهترین موزهها و گالریهای هنری منطقه را ببینید و از نمایش تئاتر و حمامهای ترکی استفاده کنید. در بخش دیگر این کشور یعنی در سواحل گرم دریای سیاه، از سواحل بکر و خلوت و بازارهای محلی لذت میبرید و میتوانید محصولات تازهی محلی از قبیل موز و پرتقال و لیمو را از فروشندگان محلی بخرید.
در ادامه با تعدادی از مهمترین جاذبههای گردشگری این کشور آشنا میشویم.
قلعهی ناریکالا (Narikala)
یکی از مهمترین و زیباترین جاذبههای گردشگری گرجستان، قلعهی ناریکالا است که در شهر تفلیس واقع شده و قدمت آن به قرن چهارم برمیگردد. این قلعه روی تپهای واقع شده که چشماندازهای زیبایی از شهر قدیم تفلیس و رود کر را به نمایش میگذارد. این قلعه از دو بخش محصور با دیوار تشکیل شده است که بین حمامهای گوگردی و باغ گیاهشناسی تفلیس قرار گرفتهاند. این قلعه در قرن چهارم ساخته شده اما بعدها و در دوران مختلف تاریخی، بخشهایی به آن افزوده شده و در نهایت در زمان مغولها به نارین قلعه تغییر نام یافته است. بخشی از این قلعه بر اثر زلزله تخریب شده است. در محوطهی پایینی قلعه، کلیسایی به نام کلیسای سنت نیکلاس قرار دارد که اخیرا بازسازی شده است. فضای داخلی این کلیسا با نقاشیهای دیواری زیبایی تزیین شده است که صحنههایی از کتاب مقدس و تاریخ گرجستان را به نمایش میگذارند.
کوه قازبگی (Kazbek)
یکی از مشهورترین جاذبههای گردشگری گرجستان، کوه قازبگی است. اگر از علاقهمندان به ورزش در طبیعت و پیادهروی هستید، نمیتوانید از سر زدن به این کوه صرف نظر کنید. علاوه بر اینکه دامنههای زیبای این کوه مکان مناسبی برای گردش در طبیعت و پیادهگردی است، کوهنوردان نیز میتوانند صعود به قله را در برنامهی سفر خود بگنجانند. این کوه که بخشی از کوههای قفقاز است، یکی از بلندترین کوههای منطقه محسوب میشود و چشماندازهای فوقالعادهای از مناظر اطراف به نمایش میگذارد. کوه قازبگی در شمال شرق گرجستان و در نزدیکی مرز روسیه واقع شده و ارتفاع آن ۵۰۴۷ متر است. درجهی سختی قلهی این کوه با درجهی سختی قلههای رشتهکوه هیمالیا برابری میکند و به نام اورست کوچک مشهور است.
اوپلیستسیخه (Uplistsikhe)
یکی از منحصربهفردترین و شگفتانگیزترین دیدنیهای گرجستان، شهر اوپلیستسیخه است؛ یکی از بزرگترین و قدیمیترین شهرهای سنگی دنیا که در دل صخرهها تراشیده شده است. در این شهر باستانی از تماشای سردابها، تونلها و مکانهایی که برای قربانی در مراسم مذهبی در نظر گرفته بودند، لذت میبرید. این شهر روی یک صخرهی بلند و در ساحل غربی رودخانهی کر ساخته شده است. ترکیب غیرمعمول سبکهای مختلف از صخره تراشی آناتولی و فلات ایران و نیز همزیستی معماری مسیحی و غیرمسیحی، این شهر را از دیگر شهرهای سنگی دنیا متمایز میکند. این شهر باستانی از سال ۲۰۰۷ میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفته است.
کلیسای Gergeti Trinity
یکی از دیدنیهای گرجستان که در سفر به این کشور به هیچ عنوان نباید آن را از دست بدهید، کلیسای Gergeti Trinity است که چشماندازهای نفسگیر و فوقالعادهای دارد. این کلیسا با همهی کلیساهایی که در طول زندگی خود دیدهاید متفاوت است. این کلیسا روی تپهای در دامنهی کوه قازبگی در ارتفاع ۲۱۶۰ متری از سطح دریا واقع شده است. قدمت این کلیسا به قرن چهاردهم میلادی برمیگردد و منظرهای از کوهستان قفقاز در پشت این کلیسا مشاهده میشود؛ منظرهای که باعث شده این کلیسای دیدنی به یکی از جذابترین مناطق گرجستان برای گردشگران تبدیل شود. برج ناقوسی هم در کنار کلیسا قرار دارد که آن هم متعلق به قرن چهاردهم است. قرار گرفتن این کلیسا در دل طبیعت و چشماندازهای زیبای طبیعی اطراف آن، باعث شده که به یکی از نمادهای گرجستان تبدیل شود. علاقهمندان به کوهپیمایی با طی کردن مسیر سه ساعته به بالای این تپه و محل کلیسا میرسند. رسیدن به این کلیسا با استفاده از جیپ هم امکانپذیر است که نیم ساعت طول میکشد.
متسختا (Mtskheta)
اگر میخواهید گرجستان واقعی را از نزدیک ببینید، حتما باید به شهر قدیمی متسختا سفر کنید. این شهر که به عنوان یکی از آثار میراث جهانی یونسکو برگزیده شده است، گاه با عنوان قلب معنوی گرجستان شناخته میشود. قلعههای تاریخی، کلیساها و صومعههای قدیمی این شهر، همگی نشانههایی از تاریخ پرفرازونشیب این کشور هستند. بنای متسختا در نیمهی دوم هزارهی اول پیش از میلاد حضرت عیسی (ع) گذاشته شده است. اکنون این شهر در نوار باریکی در طول ساحل رود کر و آراگوی کشیده شده و تقریبا به طول کامل توسط کوهستانها، احاطه شده است. در واقع این شهر علاوه بر آثار معماری و جاذبههای تاریخی، از نظر جاذبههای طبیعی هم قابل توجه است.
تفلیس (Tbilisi)
تفلیس، پایتخت و بزرگترین شهر گرجستان است. سفر به گرجستان بدون تماشای دیدنیهای این شهر زیبا، کامل نمیشود. این شهر، فرهنگ، معماری و تاریخ گرجستان را به خوبی نشان میدهد. علاوه بر کوچههای باریک و سنگفرش و خانههای قدیمی، جاذبهها و امکانات مدرن هم در این شهر وجود دارد. در واقع، تفلیس تلفیقی از سنت و مدرنیته است و همهی سلیقهها را راضی میکند. بازارچههای دیدنی، قلعههای قدیمی، کلیساهای باشکوه و هزاران جاذبهی دیگر در تفلیس میزبان گردشگران است. تاریخ پرفراز و نشیب تفلیس را میتوان از معماری آن مشاهده کرد که ترکیبی از معماری قرون وسطی، معماری نئوکلاسیک و معماری استالینیست است. تفلیس در طول تاریخ، سکونتگاه مردم مختلفی با نژاد، فرهنگ و مذاهب مختلف بوده است ولی امروزه از نظر مذهبی در شمار شهرهای مسیحی ارتدکس شرقی به حساب میآید.
باتومی (Batumi)
اگر به گردشگاههای ساحلی علاقه دارید، در باتومی جاذبههای متعددی منتظر شماست. این شهر در کنار دریا قرار گرفته و یکی از محبوبترین مقصدهای گردشگری در گرجستان است. این شهر بندری به تنهایی هزاران جاذبهی گردشگری دارد که سلیقههای مختلف را راضی میکند. در این شهر از قدم زدن در گردشگاههای ساحلی و غذا خوردن در رستورانها و کافههای مشرف به دریا لذت میبرید. پارک دلفینها، باغ گیاهشناسی، تلهکابین آرگو، پارک آبی، آکواریوم، کلیساها و پلهای تاریخی، گوشهای از دیدنیهای باتومی هستند. در موزهی باستانشناسی و موزهی هنرهای زیبا میتوانید با تاریخ، فرهنگ و هنر گرجستان آشنا شوید. پارکهای متعددی هم برای تفریحات خانوادگی گردشگران وجود دارد که سر زدن به آنها خالی از لطف نیست.
واردزیا (Vardzia)
واردزیا یک شهر سنگی در جنوب گرجستان است که در سفر به این کشور، بازدید از آن را نباید از دست بدهید. این مجموعهی تاریخی از خانههایی به شکل غار تشکیل شده و یک صومعه هم دارد که متعلق به قرن دوازدهم میلادی است. این شهر سنگی بعد از یک کوهپیمایی ۳۰ دقیقهای قابل دسترس است. اگر تاریخ و کمی ماجراجویی را دوست دارید، در سفر به گرجستان حتما بازدید از این شهر را در برنامهی سفر خود قرار دهید.
زوگدیدی (Zugdidi)
زوگدیدی یکی از شهرهای گرجستان است که در شمال غربی این کشور قرار دارد. این شهر شلوغ میزبان تعدادی از آثار معماری باشکوه از جمله کاخ ملکه، کاخ نیکو و کلیساهای Mantskhvar-kari و Blachernae St. Virgin است. این شهر تاریخی هم با وجود آثار معماری جالب توجهی که دارد، میتواند یکی از مقصدهای سفر شما در گرجستان باشد.
برجومی (Borjomi)
این شهر کوچک اسپا در غرب تفلیس واقع شده و به خاطر منابع آب معدنی به شهرت رسیده است. گردشگران با اقامت در گردشگاههایی که اطراف این چشمهها ساخته شده است، میتوانند مستقیما به منبع آب دسترسی داشته باشند. برای اینکه از تماشای مناظر زیبای تپههای اطراف لذت ببرید می توانید از پارک ملی برجومی دیدن کنید.
رژیم غذایی
علاوه بر منظرههای نفسگیر کوهستانی، معماری فوقالعاده، اهالی مهماننواز و آثار تاریخی دیدنی و منحصربهفرد، یک دلیل مهم دیگر برای اینکه گرجستان را به عنوان مقصد سفر خود انتخاب کنید، وجود دارد و آن آشپزی فوقالعاده و غذاهای لذیذ این کشور است. با وجود اینکه نام غذاهای گرجستانی در دنیا کمتر شنیده میشود اما آشپزی این کشور چیزی نیست که بتوانید ساده از کنار آن بگذرید. تاثیر آشپزی کشورهای اروپایی و خاورمیانه را میتوان به وضوح در غذاهای گرجستان مشاهده کرد؛ غذاهایی که کاملا با ذائقهی ما تطابق دارد.
مشهورترین غذاهای گرجستان
برای اینکه در سفر به گرجستان برای انتخاب غذا سردرگم نشوید، فهرستی از مشهورترین غذاهای گرجستان را آماده کردیم. در ادامه با تعدادی از این غذاهای لذیذ آشنا میشویم که در سفر خود حتما باید آنها را امتحان کنید.
کاچاپوری (Khachapuri)
این غذای سنتی گرجستانی یکی از محبوبترین و مرسومترین غذاهای این کشور است که از نان پر شده با پنیر تشکیل میشود. در گرجستان انواع مختلفی از این نان تهیه میشود که اسمها و طعمها و شکلهای متفاوتی دارند. به بعضی از آنها مواد دیگری مثل تخممرغ آبپز و پنیر بیشتر اضافه میشود. در یک نظرسنجی در سال ۲۰۰۹، ۸۸ درصد گرجستانیها اعلام کردند که این غذا را به پیتزا ترجیح میدهند. کاچاپوری در کشورهای دیگر هم محبوب است. مثلا در روسیه و یک غذای خیابانی در ارمنستان است و در رستورانها و کافهتریاها پیدا میشود.
خینکالی (Khinkali)، دامپلینگ گرجستانی
یکی دیگر از غذاهای لذیذ گرجستان که آن را در هر رستورانی میتوانی پیدا کنید، خینکالی نام دارد. این غذا در واقع نوعی دامپلینگ است که به دیم سام شباهت دارد. دامپلینگ خمیری است که با مواد مختلف پر میشود. برای تهیهی خینکالی هم خمیر را با گوشت و انواع ادویهجات پر میکنند. اگر گیاهخوار هستید میتوانید انواع دیگری از این غذا را امتحان کنید که با سبزیجات، قارچ، پنیر، سیبزمینی و ادویهجات مختلف پر میشود. حتما در سفر به گرجستان باید این غذا را امتحان کنید.
چورچخلا (Churchkhela)
اگر از علاقهمندان به شیرینیجات هستید، این شیرینی لذیذ را نباید از دست بدهید. ترکیبات اصلی تهیهی این شیرینی که ظاهری شبیه به شمع دارد، آرد، شیره یا پوراب انگور و انواع مغزها است. برای تهیهی این شیرینی، مغزها به خصوص گردو را نخ میکنند و سپس در مادهای که از آرد و عصارهی انگور تهیه کردهاند، میغلطانند و در نهایت خشک میکنند.
لوبیو (Lobio)
دوستداران غذاهای گیاهی مطمئنا از خوردن این غذا لذت میبرند. یک غذای محلی فوقالعاده لذیذ که با ترکیب لوبیا، پیاز، گردو، گشنیز و جعفری و سیر تهیه میشود. این خوراک یکی از بهترین غذاهای سنتی است که بیشتر از همه توجه گیاهخواران را جلب میکند. انواع مختلفی از این غذا وجود دارد که هم آن را سرد و هم گرم سرو میکنند. این غذا هم مثل سایر غذاهای گرجستان، ادویهجات فراوان دارد ولی تند نیست.
چاکاپولی (Chakapuli)
این خوراک لذیذ گرجستانی از گوشت گوسفند یا گوساله به همراه پیاز و فلفل، آلوچه و ترخون تهیه میشود. کافی است تا یک بار این خوراک لذیذ را امتحان کنید و به تفاوت آشپزی این کشور با سایر نقاط دنیا پی ببرید. برای طعمدار کردن غذا غیر از ادویه از سبزیجات معطر مثل نعناع و ریحان و سیر استفاده میکنند.
ساتسیوی (Satsivi)، مرغ با سس گردو
این غذا که معمولا یک غذای زمستانی در گرجستان است، غذای لذیذی است که از گوشت مرغ یا بوقلمون تهیه میشود و همراه با یک سس لذیذ سرو میشود. این سس را از گردو، سبزیجات معطر و سیر تهیه میکنند. این غذا را بیشتر در ایام کریسمس و سال نو میخورند. حتی در رستورانهای کشورهای دیگر هم میتوانید این غذا را پیدا کنید. این سس گردو را در بعضی از غذاهای دیگر هم به کار میبرند.
متسوادی (Mtsvadi)، شیشلیک گرجستانی
این غذای لذیذ که در منوی هر رستورانی پیدا میشود، در دستهی کبابها قرار میگیرد. برای تهیهی آن با توجه به ذائقه از گوشتهای مختلف استفاده میکنند. گوشت را در مواد مختلفی از قبیل سرکه و میوههای ترش از قبل میخوابانند سپس آنها را سیخ میکنند و روی آتش کباب میکنند. گاه در میان تکههای گوشت از سبزیجات مثل فلفل و گوجه هم استفاده میکنند. اگر به غذاهای گوشتی آن هم از نوع کبابی علاقه دارید، این غذا را نباید از دست بدهید.
اینها نمونههایی از غذاهای محبوب گرجستان هستند. البته آشپزی گرجستان بسیار وسیع و متنوع است و فقط به همین غذاها محدود نمیشود.
کجارو
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.