تکدیگری معضلی مداوم در شیراز

ساعت24-"مهمترین دلیل افراد متکدی کسب درآمد بدون زحمت است." این جمله مدتی است که با خط درشت بر تابلوهای شهری در شیراز، پایتخت فرهنگی ایران، درج شده، اما شهروندان بی‌اعتنا به آن همچنان متکدیان را مورد لطف قرار می‌دهند.

بار دیگر آمار متکدیان که برای مدتی محدود کم شده بود، افزایش یافته و در گوشه و کنار شهر، زنان و مردانی را می‌توان یافت که هر کدام به‌شکلی از رهگذران گدایی پول می‌کنند.

گدایانی که کمتر در گوشه‌ای نشسته و دست و پای خود را کج و معوج می‌کنند، آنان همواره مبدع شیوه‌هایی تازه در به رحم آوردن دل مردم بوده و هستند.

گدایانی که جلوه‌های شهری شیراز را به خصوص در مناطق پر تردد مخدوش کرده‌اند و مردمان این شهر و گردشگرانی که پرسپولیس و باغ‌های آباد، این شهر را به عنوان مقصد سفر انتخاب کرده‌اند را مخاطب خود قرار می‌دهند و روزی‌ بی‌زحمتشان را از هر رهگذری طلب می‌کنند.

اما در این میان نیز برخی از مسئولین مربوطه از طریق رسانه های استان، اخباری مبنی بر جمع‌آوری ولگردان و متکدیان درشیراز منتشر کرده اند و برای تحقق یافتن این هدف مشارکت گسترده تر مردم را خواستار شده‌اند.

اما نکته‌ای که پرداختن به آن ضروری است، ترحم شهر‌نشینان نسبت به این افراد است که علیرغم اطلاع رسانی‌های گسترده همواره مورد حمایت‌های مردمی قرار می‌گیرند تا این آسیب اجتماعی همچنان در جامعه برقرار باشد. حمایت از این افراد سود‌جو که بیکاری و ضعف دولت در اشتغال زایی را دلیل تکدی گری خود می‌دانند، نباید به عنوان وظیفه‌ای انسانی و خداپسندانه تلقی شود.

اهالی شیراز که در بسیاری از اقدامات فرهنگی کشور پیشتاز بوده‌اند، باید مهربانی بی‌مورد خود را کنار بگذارند تا با مساعدت مسئولین، این نوع کسب درآمد حقیرانه از اجتماع برچیده شود.

چنانچه مساعدت‌های آبرومندانه جایگزین گدا‌پروری بشود، به طور قطع از افزایش جمعیت متکدیان جلوگیری خواهد شد.

معاون فرهنگی اجتماعی شهرداری شیراز در گفت و گو با ایسنا، نسبت به افزایش اقسام تکدی‌گری ابراز نگرانی کرده و می‌گوید: متکدیان با عناوین گوناگون مانند بیماری، طلاق، تحصیل و ... از احساسات افراد سوء استفاده کرده و اقدام به گدایی می‌کنند.

محمد فرخ زاده کمک به نیازمندان را وظیفه انسانی هر فرد می‌داند و اضافه می‌کند: انفاق باید از طریق نهادهای خیریه مانند کمیته امداد امام خمینی(ره) انجام شود، در غیر این‌صورت نیازمند واقعی از امداد بی بهره می‌ماند.

وی از تصمیمات جدی شهرداری شیراز در خصوص جمع آوری متکدیان خبر می‌دهد و می‌افزاید: با همکاری نیروی انتظامی و دستگاه قضایی به شکل گسترده‌ای به جمع آوری متکدیان می‌پردازیم که پیش از اجرای عملیات، به صورت آزمایشی ضعف و نقاط قوت این طرح شناسایی می‌شود.

فرخ زاده از مردم خواست تا با هوشیاری کامل، رقت قلب را کنار بگذارند و با بی توجهی به درخواست‌های این قبیل افراد به شهرداری در شناسایی و جمع آوری متکدیان کمک کنند.

وی همچنین از ساخت فیلم مستندی با عنوان «دست‌های خالی» به تهیه کنندگی معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری شیراز خبر داد که صدا و سیمای مرکز فارس بنا به دلایل گوناگون از پخش آن امتناع کرده است.

معاون سلامت و حمایت خانواده کمیته امداد امام خمینی(ره)، تکدی گری را آسیبی عظیم می‌داند و می‌گوید: جمع‌آوری متکدیان تنها وظیفه کمیته امداد نبوده و ریشه کن کردن فقر در دستور کار این نهاد مردمی قرار ندارد.

‌عباس شکری تصریح می‌کند: کمیته امداد به نسبت اعتبارات مصوب مجلس شورای اسلامی افراد نیازمند را تحت پوشش قرار می‌دهد که در این راستا امسال ۱۳۲ هزار خانوار از مستمری برخوردار می‌شوند و ۱۸ هزار خانوار در قالب‌های مختلف مورد حمایت قرار می‌گیرند.

وی از رفتار آنان که فقر خود را در سطح شهر به معرض نمایش می‌گذارند، گله مند است و می‌گوید: فرد تحت حمایتی که تکدی گری کند، مجرم شناخته می‌شود، اما تاکنون چنین موردی مشاهده نشده است.

شکری از مردم خواست به جای کمک‌های مستقیم به افراد مستمند با واسطه قرار دادن نهادهای خیریه به این فریضه انسان‌دوستانه اقدام کنند تا افراد سودجو از مهر و عاطفه دیگران به عنوان دکان استفاده نکنند.

معاون فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی فارس نیز در خصوص برخورد مردم با متکدیان، می‌گوید: با اینکه در دین مبین اسلام صدقه دادن و کمک به مستمندان توصیه شده است، اما با آنان که فقر خود را در جامعه به نمایش می‌گذراند، موافق نیستیم.

حجت الاسلام شکرالله دانش معتقد است: کمک رسانی به هم نوعان نیازمند باید از طریق موسسات و نهادهای خیریه معتبر انجام شود و این عمل برازنده جامعه اسلامی به خصوص در سومین حرم اهل بیت(ع) نبوده و نیست.

وی با اشاره به اینکه تکدی گری چهره جامعه را زشت می کند، می افزاید: افراد سودجویی که با ذلیل نشان دادن خود قصد دارند از مهربانی و اعتقادات عامه مردم سوء استفاده کنند، باید از معابر شهری جمع آوری شوند.

این کارشناس امور مذهبی از مردم و مسئولین توقع دارد نسبت به این موضوع حساسیت و دقت بیشتری داشته باشند.

رئیس انجمن صنفی راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی فارس رفع مشکل تکدی گری را نیازمند برنامه ریزی اصولی از جانب دستگاه‌های اجرایی و امنیتی می‌داند و می‌گوید: این افراد با عمل ناشایست خود چهره زیبای شهر را آلوده می‌کنند و موجب تبلیغات منفی در سراسر جهان می‌شوند.

امیر سبوکی به حضور سالیانه ۶۰۰ هزار نفر گردشگر خارجی در فارس اشاره می‌کند و می‌گوید: وجود متکدیان در اماکن تاریخی و مذهبی فارس آزار دهنده است، چرا که به طور یقین تصویر نادرستی را از ایران و ایرانی اشاعه می‌دهد و قضاوت نادرست گردشگران خارجی را به دنبال خواهد داشت.

وی بر لزوم برخورد با افرادی که از طریق گدایی امرار معاش می‌کنند، تاکید کرده و می‌گوید: در شهری مانند بارسلون متکدیان با ظاهری خاص و با ارائه هنری خیابانی کسب درآمد می‌کنند که موجب جذب گردشگر نیز خواهند شد، اما عدم ساماندهی این افراد در سراسر ایران مشکل ساز شده است.

سبوکی جمع آوری متکدیان را وظیفه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری نمی داند و ادامه می‌دهد: وظیفه این سازمان حمایت از میراث تاریخی است و باید نهاد و سازمان هایی که برخورد با متکدیان در فهرست وظایفشان آمده است، وارد میدان شوند.

اگرچه امروز به نسبت گذشته، حضور دائم متکدیان در معابر پر تردد را به‌شکلی ایستا، کمتر شاهد هستیم، اما این حضور اکنون به پاساژها، بازارها، درون اماکنی نظیر پمپ‌ بنزین‌ها، ورودی و خروجی هتل‌ها و میهمان‌پذیرها و اطراف مراکز درمانی و ... کشیده شده است.

لذا همانگونه که صاحب‌نظران بر این موضوع تاکید داشته و دارند، فرهنگ‌سازی برای رساندن مردم به این باور که بهترین راه دادن صدقات و کمک‌های خیر و نیکوکارانه، مبادی تعریف شده برای آن محسوب می‌شود، است.