توسعه اینترنت G 5 در ایران چه زمانی رخ میدهد؟

ساعت 24-در حال حاضر پیشرفت فن آوری در ایران به اندازه‌ای چشمگیر بوده که سخن از توسعه شبکه G5 در بیشتر محافل فناوری به لحاظ اجرایی مطرح شده است. گرچه مطابق آمارها اکنون تعداد کمی از افراد آن هم در نقاط محدود، به شبکه G5 دسترسی دارند؛ اما به نظر می‌رسد اینترنت نسل 5 برای ایرانی‌ها رمز و رازهای زیادی دارد و بسیاری دوست دارند بدانند آیا چنین فن آوری فوق مدرنی در ایران هم امکان عملیاتی شدن فراگیر را خواهد یافت؟

سرعت رشد فن آوری در کشور فراتر از آن بوده که تصور می‌شد. به نظر می‌رسد که شرایط برای عملیاتی کردن این نسل جدید اینترنت با ورود ارائه‌دهندگان سرویس‌های مخابراتی (استارتاپ‌ها) در حال تغییر بوده و هر روز ابعاد تازه تری از پیشرفت در این بخش نمایان می‌شود. به باور بسیاری از کارشناسان اگر اینترنت نسل5 توسعه یابد تحول شگرفی در مبانی ارتباطی کشور ایجاد می‌شود چرا که چنین تحولی می‌تواند اینترنت گوشی‌های هوشمند و منزل افراد را ارتقاء دهد.
>زیرساخت‌های ایران آمادگی G5 را دارد؟
در خصوص تقاضا برای این اینترنت به نظر می‌رسد با توجه به مشکلات پهنای باند و رده نسبت پائین ایران در سرعت اینترنت جهانی، تقاضا در کشور بالا باشد. در حال حاضر کاربران توقع دارند به اینترنت پرسرعت دسترسی بیشتری داشته باشند و فن آوری‌های جدید را امتحان کنند. اینترنت G5 از جمله آنهاست که البته دست یابی به آن هنوز در مرحله مطالعه و رفع اشکالات زیرساختی قرار دارد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد بر اساس جدیدترین گزارشها رتبه ایران به لحاظ سرعت جهانی پهنای باند، از بین 200 کشور، در رتبه 145 قرار دارد. سه کشور اول هم که بیشترین سرعت اینترنت را دارا هستند به ‌ترتیب سنگاپور، سوئد و دانمارک بوده و یمن، تیمور شرقی و ترکمنستان هم در انتهای جدول قرار دارند.
اکنون این سوال مطرح است که با این شرایط، جهش ایران به اینترنت نسل 5 تا چه حد امکان پذیر است و اصولا تا کنون در این زمینه چه اقداماتی صورت گرفته است؟ در ایران متولی این امر درباره برنامه‌های سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی برای تحقق وعده دستیابی به تکنولوژی G5 در سال 98 گفته شده اقدامات لازم برای این امر صورت گرفته است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد هدف‌گذاری که در دنیا برای تکنولوژی G5 تعیین کرده‌اند تجاری‌سازی و بهره‌برداری انبوه آن در سال ۲۰۲۰ است. نکته امیدوارکننده اینکه آقای وزیر حرکت به سمت این تکنولوژی را هدف‌گذاری کرده و خود وی نیز بارها بر توسعه آن تاکید داشته اما به نظر می‌رسد تحقق این مهم به چند زیر ساخت اساسی
نیاز دارد.
کارشناسان وزارت ارتباطات پیشتر گفته بودند برای رفتن به نسل G5 یکی از این اقدامات مهم که باید انجام شود، بسترسازی فرکانسی است؛ یعنی باید باندهای فرکانسی مناسب در اختیار اپراتورها قرار گیرد. در دنیا برای G5 باندهایی کاندیدا هستند ما هم باید هم‌راستا با اقدامات جهانی باید برخی از باندها را آزادسازی و در برخی موارد هم جابجایی داشته باشیم.
اما چالش مهم این است که برای استفاده از فرکانس نیاز به هماهنگی در همه دنیا هست وگرنه تداخل ایجاد می‌شود و ظرفیت‌هایی سایر شبکه‌های جهان را مختل می‌کند؛ بنابراین مسئولان امر درست می‌گویند که در این زمینه ایران باید نخست بسترسازی فرکانسی داشته باشد.
>یک مانع فنی مهم
وقتی صحبت از توسعه اینترنت G5 می‌شود مشخص می‌شود که پا در دنیای بسیار پیشرفته‌ای از اینترنت گذاشته شده است به عبارتی دیگر گام‌نهادن در این مسیر تکنولوژی‌های دقیق تری را هم برای ایران به همراه دارد مثل اینترنت اشیا، هوش مصنوعی، بیگ دیتا و... در نتیجه به نظر می‌رسد اینترنت G5 را باید به‌صورت یک پکیج نگاه کرد که البته ایران در این زمینه‌ها با یکسری موانع و چالش ساختاری هم روبروست از جمله بحث حریم خصوصی، نحوه استفاده از اطلاعات و... که نگاه چندان مثبتی به آن وجود ندارد ازاین‌رو به نظر می‌رسد ضروری است بستر لازم برای سیاست‌گذاری و مقررات گذاری جهت حرکت به سمت G5 ایجاد شود و در صورت رفع موانع به آن ورود شود.
به لحاظ فنی چالش مهم دیگری هم وجود دارد و آن این است که از جمله مهم‌ترین باندهایی که در این حوزه یعنی توسعه اینترنت G5 نیاز است باندهای ۷۰۰ و ۸۰۰ مگاهرتز است؛ بنابراین برای دستیابی به تکنولوژی G5 باید ایران تمام توان خود را به کار بگیرد که از این باندها استفاده کرده و این باندها باید آزاد شوند.
در همین راستا برای رسیدن به تکنولوژی G5 باید بسترسازی مقرراتی صورت گیرد که بی تعارف باید گفت قاعدتاً وزارت ارتباطات به‌تنهایی در این حوزه نمی‌تواند وارد عمل شود. باید نهادهای سیاست‌گذاری مثل شورای عالی فضای مجازی نیز ورود کنند؛ بنابراین در کوتاه مدت برای رسیدن به تکنولوژی G5 باید علاوه بر بسترسازی فنی، بسترسازی مقرراتی نیز ایجاد شود.
>اپراتورها باید چقدر هزینه کنند؟
از سوی دیگر به نظر می‌رسد خود اپراتورها هم بسترسازی‌های لازم را ندارند. وقتی در جهش از نسل ۲ به نسل ۳ و ۴ اپراتورها سرمایه‌گذاری عظیمی از سوی آنها انجام شد مسیر نسبتا سختی طی شد که طبعا در این حوزه یعنی توسعه اینترنت G5 هم نیاز به سرمایه‌گذاری است و البته هزینه اپراتورها هم بالا می‌رود.
>اینترنت G5 چه مزایایی دارد؟
مهدی تیموری کارشناس‌ای تی و فن آوری اطلاعات در خصوص مزایای اینترنت نسل5 به خبرنگار آفتاب یزد می‌گوید: شبکه G5 تکمیل‌کننده شبکه 4G بوده که هم اکنون به ما اجازه مشاهده فیلم‌های آنلاین، موسیقی، مرور وب سایت و رسانه‌های اجتماعی و برنامه‌هایی با فشردگی اطلاعات بالا در گوشی‌های هوشمند را خواهد داد.
وی در پاسخ به این سوال که اساسا چرا باید تا زمانی که اینترنت جی 4 وجود دارد صحبت از نسل پنجم اینترنت کرد، گفت: واقعیت این است که نسل پنجم این شبکه ساخته‌شده تا بتواند عملکرد بهتری از 4G داشته باشد، این مسئله به ما وعده ارتباط شگفت انگیز بیسیم برای دستگاه‌های تلفن همراه و توانایی حمل بارهای سنگین ترافیکی را می‌دهد. اگر به نسل پنجم یعنی شبکه G5 دسترسی داشته باشیم علاوه بر شبکه‌های تلفن همراه، می‌توانیم خدمات اینترنت سریع‌تر در خانه‌ها را هم برای مردم فراهم کرد.
تیموری در پاسخ به این سوال که آیا فن آوری نسل پنج منحصر به اینترنت است یا خیر گفت: خیر صرفا کاربرد اینترنتی ندارد G5 در واقع شبکه‌ای فوق سریع است که می‌تواند جایگزین کابل برای انتقال انواع داده‌ هم باشد در حقیقت نمی‌تواند به طور کامل کابل‌ها را جایگزین کند، اما برای برخی از برنامه‌ها و صنایع می‌تواند سودمند باشد مثلا اگر بخواهم مصداقی بگویم می‌توان به این اشاره کرد که شبکه G5 را می‌توان برای نوآوری‌های جدید همانند ارائه جریان پیوسته اطلاعات حساس با سرعت بالا که برای سیستم‌های خودکار رانندگی مورد نیاز است، استفاده کرد.
>جی 5 گران یا ارزان در دنیا؟
برخی کارشناسان فعال در حوزه فناوری و ارتباطات بر این باورند که قیمت شبکه نسل پنجم اینترنت ۵G از پوشش‌دهی سراسری آن در کشورهای مختلف از اهمیت بسیار بالاتری برخوردار است بر همین اساس کشورهای بسیاری در سراسر جهان از جمله ایالات متحده آمریکا، کانادا، استرالیا، چین، کره جنوبی، ژاپن و بسیاری از کشورهای اروپایی و غیره با همکاری بزرگترین اپراتورهای جهان در حال برقراری نسل پنجم اینترنت همراه ۵G هستند و در این زمینه فعالیت‌های گسترده‌ای را انجام داده‌اند که اگر زیرساخت‌های آن فراهم شود.
حالا کارشناسان و متخصصان فعال در حوزه فناوری، اطلاعات و ارتباطات با انتشار گزارشی جدید در وب سایت سی نت، خاطرنشان کرده‌اند که توسعه و ارائه شبکه نسل پنجم اینترنت ۵G باید در تمامی کشورهای جهان به گونه‌ای در دسترس کاربران و مشترکان قرار بگیرد که قیمت بالایی نداشته باشد و به راحتی توسط عموم مردم مورد استفاده و بهره برداری قرار بگیرد در غیر این صورت حتی در صورتی که اپراتورهای مخابراتی تمامی زیرساخت‌های لازم برای توسعه و برقراری اینترنت ۵G را نیز راه اندازی کنند، شهروندان و مشترکان قادر نخواهند بود از خدمات اینترنت پرسرعت ۵G بهره مند شوند.
شاید غیرقابل باور به نظر برسد که در جهان، اینترنت G5 هنوز جزو نسل‌های تازه اینترنت به حساب آمده و در نتیجه کمی گران است. فروش این اینترنت در آمریکا در حال حاضر با هزینه نسبتا بالایی عرضه می‌شود. مثلا سرعت‌های مورد انتظار این شبکه برای اینترنت خانگی در سال 2019 میلادی توسط یک شرکت در امریکا راه‌اندازی شد. این شرکت وعده سرعت اینترنت تا 300 مگابایت در ثانیه با قیمت ماهانه 50 دلار برای کاربران خود و همچنین قیمت ماهانه 70 دلار برای کسانی که از سرویس‌ها استفاده نمی‌کنند، ارائه داد. متوسط سرعت اینترنت در ایالات متحده چیزی در حدود 96.25 مگابیت در ثانیه است بر این اساس می‌توان گفت قطعا شبکه جدید بسیار سریع‌تر و پاسخگوتر از شبکه‌های فعلی 4G LTE خواهد بود.
>انتظار زود هنگام؟
این کارشناس در خصوص شانس اتصال اینترنت‌های خانگی به شبکه جی 5 گفت:‌اگر قرار باشد اینترنت G5 با قدرت آنتن‌دهی و سرعت بسیار بالا در دسترس قرار گیرد باید از طریق آنتن نصب‌شده بر روی یکی از پنجره‌های خانه اقدام کرد چرا که آنتن‌ها می‌توانند سیگنال‌های میلی‌متری را از برج‌های سلولی دریافت و منتقل کنند.
وی گفت: انتظار کارکرد جی 5 در ایران علیرغم اقدامات خوبی که برای زیر ساخت‌های آن انجام گرفته تا حدی زود است حتی در خود آمریکا اکنون دسترسی به این شبکه خیلی فراگیر نیست اما خوب است که سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی زمینه‌سازی‌های لازم را انجام دهد تا در آینده نزدیک دسترسی به نسل جدید اینترنت به سهولت انجام شود.
>چالش گوشی‌های ناهمخوان با G5
تیموری کارشناس‌ای تی در گفتگو با آفتاب یزد به نکته جالبی هم اشاره می‌کند که مربوط به گوشی‌های تلفن همراه است. وی می‌گوید: مشکلی که ارائه زودهنگام اینترنت جی 5 می‌تواند به همراه داشته باشد این است که بسیاری از گوشی‌ها از چنین سرویسی پشتیبانی نمی‌کنند. حتی اگر همین امروز این نسل جدید اینترنت ارائه شود،هیچ فردی نمی‌تواند از این شبکه در تلفن همراه استفاده کند، زیرا تاجایی که من می‌دانم در ایران هیچ دستگاهی از شبکه G5 پشتیبانی نمی‌کند و حتی در خود آمریکا هم خیلی از گوشی‌ها از این نوع اینترنت نمی‌توانند استفاده کنند البته از اواسط 2019 خیلی از آمریکایی‌ها قادر به خرید شبکه G5 با هزینه 500 دلار بودند به شرط آنکه تلفن‌های هوشمند خود را برای استفاده از این شبکه متناسب با شرایط شرکت ارائه دهنده به روزرسانی کنند.
در حال حاضر برای آنکه اینترنت جی 5 امکان بروز ظرفیت پیدا کند چند شرکت تولید کننده تلفن همراه وعده دادند که در سال 2020 موبایل‌هایی را تولید کنند که سازگاری بیشتری با خدمات جی 5 داشته باشند.
همچنین بسیاری از بزرگترین شرکت‌های مخابراتی و اپراتورهای فعال در جهان نظیر نوکیا، اریکسون، هواوی، ال جی، اسپرینت و غیره به شدت در حال رقابت برای راه‌اندازی نخستین شبکه اتصال به اینترنت نسل پنجم ۵G هستند. نسل پنجم شبکه تلفن همراه ۵G، استانداردهای پیشنهادی برای نسل جدید ارتباطات سیار است که پس از نسل چهارم شبکه تلفن همراه فعلی ارائه می‌شود.
اوایل سال ۲۰۱۲ میلادی بود که اتحادیه بین‌المللی مخابرات تحت نظر سازمان ملل برنامه‌ای را برای توسعه تیم ارتباطات بین‌المللی موبایلی برای افق ۲۰۲۰ آغاز کرد. در نتیجه رسماً یک مسابقه جهانی برای تعیین نسل پنجم شبکه موبایل شروع شد و از آن پس، شاهد رقابت تنگاتنگی میان اپراتورهای اینترنت و تلفن همراه در سراسر جهان هستیم که هر یک به‌دنبال برقراری و راه‌اندازی نسل جدید و پرسرعت اینترنت ۵G در کشورهای مختلفی همچون کره‌جنوبی، ژاپن، چین، ایالات متحده آمریکا، استرالیا و غیره هستند و از توانایی‌ها و برنامه‌های خود در این زمینه رونمایی می‌کنند.
‏>G5 در روستاهای ایران ضروری است؟
از سال 1394 و در پی راه‌اندازی دولت الکترونیک در سراسر کشور بیشتر شهرها، روستاها و آبادی‌ها به تدریج به اینترنت پرسرعت متصل شدند. بر همین اساس در پایان سال‌ 97 نزدیک به 25هزار روستا به اینترنت پرسرعت دسترسی پیدا کردند این در حالی بود که بیش از 8 هزار روستا تا سال 94 از طریق مخابرات به اینترنت وصل شده بودند. هدف از تجهیز روستاها به اینترنت پرسرعت جی4، خدمت‌رسانی در زمینه‌های مختلف آموزشی، پزشکی، رونق اقتصادی و کسب و کار و رفاه روستاییان است.
اینترنت در روستاها ابعاد کارکردی مختلفی دارد. آموزش الکترونیک، سلامت الکترونیک و خرید و فروش اینترنتی محصولات تولیدی کشاورزان از جمله صنایع دست‌ساز بدون حضور واسطه ، از مزایای اینترنت نسل چهارم است که تا به امروز در بیشتر روستاها وجود داشته و قبل از اینترنت جی‌5 از کارکرد مناسبی برخوردار بوده است.
تجهیز 25 هزار روستای کشور به اینترنت پرسرعت نشان می‌دهد چنانچه زیرساخت‌ها مهیا باشد اینترنت نسل 5 نه تنها دیرتر از شهرها به روستا نخواهد رفت بلکه می‌تواند به طور همزمان وارد شبکه روستایی کشور شود.
نیاز به اینترنت پرسرعت در روستاها فقط محدود به استفاده‌های سرگرمی و تفریحی نیست چرا که در موارد بسیاری نیاز است که روستائیان به اینترنت سریع دسترسی داشته باشند. روستاییان از سرویس‌های مختلف در بخش‌های کشاورزی، پزشکی، آموزشی و... بهره‌مند می‌شوند و وزارت ارتباطات تا به امروز زمینه این توسعه و پیشرفت را فراهم کرده است.
وقتی بحث راه‌اندازی اینترنت در روستاها مطرح می‌شود بلافاصله بحث سرعت اینترنت به ذهن خطور می‌کند بخصوص که مردم در کلانشهرها و شهرستانها با وجود افزایش پهنای باند اینترنت و سرعت آن هنوز راضی نیستند، حال با این وضعیت سوال این است که سرعت اینترنت جی 4 در روستاها چگونه خواهد بود و آیا می‌توان برنامه‌های آموزشی و پزشکی از راه دور را برای روستاییان اجرا کرد؟
بررسی‌ها نشان می‌دهد پهنای باند خوبی در روستاها برای اینترنت جی 4 وجود دارد و طبق قرار دادی که با پیمانکار تجهیز روستاها به اینترنت روستایی امضا شده آنها موظف بودند که اینترنت با سرعت خوب و بالا را در روستاها برقرار کنند. همچنین پیمانکاران موظف و ملزم شده بودند که پهنای مورد نیاز اینترنت روستاها را تامین کنند و البته تاکنون پهنای باند برای سرویس دهی اینترنت جی 4 به روستاهای بالای 20 خانوار به خوبی تامین شده است. با بررسی که انجام شده تا به امروز کمتر مشکلی در روستاها گزارش شده و سرویسی که پیمانکار در روستاها تحت نظارت وزارت ارتباطات اجرا کرده با کیفیت 4G به خوبی قابل دسترسی است.
در مقطعی تصور این بود که مبادا اینترنت پر سرعت جی 4 در روستاها بی استفاده باقی بماند و از آن استفاده‌ای نشود و مبادا این تکنولوژی در روستاها دست نخورده باقی بماند.
>جهش استارتاپ‌ها در روستاها با اینترنت G5
به باور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، تجهیز روستاها به اینترنت روستایی رشد و رونق اقتصادی را به همراه خواهد داشت. به این دلیل که وقتی اینترنت به روستاها انتقال می‌یابد قبل از هر چیز بیشتر مشکلات زیست محیطی و ارتباطی و رفاهی آنجا را حل می‌شود.
این امر در راستای توسعه رفاهی در روستاها قابل مطرح شدن است و وقتی بحث سرعت در فروش محصول برای روستایی مطرح باشد توسعه اینترنت جی 5 نیز ضرورتی اجتناب ناپذیر خواهد بود.
جنبه مهم دیگر توسعه اینترنت در روستاها و فعال شدن جی 5 در آینده‌ای نزدیک رونق اقتصادی حتی در روستاهای کم جمعیت و ایجاد تحول در توسعه بازارهای اینترنتی در شهرستان‌ها و روستاهاست. سوال این است که چرا فقط کلانشهرها باید اینترنت جی 5 داشته باشد و آیا جوانان روستایی نمی‌توانند استارتاپ‌های قدرتمند اینترنتی داشته باشند؟
گرچه در فضای جامعه ما در خصوص تاثیر راه‌اندازی اینترنت در روستاها دو رویکرد متفاوت وجود دارد و بر همین مبنا عده‌ای معتقد هستند که اینترنت در برخی از روستاها موجب رونق اقتصادی و توسعه رفاه مردم می‌شود و برخی دیگر می‌گویند این توسعه ممکن است موجب توسعه بزهکاری در روستاها شود.
با این حال کارشناسان توسعه روستایی معتقدند رونق اقتصادی و توسعه و رفاه در روستاهایی اتفاق خواهد افتاد که فرهنگ استفاده از تکنولوژی و اینترنت و شبکه‌های اجتماعی در آنجا وجود دارد. اگر مردم آن منطقه احساس کنند که می‌توانند با استفاده از اینترنت کارهای خوبی مانند
کسب و کارهای اینترنتی، خرید و فروش محصولات، صنایع دستی و... انجام دهند به طور قطع موجب توسعه منطقه از نظر رفاهی و اقتصادی خواهد شد و شکاف دیجیتالی را کم خواهد کرد.
>فرهنگ G5 هم به روستاها برود
جامعه شناسان می‌گویند در حالیکه در بسیاری از روستاهای ما آشنایی با تکنولوژی اینترنت و کسب و کارهای اینترنتی و... وجود ندارد و حتی مردم با حوزه فناوری مانوس نبوده و از مزایای آن مطلع نیستند چگونه می‌توان از این روستاها توقع داشت که در کوتاه مدت بتوانند برای رونق اقتصادی خود از اینترنت استفاده کنند از این رو باید به آنها آموزش داده و فرهنگ‌سازی شود چه رسد که صحبت از توسعه اینترنت G5 در این نقاط را داشت.
با وجود این موارد شکی نیست که در مجموع، راه‌اندازی پهنای باند و اینترنت در تولید ناخالص ملی تاثیر دارد و نخستین تاثیری که در مناطق محروم و روستاها خواهد داشت نه تنها آنها را با محیط‌های شهری و دنیا آشنا کرده و ارتباطات آنها را گسترش می‌دهد بلکه بر کسب و کار آنها نیز تاثیر مثبت می‌گذارد و حداقل تاثیر آن هم این است که از خیلی از کسب و کارهای دیگر مطلع می‌شوند. بنا بر این توسعه اینترنت G5 گرچه فرصت‌ها و چالش‌هایی را به همراه دارد اما نباید از نظر دور داشت که توسعه اینترنت پرسرعت بیش از پیش فرصت آموزش را به روستاییان خواهد داد چرا که در صورت تحقق این امر رونق اقتصادی و افزایش کسب و کار ایجاد می‌شود و مردم روستاها می‌توانند کیفیت زندگی خود را ارتقا دهند.

آفتاب یزد