تبلت‌ها و گوشیها؛ خطری برای مهارت نوشتن و قدرت پردازش مغز

ساعت 24-تا کمتر از 10 سال پیش، نوشتن با دست و قلم و کاغذ، روال عادی بسیاری از امور بود. ما برای نوشتن نامه، دفترچه خاطرات روزانه، پرکردن فرم‌های اداری و بانکی، نگارش شکواییه‌های حقوقی، یادداشت کردن آدرس و شماره تلفن و حتی امضا کردن از قلم و کاغذ استفاده می کردیم. بچه ها در مدارس درس خوشنویسی داشتند و خلاصه هرکسی معمولا خودکاری به همراه داشت. با گسترش سریع گوشی‌های هوشمند و تبلت ها اما اوضاع به کل دگرگون شده است.

حالا کمتر کسی در طول روز و هفته و ماه از قلم و کاغذ و نوشتن با دست بهره می گیرد. به مرور تایپ کردن روی کیبورد و در چند سال اخیر صفحات تاچ گوشی ها و تبلت ها و به تازگی نرم افزارهای تبدیل صدا به متن، نوشتن با قلم و کاغذ را به انزوا رانده است. شاید بگویید این ثمره پیشرفت‌های تکنولوژیک است و باید از آن استقبال کرد اما نتایج تحقیقات علمی نشان می دهد حذف مهارت نوشتن با دست و استفاده نکردن از قلم و کاغذ پیامدهای ناگواری در رشد مغزی کودکان و پردازش اطلاعات در بزرگ سالان بر جا می گذارد.
دست نویسی چه مزایایی دارد
افزایش یادگیری، کاهش حواس پرتی و جوان ماندن مغز از مهم ترین مزایای نوشتن با دست به جای استفاده از تایپ کردن با کیبورد است. نتایج تحقیقات «استانیسلاس دهاین»، عصب شناس کالج فرانسه نشان می دهد وقتی‌ می‌نویسیم، یک جریان منحصربه‌فرد در مغز فعال‌ می‌شود که به بازشناسی آن چه‌ می‌نویسید می پردازد و آن را در ذهن تجزیه و تحلیل‌ می‌کند.
پروفسور جیمز متخصص علوم اعصاب‌شناختی در دانشگاه ایندیانا هم در تحقیق‌ خود به سراغ بچه‌هایی رفت که هنوز خواندن نمی‌دانند. او بچه‌ها را به گروه‌های مختلف تقسیم کرد، به بعضی یاد داد حروف را بنویسند و از برخی دیگر خواست با صفحه‌کلید کار کنند.
این تحقیق نشان داد واکنش مغز کودکان هنگام یادگیری نوشتن حروف با دست و یادگیری تایپ کردن روی صفحه‌کلید فرق می‌کند. شکل کلی فعالیت مغزی بچه‌هایی که با دست، حروف را می‌نوشتند شبیه آدم‌های باسواد بود که خواندن و نوشتن بلدند اما درباره بچه‌هایی که نوشتن با صفحه‌کلید را تمرین می‌کردند چنین نبود. به‌نظر می‌رسد وقتی بچه‌ها یاد می‌گیرند با دست بنویسند، مغز جوری دیگر به حروف واکنش نشان می‌دهد. انگار بین فرایند یادگیری نوشتن با دست و یادگیری خواندن ارتباط برقرار می‌کند.
علاوه بر کودکان، مزایای نوشتن با دست شامل حال بزرگ سالان نیز می شود. برای بسیاری از افراد بزرگ سال، تایپ کردن با استفاده از صفحه کلید تجربه ای روزمره است. این در حالی است که مطالعات نشان داده ننوشتن روی کاغذ برای مدت طولانی منجر به از میان رفتن توانایی افراد برای پردازش اطلاعات جدید خواهد شد.
چند توصیه برای تمرین نوشتن
زندگی امروز را نمی توان متوقف کرد اما باید با آگاهی به اهمیت نوشتن با دست، فرصت هایی برای نوشتن با قلم و کاغذ ایجاد کرد تا مهارت های شناختی در کودکان و قدرت پردازش اطلاعات در بزرگ سالان با اختلال مواجه نشود.
1- از خط خطی کردن کودکان استقبال کنید: بچه ها از 10-12 ماهگی به بعد با مداد یا مدادهای شمعی شروع به خط خطی کردن می کنند. از این فرصت استقبال و روزانه اوقاتی را برای انجام این کار آن ها مهیا کنید.
2- نوشتن با قلم را با کودکان تمرین کنید: بچه ها امروزه بیش از هرچیزی گوشی های هوشمند، تبلت و رایانه ها را در اطراف خود می بینند. اوقاتی را در حضور کودکان با قلم و کاغذ به نوشتن مشغول شوید حتی اگر رونویسی داستانی کوتاه یا قطعه ای شعر باشد. این تمرین هم قدرت پردازش اطلاعات را در مغز شما فعال می کند هم فرزندانتان با نوشتن با دست خُو می گیرند.
3- دفترچه تلفن، نامه و ... را احیا کنید: در اعیاد و مناسبت‌ها کارت های تبریک با دستخط خودتان برای دوستانتان بفرستید و لذت نامه نگاری را دوباره تجربه کنید.
4- نوشتن را به تفریح و بازی تبدیل کنید: در دورهمی های خانوادگی با چند صفحه کاغذ و چند مداد برای اطرافیانتان بازی و سرگرمی فراهم کنید. بازی هایی مثل اسم و فامیل و ...

منبع: سواد زندگی