کد خبر
518
لزوم تفکیک جنسیتی در اعتیاد زنان و مردان
به ازای هر هشت مرد معتاد، یک زن معتاد وجود دارد
سایت خبری تحلیلی ساعت 24 - اعتیاد به عنوان یکی از مهمترین آسیب های اجتماعی و گستردگی آن بین مردان و زنان، کارشناسان و آسیب شناسان را بر آن داشته که برای درمان این پدیده ناهنجار، تفکیک درمانی را لحاظ کنند.
برای نخستین بار در کشور، معتادان زن و مرد را در مرکز ملی مطالعات اعتیاد از هم جدا کرده و شیوه های درمانی متفاوتی را برای آنان به کار می گیرند.تفکیک جنسیتی بین معتادان مساله ای است که تازه کار آن آغاز شده و کارشناسان امیدوارند با این روش موفقیت بیشتری در درمان اعتیاد زنان به دست آید.هرچند بسیاری از افراد اعتیاد را پدیده ای مردانه می دانند، اما این معضل در بین زنان نیز وجود دارد و اثرات سوء بیشتری بر خانواده و جامعه دارد.
طبق آمار وزارت بهداشت به ازای هر هشت مرد معتاد، یک زن معتاد وجود دارد و با توجه به اینکه روزانه هشت نفر بر اثر اعتیاد در کشور جان خود را از دست می دهند، از اعتیاد به عنوان یکی از عوامل تهدیدکننده جمعیت کشور نیز یاد می شود.
لزوم تفکیک جنسیتی در اعتیاد زنان و مردان
فلوشیپ اعتیاد و رفتارهای پرخطر مرکز ملی مطالعات اعتیاد درباره اعتیاد زنان و مردان می گوید: وقتی اعتیاد زنان مطرح می شود، نگرانی افرادی که روی درمان آن کار کنند نیز بیشتر می شود.
دکتر «عفت السادات مرقاتی خویی با اعلام به صدا در آمدن زنگ خطر اعتیاد در زنان، می افزاید: روند درمانی اعتیاد در زنان کاملا متفاوت از مردان بوده و در زنان باید روند درمانی ویژه آنها طراحی شود.نمی توانیم کاری را که دقیقا برای مردان معتاد انجام می دهیم، برای زنان نیز انجام دهیم و لازم است نگاه متفاوتی به اعتیاد زنان داشته باشیم.
فلوشیپ اعتیاد و رفتارهای پرخطر مرکز ملی مطالعات اعتیاد می گوید: درمان های اعتیاد برای زنان گاهی اثربخش نیستند که این امر نگران کننده است اما مطالعات و تحقیقات نشان می دهد که نباید این درمان ها را «غیراثربخش» دانست بلکه باید به این مساله فکر کرد که ویژگی ها و شاخص های جنسیتی باعث شده که درمان مورد نظر در زنان اثر بخشی خود را نشان ندهد.
مرقاتی خویی می افزاید: با توجه به این موضوع، جوامعی که نگران جمعیت معتادشان بودند، اقدام به جنسیتی کردن درمان ها کرده یعنی برخی شیوه های درمانی اختصاصا برای زنان و برخی دیگر اختصاصا برای مردان طراحی شد.در ایران نیز به تازگی کلیینیک درمان اعتیاد زنان طراحی و تاسیس شده که این مساله به این معنا نیست که پیش از این، زنان برای درمان اعتیاد مراجعه نمی کردند بلکه اکنون با راه اندازی این مرکز، ملاحظات جنسیتی برای آنان در نظر گرفته می شود.
فلوشیپ اعتیاد و رفتارهای پرخطر مرکز ملی مطالعات اعتیاد می گوید: یکی از ویژگی های این مرکز این است که ساعت ویزیت آن از مردان جدا شده زیرا در اعتیاد نه تنها خود بیماران و اعضای خانواده اش تمایلی به اختلاط زنان و مردان ندارند، بلکه خود درمانگران هم مایل نیستند که اختلاط زن و مرد در این حوزه اتفاق بیفتد.مرقاتی خویی با تاکید براینکه ملاحظات فرهنگی جزو اساسنامه کلینیک درمان اعتیاد زنان قرار گرفته، ادامه می دهد: یکی دیگر از کارهای انجام شده در کلینیک درمان اعتیاد زنان، انتخاب درمانگران با جنسیت موافق است، یعنی اینکه تلاش کرده ایم حتما درمانگران را از گروه متخصصان زن انتخاب کنیم.ویژگی خاص دیگر کلینیک درمان اعتیاد زنان این است که ما در اینجا صرفا دارودرمانی مانند درمان های جایگزین متادون و بوپرنورفین را ارائه نمی دهیم و با توجه به اینکه مهمترین نیازهایی که زنان معتاد با آن دست و پنجه نرم می کنند، گرفتن خدمات سلامت جنسی است پس کلینیک سلامت جنسی، داخل کلینیک زنان معتاد تاسیس شده است.
وی که مسوولیت کلینیک سلامت جنسی مرکز ملی مطالعات اعتیاد را نیز برعهده دارد، خدمات زوج درمانی، مشاوره و راهنمایی به زنان معتاد و برگزاری کلاس های آموزشی به شکل گروهی و فردی را از جمله خدمات ارائه شده در این کلینیک عنوان می کند.فراموش نکنید همه مراجعان ما، زنان معتاد نیستند بلکه برخی از آنان همسران مردان معتاد هستند که ما تمام خدمات درمان اعتیاد را به شکل جامع نگر به آنان ارائه می دهیم.
مسوول کلینیک سلامت جنسی مرکز ملی مطالعات اعتیاد می گوید: به زنان معتاد در این کلینیک، آموزش های راجع به سلامت جنسی و پیشگیری از رفتارهای پرخطر جنسی را آموزش داده و در این کلاس ها علاوه بر پرداختن به مسایل مخاطره آمیز، برای ارتقای کیفیت زندگی زناشویی این افراد نیز تلاش می کنیم.عتقاد براین است که اگر روابط زناشویی زوجین معتاد بهبود یابد، بطور قطع در فرایند رهایی از اعتیاد تاثیر بسزایی دارد و این مساله را تحقیقات بین المللی نیز نشان داده است.در کلاس های فردی نیز خدمات مشاوره زوجین، آموزش چگونگی مدیریت داخل خانواده و تربیت فرزندان نیز ارائه می شود زیرا طبیعتا مادر و پدر نقش اول را در تربیت فرزندان بازی می کنند بنابراین تلاش می شود روند «والدگری مثبت» را به خانواده های دارای عضو معتاد، آموزش داده شود.
مسوول کلینیک سلامت جنسی مرکز ملی مطالعات اعتیاد می گوید: هم خود اعتیاد و هم ترک آن، تاثیراتی روی عملکرد جنسی معتادان دارد و این مرکز تلاش دارد مشکلات جنسی معتادان را برطرف کند.مرقاتی خویی درباره معتادان مبتلا به ایدز یا دیگر بیماری های واگیر نیز می افزاید: فعلا اینگونه افراد را شناسایی کرده و آنان را به مرکز مشاوره بیماری های رفتاری بیمارستان امام خمینی(ره) ارجاع می دهیم یا از مرکز تحقیقات ایدز کمک می گیریم که این بیماران را مراقبت کنیم.
انگ زدایی از زنان معتاد
مسوول کلینیک سلامت جنسی مرکز ملی مطالعات اعتیاد، انگ زدایی از زنان معتاد را از دیگر تلاش های این مرکز عنوان می کند و می گوید: این تصور که ما اعتیاد تمام مراجعه کنندگان را درمان کرده تا دیگر آنان مواد مصرف نکنند، باریک بینی است و اگر جامع به موضوع نگاه نکنیم، نمی توانیم جلوی لغزش های مکرر آنان را بگیریم.
مرقاتی خویی تاکید می کند: به عنوان متخصص در این حوزه ادعا می کنم اگر بتوانیم جنبه های دیگر زندگی این زنان معتاد را هم دریابیم می توانیم بطور چشمگیری جلوی لغزش و آسیب های اجتماعی آنان را بگیریم و حتی تا جایی پیش برویم که با فرهنگسازی از آنان انگ زدایی کنیم.یکی از عواملی که باعث می شود زنان معتاد در انزوا قرار گیرند و نتوانند به زندگی اجتماعی قبلی خود برگردند، نگاه بد و انگی است که جامعه به آنان می زند، بنابراین در کنار برنامه های آموزشی باید برنامه های حمایتی نیز به آنان ارائه شود و به نظر می آید اینگونه اقدامات در این مرکز موفق بوده است.
این مقام مسوول در مرکز اعتیاد زنان می گوید: نمی توانم ادعا کنم سرمان تا آن اندازه شلوغ است که نمی توانیم بیماران را مدیریت کنیم، البته دلم می خواهد این اتفاق بیفتد؛ این اتفاق زمانی می افتد که جامعه بداند ارائه این خدمات ویژه ضروری بوده و علاوه بر آن، مرکزی هست که این خدمات را ارائه می دهد و رسانه ها نیز باید در این زمینه کمک کنند. بیماران در بدو ورود به این مرکز تصمیم می گیرند از کدام روش درمانی (متادون یا بوپرنورفین) استفاده کنند، البته بستگی به این مساله نیز دارد که مواد مخدر یا محرک مصرف می کنند.معتادان توسط تیم پزشکی و روانشناسی ارزیابی می شوند و بر اساس شرایط بیمار، رویکرد درمانی به او ارائه خواهد شد.ارائه این خدمات نیاز صد در صد معتادان است و زوج درمانی های ما به شدت موثر بوده است.
این مقام مسوول در مرکز اعتیاد زنان می گوید: چون تازه این کلینیک راه اندازی شده، هزینه ها پایین است و حتی جلسات اول مشاوره زوج و سلامت جنسی برای زنانی که مراجعه می کنند، رایگان و جلسات بعدی در حد تعرفه های دولتی است.
نمی توان زمان مشخصی برای درمان بیماران تعیین کرد چون وابسته به شرایط خود فرد و شرایط محیطی و پیرامون او است. می خواهیم این مرکز را به قطب اصلی آموزش در حوزه درمان های اعتیاد تبدیل کنیم و راه اندازی آن در دیگر استان های کشور نیز ممکن است، به شرط آنکه بتوانیم افراد حرفه ای در این حوزه تعلیم دهیم.
مرقاتی خویی می گوید: حتی پیش بینی کردیم که این تعلیمات را به کشورهای اطراف اشاعه دهیم و بطور مثال به آنان آموزش دهیم که کلینیک های درمان اعتیاد زنان باید چه ویژگی هایی داشته باشد و از چه متخصصانی باید در این کلینیک استفاده شود.
طبق آمار وزارت بهداشت به ازای هر هشت مرد معتاد، یک زن معتاد وجود دارد و با توجه به اینکه روزانه هشت نفر بر اثر اعتیاد در کشور جان خود را از دست می دهند، از اعتیاد به عنوان یکی از عوامل تهدیدکننده جمعیت کشور نیز یاد می شود.
لزوم تفکیک جنسیتی در اعتیاد زنان و مردان
فلوشیپ اعتیاد و رفتارهای پرخطر مرکز ملی مطالعات اعتیاد درباره اعتیاد زنان و مردان می گوید: وقتی اعتیاد زنان مطرح می شود، نگرانی افرادی که روی درمان آن کار کنند نیز بیشتر می شود.
دکتر «عفت السادات مرقاتی خویی با اعلام به صدا در آمدن زنگ خطر اعتیاد در زنان، می افزاید: روند درمانی اعتیاد در زنان کاملا متفاوت از مردان بوده و در زنان باید روند درمانی ویژه آنها طراحی شود.نمی توانیم کاری را که دقیقا برای مردان معتاد انجام می دهیم، برای زنان نیز انجام دهیم و لازم است نگاه متفاوتی به اعتیاد زنان داشته باشیم.
فلوشیپ اعتیاد و رفتارهای پرخطر مرکز ملی مطالعات اعتیاد می گوید: درمان های اعتیاد برای زنان گاهی اثربخش نیستند که این امر نگران کننده است اما مطالعات و تحقیقات نشان می دهد که نباید این درمان ها را «غیراثربخش» دانست بلکه باید به این مساله فکر کرد که ویژگی ها و شاخص های جنسیتی باعث شده که درمان مورد نظر در زنان اثر بخشی خود را نشان ندهد.
مرقاتی خویی می افزاید: با توجه به این موضوع، جوامعی که نگران جمعیت معتادشان بودند، اقدام به جنسیتی کردن درمان ها کرده یعنی برخی شیوه های درمانی اختصاصا برای زنان و برخی دیگر اختصاصا برای مردان طراحی شد.در ایران نیز به تازگی کلیینیک درمان اعتیاد زنان طراحی و تاسیس شده که این مساله به این معنا نیست که پیش از این، زنان برای درمان اعتیاد مراجعه نمی کردند بلکه اکنون با راه اندازی این مرکز، ملاحظات جنسیتی برای آنان در نظر گرفته می شود.
فلوشیپ اعتیاد و رفتارهای پرخطر مرکز ملی مطالعات اعتیاد می گوید: یکی از ویژگی های این مرکز این است که ساعت ویزیت آن از مردان جدا شده زیرا در اعتیاد نه تنها خود بیماران و اعضای خانواده اش تمایلی به اختلاط زنان و مردان ندارند، بلکه خود درمانگران هم مایل نیستند که اختلاط زن و مرد در این حوزه اتفاق بیفتد.مرقاتی خویی با تاکید براینکه ملاحظات فرهنگی جزو اساسنامه کلینیک درمان اعتیاد زنان قرار گرفته، ادامه می دهد: یکی دیگر از کارهای انجام شده در کلینیک درمان اعتیاد زنان، انتخاب درمانگران با جنسیت موافق است، یعنی اینکه تلاش کرده ایم حتما درمانگران را از گروه متخصصان زن انتخاب کنیم.ویژگی خاص دیگر کلینیک درمان اعتیاد زنان این است که ما در اینجا صرفا دارودرمانی مانند درمان های جایگزین متادون و بوپرنورفین را ارائه نمی دهیم و با توجه به اینکه مهمترین نیازهایی که زنان معتاد با آن دست و پنجه نرم می کنند، گرفتن خدمات سلامت جنسی است پس کلینیک سلامت جنسی، داخل کلینیک زنان معتاد تاسیس شده است.
وی که مسوولیت کلینیک سلامت جنسی مرکز ملی مطالعات اعتیاد را نیز برعهده دارد، خدمات زوج درمانی، مشاوره و راهنمایی به زنان معتاد و برگزاری کلاس های آموزشی به شکل گروهی و فردی را از جمله خدمات ارائه شده در این کلینیک عنوان می کند.فراموش نکنید همه مراجعان ما، زنان معتاد نیستند بلکه برخی از آنان همسران مردان معتاد هستند که ما تمام خدمات درمان اعتیاد را به شکل جامع نگر به آنان ارائه می دهیم.
مسوول کلینیک سلامت جنسی مرکز ملی مطالعات اعتیاد می گوید: به زنان معتاد در این کلینیک، آموزش های راجع به سلامت جنسی و پیشگیری از رفتارهای پرخطر جنسی را آموزش داده و در این کلاس ها علاوه بر پرداختن به مسایل مخاطره آمیز، برای ارتقای کیفیت زندگی زناشویی این افراد نیز تلاش می کنیم.عتقاد براین است که اگر روابط زناشویی زوجین معتاد بهبود یابد، بطور قطع در فرایند رهایی از اعتیاد تاثیر بسزایی دارد و این مساله را تحقیقات بین المللی نیز نشان داده است.در کلاس های فردی نیز خدمات مشاوره زوجین، آموزش چگونگی مدیریت داخل خانواده و تربیت فرزندان نیز ارائه می شود زیرا طبیعتا مادر و پدر نقش اول را در تربیت فرزندان بازی می کنند بنابراین تلاش می شود روند «والدگری مثبت» را به خانواده های دارای عضو معتاد، آموزش داده شود.
مسوول کلینیک سلامت جنسی مرکز ملی مطالعات اعتیاد می گوید: هم خود اعتیاد و هم ترک آن، تاثیراتی روی عملکرد جنسی معتادان دارد و این مرکز تلاش دارد مشکلات جنسی معتادان را برطرف کند.مرقاتی خویی درباره معتادان مبتلا به ایدز یا دیگر بیماری های واگیر نیز می افزاید: فعلا اینگونه افراد را شناسایی کرده و آنان را به مرکز مشاوره بیماری های رفتاری بیمارستان امام خمینی(ره) ارجاع می دهیم یا از مرکز تحقیقات ایدز کمک می گیریم که این بیماران را مراقبت کنیم.
انگ زدایی از زنان معتاد
مسوول کلینیک سلامت جنسی مرکز ملی مطالعات اعتیاد، انگ زدایی از زنان معتاد را از دیگر تلاش های این مرکز عنوان می کند و می گوید: این تصور که ما اعتیاد تمام مراجعه کنندگان را درمان کرده تا دیگر آنان مواد مصرف نکنند، باریک بینی است و اگر جامع به موضوع نگاه نکنیم، نمی توانیم جلوی لغزش های مکرر آنان را بگیریم.
مرقاتی خویی تاکید می کند: به عنوان متخصص در این حوزه ادعا می کنم اگر بتوانیم جنبه های دیگر زندگی این زنان معتاد را هم دریابیم می توانیم بطور چشمگیری جلوی لغزش و آسیب های اجتماعی آنان را بگیریم و حتی تا جایی پیش برویم که با فرهنگسازی از آنان انگ زدایی کنیم.یکی از عواملی که باعث می شود زنان معتاد در انزوا قرار گیرند و نتوانند به زندگی اجتماعی قبلی خود برگردند، نگاه بد و انگی است که جامعه به آنان می زند، بنابراین در کنار برنامه های آموزشی باید برنامه های حمایتی نیز به آنان ارائه شود و به نظر می آید اینگونه اقدامات در این مرکز موفق بوده است.
این مقام مسوول در مرکز اعتیاد زنان می گوید: نمی توانم ادعا کنم سرمان تا آن اندازه شلوغ است که نمی توانیم بیماران را مدیریت کنیم، البته دلم می خواهد این اتفاق بیفتد؛ این اتفاق زمانی می افتد که جامعه بداند ارائه این خدمات ویژه ضروری بوده و علاوه بر آن، مرکزی هست که این خدمات را ارائه می دهد و رسانه ها نیز باید در این زمینه کمک کنند. بیماران در بدو ورود به این مرکز تصمیم می گیرند از کدام روش درمانی (متادون یا بوپرنورفین) استفاده کنند، البته بستگی به این مساله نیز دارد که مواد مخدر یا محرک مصرف می کنند.معتادان توسط تیم پزشکی و روانشناسی ارزیابی می شوند و بر اساس شرایط بیمار، رویکرد درمانی به او ارائه خواهد شد.ارائه این خدمات نیاز صد در صد معتادان است و زوج درمانی های ما به شدت موثر بوده است.
این مقام مسوول در مرکز اعتیاد زنان می گوید: چون تازه این کلینیک راه اندازی شده، هزینه ها پایین است و حتی جلسات اول مشاوره زوج و سلامت جنسی برای زنانی که مراجعه می کنند، رایگان و جلسات بعدی در حد تعرفه های دولتی است.
نمی توان زمان مشخصی برای درمان بیماران تعیین کرد چون وابسته به شرایط خود فرد و شرایط محیطی و پیرامون او است. می خواهیم این مرکز را به قطب اصلی آموزش در حوزه درمان های اعتیاد تبدیل کنیم و راه اندازی آن در دیگر استان های کشور نیز ممکن است، به شرط آنکه بتوانیم افراد حرفه ای در این حوزه تعلیم دهیم.
مرقاتی خویی می گوید: حتی پیش بینی کردیم که این تعلیمات را به کشورهای اطراف اشاعه دهیم و بطور مثال به آنان آموزش دهیم که کلینیک های درمان اعتیاد زنان باید چه ویژگی هایی داشته باشد و از چه متخصصانی باید در این کلینیک استفاده شود.
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.