آینده انرژی در ایران/ اولویت کشور برای تولیدبرق، کدام دسته از فناوریهاست؟
ساعت 24 - با عمیقتر شدن شکاف میان تولید و مصرف برق و رشد متوسط سالانه ۶ درصدی مصرف برق در کشور و لزوم احداث نیروگاههای جدید؛ یکی از مهمترین سوالات در زمینه سیاستگذاری برای آینده صنعت برق ایران این است که با توجه به شرایط فعلی و آینده کشور کدام یک از نیروگاه تولید برق باید توسعه پیدا کنند تا دیگر شاهد خاموشیهای گسترده برق نباشیم؟

تا قبل از دهه ۷۰ بود که منابع انرژی فسیلی به عنوان منابع انرژیهای ارزان قیمت در دسترس بودند و بلوغ تکنولوژیهای استفاده از این منابع باعث محبوبیت و نفوذ آنها در جوامع مختلف شده بود. اما بعد از افزایش قیمت انرژی و نگرانی از اتمام منابع فسیلی و افزایش انتشار آلایندههای زیست محیطی و پدیده گازهای گلخانهای آن، توجه کشورها به سایر منابع در دسترس برای تامین انرژی جلب شد و به تدریج تکنولوژیهای جدید وارد عرصه رقابت با تکنولوژیهای فسیلی شدند. تا حدی که درصدی از ترکیب سبد انرژی اتحادیه اروپا و آمریکا به نیروگاههای غیرفسیلی اختصاص پیدا کرد و روند حرکتی ترکیب نیروگاههای تولید برق در این کشورها به سمت انرژیهای تجدیدپذیر و هستهای و کاستن از انرژیهای فسیلی پیش رفت.
از طرفی باتوجه به عمیقتر شدن شکاف تولید و مصرف برق در ایران و رشد متوسط سالانه ۶ درصدی مصرف برق در کشور احداث نیروگاههای جدید امری ضروری است .حالا با بودجه محدود کشور برای تاسیس نیروگاههای تولید برق یکی از مهمترین سوالات در زمینه سیاستگذاری برای آینده صنعت برق ایران که باید به آن پاسخ داد این است که با توجه به شرایط فعلی و آینده پیش روی کشور گزینههای تولید برق در چه اولویتی قرار دارند و هدفگذاریهای کلان توسعه شبکه برق ایران باید بر پایه توسعه کدامیک از نیروگاههای فتوولتائیک، بادی، آبی، گازی، سیکل ترکیبی، بخار و هستهای باشد؟
برای یافتن پاسخ این سوال مهم میزگردی با حضور «عسگر سرمست» کارشناس سیاست گذاری در حوزه انرژی و محیط زیست، «سید حسن طباطبایی» کارشناس رشته مهندسی انرژی، «فرشاد مرواری» کارشناس حوزه فناوری و «محمد عنایتی نجفآبادی» کارشناس حوزه انرژی برگزار کردیم که در ادامه متن کامل این گفتگو را میخوانید:
مرواری: سیستمهای فتوولتائیک از دو کلمه فتو به معنی نور و وولتائیک به معنی الکتریسیته تشکیل شده اند و به نوعی علم تبدیل فتون نوری به الکتریسته معرفی میشوند. روشهای ساخت سلولهای خورشیدی در دهه گذشته به شدت تغییر پیدا کرده است و این تغییر کماکان ادامه دارد.نسل اول سلولهای خورشیدی مبتنی بر سیلیکون بلورین بودند، نسل دوم به صورت فیلدهای بسیار نازک با روشهای نیمههادی بودند. نسل سوم این سلولها در مرحله پیش تجاری سازی هستند که سلولهای خورشیدی ارگانیک ، حساس به رنگ ، پلیمری و سلولهای خورشیدی مبتنی بر کریستالهای مایع را شامل میشوند.
معایت و مزایای استفاده از انرژی خورشیدی برای تولید برق
ازجمله دلایل استفاده ازسلولهای خورشیدی میتوان اشاره کرد به این موضوع که مهمترین منبع انرژی قابل تجدید برای زمین خورشید است. این سلولها ایمنی بسیار بالایی دارند و به صورت متمرکز نیستند و ما مجبور نیستیم هزینههای بالای انتقال برق را متحمل شویم و میتوانند به صورت پراکنده در مکانهایی که تابش نور مناسبی دارد استفاده شود. مزیت دیگر آنها این است که نسبت به سوختهای فسیلی آلودگی ندارند. همچنین این سلولها برخلاف نیروگاههای سیکل ترکیبی که آب زیادی مصرف میکنند احتیاج به سیستمهای خنک کننده و آب ندارند. این نیروگاهها برخلاف نیروگاههای فسیلی هزینه تعمیر و نگهداری پایینی دارند. همچنین نصب و راه اندازی سلولهای خورشیدی نیز آسان است.
یکی از معایب بزرگ انرژی خورشیدی این است که شبها به آن دسترسی نداریم و برای ذخیره سازی انرژی باید هزینه بسیار زیادی را صرف باتریهای آن بکنیم. این یک معنی مشخص برای ما دارد که آن هم این است که ما باید یک سبد متنوع از انواع انرژیها داشته باشیم.مسئله دیگر تاثیر تغییرات جوی برای استفاده و بهره برداری از انرژی خورشیدی است. نکته دیگر قیمت بالای سلولهای فتوولتائیک که البته در چند سال گذشته رو به کاهش است.
یکی از معایب بزرگ انرژی خورشیدی این است که شبها به آن دسترسی نداریم و برای ذخیره سازی انرژی باید هزینه بسیار زیادی را صرف باتریهای آن بکنیم.
طباطبائی : بحث انرژیهای تجدیدپذیر آنجایی اهمیت پیدا میکند که کارشناسان از سال ۲۰۱۰ این هشدار را دادند که تا سال ۱۴۰۲ ایران که دومین تولیدکننده گاز در جهان است به زمره واردکنندگان گاز میپیوندد. تجهیزات مستهلک شده این صنعت باعث شده است که ما در زمستان افت فشار گاز بسیار شدیدی را تجربه کنیم و همچنین امکان صادرات نیز نداشته باشیم. تا قبل از دهه ۹۰ ما فقط در تابستانها کمبود برق داشتیم اما حالا در زمستانها هم با کمبود برق مواجهه میشویم.
انرژیهای تجدیدپذیر آب مصرف نمیکنند
یکی از مزایای انرژی تجدیدپذیر این است که برخلاف نیروگاههای بخار و سیکل ترکیبی، آب مصرف نمیکند.
کشورما در یک موقعیت جغرافیایی خشک قرار دارد و با کمبود آب دست و پنجه نرم میکند. از این رو یکی از مزایای انرژی تجدیدپذیر این است که برخلاف نیروگاههای بخار و سیکل ترکیبی، آب مصرف نمیکند. اگر انرژیهای تجدیدپذیر ما افزایش پیدا نکند و به چشم اندازی که در افق صنعت انرژی در نظر گرفته شده است دست پیدا نکنیم، مشکلات شدیدی در زمینه تامین برق خواهیم داشت.
از سوی دیگر ما در زمینه زنجیره تامین نیروگاههای تجدیدپذیر هیچ کاری انجام ندادهایم و این موضوع باعث ضعف ما در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر شده است .نکته بسیار مهمتر اینکه سال ۲۰۲۰ ،سال شروع افول نفت خواهد بود و حتی اگر تولید نفت تا این سال افزایش پیدا کند مصرفی آن در جهان کاهش خواهد یافت. این کاهش مصرف نفت در جهان باعث میشود کشوری مانند ایران که در شرایط تحریم قرار دارد منزویتر شود.
استفاده از ظرفیت منابع سیلیکون کشور در ساخت تجهیزات تجدیدپذیر
اگر ایران از معادن سیلیکونی که دارد ارزش افزوده ایجاد کند و تجهیزات تجدیدپذیر را در داخل کشور تولید کند، میتواند به جایگاه گذشته خود در تامین کالای استراتژیک جهان برگردد.
یکی از مهمترین موادی که در پنلهای خورشیدی استفاده میشود سیلیکون است. در ایران منابع سیلیکون زیادی وجود دارد، اما متاسفانه هیچ استفادهای از آن نمیشود و هیچ ارزش افزودهای ایجاد نمیکند. درحالی که از سال ۲۰۳۰ به بعد انرژی اول جهان انرژیهای تجدیدپذیر خواهد بود و سال گذشته بیشترین سرمایه گذاری جهان به انرژیهای تجدیدپذیر اختصاص پیدا کرده است. حالا تصور کنید ایران از معادن سیلیکونی که دارد ارزش افزوده ایجاد کند و تجهیزات تجدیدپذیر را در داخل کشور تولید کند، با اینکار ایران میتواند به جایگاه گذشته خود در تامین کالای استراتژیک جهان برگردد.
برای رفع مشکل برق هم نباید فقط به سمت انرژیهای تجدیدپذیر حرکت کنیم . ما در کشورمان منابع زیادی داریم، از این رو باید سبد انرژی کشور را گسترش دهیم و علاوه بر اینکه انرژیهای تجدیدپذیر نیروگاههای دیگر را نیز توسعه دهیم.
حل بحران کم آبی با آب شیرینکنهای هستهای
سرمست: مسئله اصلی که در سطح رسانه باید پیگیری کرد بحث امنیت انرژی است. سوال اصلی که باید به آن پاسخ داده شود این است که سبد بهینه و اولویت ما در بحث برق چیست؟ بله ما مشکل ناترازی گاز داریم که چندین سال است درباره آن صحبت میکنیم، از سوی دیگر مشکل تامین برق داریم. مشکل مادری که همه این چالشها را به وجود میآورد این است که سبد انرژی ایران باید متنوع باشد. حالا باید روشهای مختلف تولید برق را باهم مقایسه کنیم. مثلا میگویند ما باید از انرژیهای تجدیدپذیر استفاده کنیم چرا که این انرژی آببر نیست، درصورتی که انرژی هستهای آب را هم شیرین میکند.
ارزان ترین برق دنیا برق هستهای است
برخی معتقدند که انرژیهای تجدیدپذیر اقتصادی هستند درحالی که ارزان ترین برق دنیا برق هستهای است.گزارش IEA2020 انواع فناوری نیروگاههای مختلف در تمام قارهها را با یکدیگر مقایسه کرده است. در این گزارش براساس شاخص یکسانسازی هزینه انرژیLCOE(Levelized cost of energy) ، هشت نیروگاه ارزان دنیا نیروگاههای هستهای هستند. از این رو برای مقایسه نیروگاههای مختلف باید یکسری شاخص تعریف کنیم، به طور مثال قیمت کدام یک ارزانتر است؟ کدام نیروگاه آب کمتری مصرف میکند و یا به تولید آب کمک میکند؟ نیروگاه هستهای بوشهر همین حالا برای این شهر آب شیرین میکند. امروز عربستانی که شرایط خورشیدی اش بهتر از ماست به دنبال ساخت 16 نیروگاه هسته ای با هدف آب شیرینکنی است، چرا که مسئله تامین آب در عربستان یک مشکل جدی است. پس اگر مسئله ما در کشور کمبود آب است باید نگاه کنیم کدام نوع انرژی این مسئله را حل میکند؟
capacity factorظرفیت نیروگاه هستهای ۸۷ درصد است، درحالی که این عدد در نیروگاههای خورشیدی نهایتا ۳۰ درصد است.
مسئله اینجاست که مسئولان ما میگویند تاسیس نیروگاه هستهای ۷ میلیارد دلار هزینه دارد، درصورتی که با هزینه ۷ میلیارد دلاری میتوان ۱۲۰۰ مگاوات برق تولید کرد. اما ظرفیت نیروگاههای خورشیدی تنها ۲۵ مگاوات است. capacity factor یا ظرفیت نیروگاه هستهای ۸۷ درصد است، درحالی که این عدد در نیروگاههای خورشیدی نهایتا ۳۰ درصد است.
تامین امنیت انرژی با دستیابی به فناوری ساخت نیروگاه خورشیدی
در بحث انرژیهای تجدیدپذیر ما مشکل توسعه فناوری را هم داریم. در واقع مشکل زنجیره تامین ما در مغز فناوریها و خلوصسازی سیلیکونهاست که این مشکل به بحث R&D باز میگردد. به همین دلیل باید پروژهای R&D برای ساخت یک نیروگاه 25 مگاواتی تعریف کنیم و هزینه ساخت آن هرچقدر هم که تمام شود مهم نیست چرا که دستیابی به فناوری ساخت این محصول برای ما اهمیت دارد که بخشی از امنیت انرژی آینده کشور را تامین میکند.
مشکل زنجیره تامین ما در مغز فناوریها و خلوصسازی سیلیکونهاست که به بحث R&D باز میگردد. به همین دلیل باید پروژهای R&D برای ساخت یک نیروگاه ۲۵ مگاواتی تعریف کنیم که بخشی از امنیت انرژی آینده کشور را تامین میکند.
ضرورت داشتن سبدی متنوع از انواع نیروگاهها / افق ۲۰ ساله انرژی را اجرا کنید
طباطبائی: تمام مشکلات ما ناشی از نگاه صفر و صدی به نیروگاههای مختلف کشور است. ما امروز یک افق ۲۰ ساله انرژی داریم (سند ملی راهبرد انرژی کشور) که در آن سبد انرژی کشور و سهم هریک از نیروگاهها در آن مشخص شده است. در این سند آمده است که سهم سیکل ترکیبی ، بخار، هسته ای ، تجدیدپذیر و... در سبد انرژی ما تا ۲۰ ساله آینده باید چقدر باشد. در سند چشم انداز ۱۴۰۴ قرار بود ۵ هزار مگاوات انرژی تجدیدپذیر تولید کنیم اما این موضوع محقق نشده است. پس امروز ما باید درخصوص این موضوع صحبت کنیم که چکارهایی انجام دهیم که این سند محقق شود. در غیر اینصورت بدون هیچ دستاوردی سال ۱۴۲۰ هم باید بشینیم و بررسی کنیم که چرا این سند محقق نشده است.
فارس: اولویت امروز کشور ما چیست؟ باید به سمت انرژی فسیلی حرکت کنیم یا غیر فسیلی؟
در موقعیت ژئوپولیتیکی خاص و ویژه ایران که تمام منابع را دارد ما باید نیروگاه تجدیدپذیر ، نیروگاه هسته ای ،نیروگاه بخار، نیروگاه سیکل ترکیبی را در کنار هم داشته باشیم.
طباطبائی: اینکه امروز در سال ۱۴۰۰ خاموشهای گسترده داشته ایم و سال گذشته چراغهای معابر ما برق نداشتند به دلیل اجرا نکردن سندها است. اینکه باید سبد انرژی و سند انرژی داشته باشیم را همه کارشناسان تایید میکنند و امنیت انرژی کشور را در گرو این موضوع میدانند. از این رو در موقعیت ژئوپولیتیکی خاص و ویژه ایران که تمام منابع را دارد ما باید نیروگاه تجدیدپذیر ، نیروگاه هسته ای ،نیروگاه بخار، نیروگاه سیکل ترکیبی را در کنار هم داشته باشیم. و اینکه سهم هر کدام از این نیروگاهها در سبد انرژی کشور چقدر باشد را سند تعیین میکند.
هر سندی الزام اجرایی ندارد
سرمست: کشور ما جزو کشورهای سند نویس است که خیلی از این اسناد بعضا باهم متضاد هستند و همزمان نمیشود آن را جلو برد. در این جلسه ما قرار نیست اسناد ملی را آسیب شناسی کنیم. اما اینگونه نیست که برنامه ای در سطح دولت نوشته شده را به دولتهای بعد تحمیل کنیم چرا که دولتها فقط حق برنامه ریزی در دوره خود را دارند اما اگر این برنامه در قالب مصوبه مجلس باشد باید در همه دولتها اجرا شود.
بالفرض این سند ملی راهبرد انرژی کشور مصوبه مجلس است. در کسری بودجه ۵۰ درصدی کشور قطعا چنین برنامه ای به صورت کامل اجرا نمیشود. حالا این سوال پیش میآید که کدام آیتم این برنامه را در اولویت اجرا قرار دهیم. در شرایطی که ما کسری بودجه داریم و منابع تامین پروژههای عمرانی ما محقق نمیشود دوباره به نقطه اول باز میگردیم. حالا باید بررسی کنیم و ببینیم که کدام یک از منابع انرژی بیشتر میتواند به ایران کمک کند.
طباطبائی: مشکل امروز ما تک بعدی دیدن و سند ندیدن است. ما باید همزمان به سمت انرژی هسته ای، انرژی گازی ، انرژی بخار ، انرژی و... حرکت کنیم اما باید به هرکدام به اندازه خودش توجه کنیم. اگر در کشوری مثل ایران کسی بگوید قطب انرژی خود را روی انرژیهای تجدیدپذیر قرار دهیم علاوه بر اینکه اینکار از نظر فنی و مالی غیر ممکن است کار بسیار اشتباهی است چرا که ایران یک کشور در حال توسعه است نه یک کشور توسعه یافته. کشور چین تا حدود ۱۰ سال پیش ۵۱ درصد از برق خود را از ذغال سنگ تامین میکرد.
حالا این سوال پیش میآید که ما نباید به سمت انرژیهای تجدیدپذیر حرکت کنیم؟ چرا ما باید به اندازه ۲۵ گیگا وات به سمت انرژیهای تجدیدپذیر حرکت کنیم. اینکه امروز ما در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر ۱ گیگا وات هم تولید نداریم نشان دهنده کم کاری ما در این حوزه است. پس مسئله مهمیکه باید پیگیری شود اجرای سند و سبد انرژی مشخص شده در آن است. در غیر اینصورت ما ۲۰ سال دیگر باید بنشینیم و ببینیم این سند چرا اجاره نشده است.
*اگر فرض کنیم یک بودجه محدود و مشخص برای تولید برق در کشور داریم با توجه به این محدودیتها اولویت ما باید کدام یکی از انرژیها باشد و باید این بودجه را صرف تاسیس چه نوع نیروگاهی کنیم؟
تعرفهگذاری پلکانی؛ راهحلی موثر برای مدیریت مصرف برق
یکی از راهکارهای تنوع بخشیدن به سبد تولید برق و استقلال مالی صنعت برق کشور،بحث پلکانی کردن قیمت برق است که با هدف مدیریت مصرف برق در بسیاری از کشورهای دنیا دنبال میشود.
سرمست: مسئله اصلی صنعت برق ما بحث قیمت گذاری است. چرا ۲۵ هزار مگاواتی که در افق 1420 در نظر گرفته شده است احتمالا محقق نمیشود؟ پاسخ را باید در این موضوع پیدا کرد که برقی که ما به مردم میدهیم ارزان تر از آن برقی است که در ارزان ترین نیروگاههای کشور تولید میکنیم. یکی از راهکارهایی که به تنوع بخشیدن به سبد تولید برق و استقلال مالی صنعت برق کشور کمک میکند بحث پلکانی کردن قیمت برق است که با هدف مدیریت مصرف برق در بسیاری از کشورهای دنیا دنبال میشود.
به تولیدکنندگان بخش خصوصی تضمین صادرات بدهیم
نکته دوم بحث تضمین صادرات برق است. یکی از مشکلات جدی که داریم این است که ما تضمین صادرات برق به تولیدکنندگان بخش خصوصی نمیدهیم. درواقع اگر دولت اجازه دهد تولیدکنندگان خصوصی با هزینه شخصی خودشان نیروگاه ایجاد کنند و برق آن را به کشورهای دیگر صادر کنند تحولی در حوزه تولید برق کشور به وجود میآید. یک طرح عملی در این حوزه این است که دولت گاز را به قیمت گاز صادراتی به نیروگاههای خصوصی بفروشد و تولیدکنندگان مجاز باشند برق تولید شده از این گاز را به کشورهای دیگر بفروشند و در مدت معینی که مصرف داخل زیاد است مثلا یک ماه در سال وزارت نیرو برق این نیروگاههای خصوصی را خریداری کند یا در عزای حق الزحمه استفاده از شبکه توزیع برق آن را دریافت کند. در بحث تجدیدپذیر هم به بخش خصوصی اجازه دهیم نیروگاه تاسیس کنند و برق آن را به کشورهای دیگر صادر کنند.
اگر دولت اجازه دهد تولیدکنندگان خصوصی با هزینه شخصی خودشان نیروگاه ایجاد کنند و برق آن را به کشورهای دیگر صادر کنند تحولی در حوزه تولید برق کشور به وجود میآید.
نیروگاههای هستهای پیشران فناوری هستند
نیروگاههای هسته ای پیشران فناوری هستند و صدها ریز فناوری در داخل آن نهفته است.
در حوزه هسته ای هم میتوانیم از این ظرفیت استفاده کنیم چرا که بجز تولید 24 ساعته میزان قابل توجهی برق در تمام سال میتوانیم از آب شیرین کنهای آن هم استفاده کنیم. علاوه بر این ساخت یک نیروگاه هسته ای میتواند هزاران فناوری را به دنبال داشته باشد چون نیروگاههای هسته ای پیشران فناوری هستند و صدها ریز فناوری در داخل آن نهفته است. به طور مثال ما تعداد زیادی شرکت دانش بنیان که در داخل کشور بازاری ندارند اما میتوانند محصولات خود را به نیروگاههای هسته بفروشند.
دستیابی به فناوری ساخت نیروگاه تجدیدپذیر با تضمینی کردن صادرات برق
کمترین آورده ای که از تضمین صادرات برق تجدیدپذیر حاصل میشود، توسعه فناوری نیروگاههای تجدیدپذیر در داخل کشور است.
اگر صادرات برق تضمین شود این فرایند در طرحهای کوچک تری میتواند برای انرژیهای تجدیدپذیر بخصوص فتوولتائیک مورد استفاده قرار بگیرد و بحث R&D نیروگاههای تجدیدپذیر محقق میشود. یعنی کمترین آورده ای که از تضمین صادرات برق تجدیدپذیر حاصل میشود، توسعه فناوری نیروگاههای تجدیدپذیر در داخل کشور است. بعد از نهادینه شدن این فناوری در داخل کشور میتوانیم در صورت نیاز برق این نیروگاهها را خرید تضمینی کنیم.
برق را به عنوان یک کالای مصرفی ببینیم
طباطبایی: ما قوانین بسیار خوبی داریم که اگر اجرا شوند، سرمایه گذار خصوصی به انرژیهای تجدیدپذیر ورود پیدا میکند و بدون نیاز به دولت نیروگاه تاسیس میکند.یکی از مدیران میگفت باید برق را به عنوان یک کالای مصرفی دید. اگر ما برق را به عنوان یک کالا ببینیم ومتوجه ارزش آن باشیم خیلی از مشکلات صنعت برق حل میشود و قوانین به دستیابی به اهداف سند را ممکن میسازد. در حال حاضر ما قوانین را اجرا نمیکنیم، سند را هم اجرا نمیکنیم و چند ماه دیگر دچار مشکلات قطعی برق میشویم.
فارس: برای تامین انرژی کشور آیا میتوان تمام نیروگاههایی را که در سبد انرژی کشور دیده شده است را به صورت همزمان با یکدیگر جلو برد؟ اگر نه اولویت با کدام یک از انواع انرژی است؟
اگر اقتصاد برق ما به سمتی برود که ارزش برق مشخص شود این امکان وجود دارد که بخش خصوصی بدون توجه به بخش دولتی ، نیروگاههای هسته ای و تجدیدپذیر را توسعه بدهند.
عنایتی: پاسخ این سوال بله است اما یکسری شروط دارد. خروجی اینکه میگویند برق را کالا ببینیم این است که ارزش برق برای ما قابل لمس شود. تاکنون چنین چیزی وجود نداشته و ما به تازگی داریم یکسری قوانین را ایجاد میکنیم که کسی که برق را مصرف میکند ما به ازای ارزشی آن را پرداخت کند و ما یارانه انرژی نداشته باشیم. درواقع اگر اقتصاد برق ما به سمتی برود که ارزش برق مشخص شود این امکان وجود دارد که بخش خصوصی بدون توجه به بخش دولتی ، نیروگاههای هسته ای و تجدیدپذیر را توسعه بدهند.
تصدیگری توانیر بر بازار صادرات برق
مسئله بعدی مسئله صادرات است. شما میفرمایید که همه قوانین وجود دارد. درحالی که ما یک تصدیگر به نام توانیر در دولت داریم که اجازه نمیدهد شرکتهای خصوصی با شرکتهای خارجی قرارداد ببندد و آنها را ملزم میکند برق خود را به دولت بفروشند. در واقع این تصدیگری وجود دارد و در بسیاری از مواقع قوانین نادرست به این امر دامن میزند.
منابع تجدیدپذیر بار پایه شبکه برق را تامین نمیکند
منابع انرژی تجدیدپذیر متناوب هستند و به عنوان بار پایه شبکه برق قابل استفاده نیستند. اما نیروگاه اتمی میتواند مانند نیروگاه گازی در همه ساعات شبانه روز مورد استفاده قرار بگیرد.
اما در شرایط امروز کشور که اقتصاد برق ما مشکلاتی زیاد دارد باید به این سوال پاسخ داد که اولویت با تشکیل کدام نیروگاه است؟ منابع انرژی تجدیدپذیر که به طور عمده شامل باد و خورشید میشود متناوب است و به عنوان بار پایه شبکه برق قابل استفاده نیستند. اما نیروگاه اتمی میتواند مانند نیروگاه گازی در همه ساعات شبانه روز مورد استفاده قرار بگیرد. پس در شرایط فعلی که ما اقتصاد بیماری داریم بخواهیم یک نوع از این نیروگاهها را توسعه دهیم باید توجه داشته باشیم که حتما بار پایه شبکه برقمان را تامین کنیم.
برق هستهای به صرفه تر از تجدیدپذیرها
نکته دوم این است که با توجه به شرایط و فناوری امروز ایران، نیروگاه برق اتمینسبت به تجدیدپذیرها از نظر اقتصادی به صرفه تر است.پس در حال حاضر اولویت با نیروگاه برق اتمیاست و ما باید در کنار آن ظرفیتهای تجدیدپذیر خود را هم توسعه دهیم.
با توجه به شرایط و فناوری امروز ایران، نیروگاه برق اتمینسبت به تجدیدپذیرها از نظر اقتصادی به صرفه تر است.
در سبد انرژی اولویت معنایی ندارد
طباطبائی: اینکه ما امکان اجرای همزمان سبد انرژی در نظر گرفته شده در سند را نداریم قبول ندارم. چرا که امکان ندارد پتانسیل آن وجود نداشته باشد و از سوی دیگر ما میتوانیم نیروگاههای تجدیدپذیر و انرژی هسته ای را از سوی بخش خصوصی یا حتی سرمایه گذار خارجی دنبال کنیم و با اینکار هم صنعت و نیروگاههایمان را توسعه میدهیم.
در پاسخ به این سوال که کدام یک از انرژیهایی که در سبد انرژی ما قرار دارند در اولویت بالاتری قرار دارند باید بگویم که نیروگاه انرژی هسته ای به دلیل ظرفیت بالاتری که دارد در سبد انرژی ما در جایگاه بالاتری قرار میگیرد. باید توجه داشته باشیم که در سبد انرژی اولویت معنایی ندارد و همه موارد آن باید همزمان جلو برود.
بهرهبرداری سریعتر انرژی در نیروگاههای تجدیدپذیر
نیروگاه تجدیدپذیرحداکثر در طول یکسال تولید میشود و برای تامین بار پایه شبکه توزیع برق در شب نیز از نیروگاههای DJ استفاده میکنیم که بسیار در دسترس هستند.
اما اگر ما در یک بحران انرژی قرار داشته باشیم و بین هسته ای و تجدیدپذیر بخواهیم یکی را انتخاب کنیم من انرژی تجدیدپذیر را انتخاب میکنم چرا که نیروگاه تجدیدپذیر حداکثر در طول یکسال تولید میشود و برای تامین بار پایه شبکه توزیع برق در شب نیز از نیروگاههای DJ یا تولید پراکنده استفاده میکنیم که بسیار در دسترس هستند. اما این انتخاب در شرایط خاص انجام شده است اما برای اینکه از خاموشیها در سالهای آینده جلوگیری کنیم باید سبد انرژی را درست اجرا کنیم چرا که ما به همه انواع انرژی احتیاج داریم.
سرمست: یکی از انواع نیروگاههایی که درخصوص آن صبحت نشد نیروگاههای ذغالسوز هستند که نیاز به تکنولوژی بالا و هزینههای غیرمعمول و زیادی ندارند. به تازگی نیز اولین نیروگاه ذغال سوز ما با ظرفیت ۳۰۰ مگاوات افتتاح شده است که ظرفیت آن میتواند به ۶۰۰ مگا وات نیز برسد.
نگاهی به مزایای نیروگاه هستهای/ از تامین بار پایه تا شیرینسازی آب
مزیتهای نیروگاه هستهای:تامین بارپایه شبکه برق،شیرینسازی آب، پیشران فناوری و بصرفه برق دنیا
اگر بخواهیم بین نیروگاه تجدیدپذیر و نیروگاه هستهای یکی را در اولویت قرار دهیم پیشنهاد بنده انرژی هسته ای است چرا که با توجه به بحث امنیت انرژی این نیروگاه بار پایه است و همیشه میتوان از آن استفاده کرد. مسئله دیگر این است که نیروگاه هسته ای به نسبت نیروگاه تجدیدپذیر پیشران فناوری است. مزیت سوم نیروگاه هسته ای به تجدیدپذیر مسئله شیرین سازی آب به کمک انرژی هسته ای است.
نیروگاه هستهای؛ تولید ارزان ترین برق دنیا با عمری بیشتر
مزیت چهارم آن این است که براساس محاسباتLCOE سایت IEA، 8 نیروگاه ارزان دنیا نیروگاههای هسته ای هستند پس از این جهت نیز انرژی هستهای نسبت به انرژی تجدیدپذیر ارزان تر است.از طرف دیگر نیروگاههای تجدیدپذیر بعضا ۵ سال عمر دارند و بیشترین عمر نیروگاه خورشیدی ۲۰ است درحالی که نیروگاه هسته ای ۶۰ سال کار میکند. تمام این موارد از زمان ساخت، زمان بهرهبرداری، سوخت، هزینه نگهداری، نرخ تنزیل و... در محاسبات LCOE در نظر گرفته شده است.
اکنون نیز بسیاری ازکشورهای دنیا از جمله چین، آمریکا، روسیه ، امارات، ترکیه، عربستان و ارمنستان به دلیل ارزان تر بودن انرژی هستهای یا نیروگاه هسته ای دارند یا در حال ساخت آن هستند.
درخصوص انرژیهای تجدیدپذیر باید بجای خرید تضمینی فعلی به سمت تضمین صادرات حرکت کنیم تا هدف توسعه R&D و داخلی سازی فناوری نیز محقق شود.
درخصوص انرژیهای تجدیدپذیر نیز پیشنهاد بنده این است که بجای خرید تضمینی فعلی به سمت تضمین صادرات حرکت کنیم تا هدف توسعه R&D و داخلی سازی فناوری نیز محقق شود.
مرواری:یکی از بحثهای مهم بحث تامین امنیت انرژی است که براساس آن یکی از محاسن نیروگاههای تجدیدپذیر پراکنده بودن آنهاست. از این رو با فرض محدودیت منابع مالی و زمانی انتخاب بنده نیز انرژیهای تجدیدپذیر هستند.
انتهای پیام/