گفت‌وگو با علیرضا حسینی، عضو هیات‌مدیره خانه سینما درباره آخرین وضعیت کمیته حقوقی
هنرمند ممنوع‌الکار نداریم، ممنوع‌الخروج چرا!/به ۱۱ نفر پیشنهاد مدیرعاملی خانه سینما را دادیم اما نپذیرفتند
ساعت24-در جریان التهابات و ناآرامی‌های اخیر در سطح کشور، در کنار اقشار مختلف مردم، گروهی از هنرمندان بازداشت شدند. از هنگامه قاضیانی و کتایون ریاحی و ترانه علیدوستی که ماجرای بازداشت‌شان ابعاد گسترده‌ای در فضای رسانه‌ای داشت تا آنهای دیگر که شناخته شده نبودند. برای رسیدگی به اوضاع این هنرمندان دربند کمیته‌ای حقوقی و قضایی در خانه سینما تشکیل شد که وظیفه همراهی و رسیدگی به وضعیت هنرمندان را در این برهه بر عهده داشت و همچنان هم پیگیر اوضاع است.
جناب حسینی این روزها شاهد آزادی و عفو بسیاری از بازداشت‌شدگان اعتراض‌های اخیر هستیم. از سینماگران دربند چه خبر؟ با آزادی خانم ایلانلو به نظر می‌رسد کسی از هنرمندان سینما بازداشت نباشد. درست است؟
بله ،همین‌طور است و امیدواریم که دیگر هیچ هنرمندی با حکم زندان مواجه نشود. اولین ماه فعالیت شانزدهمین دوره هیات‌مدیره خانه سینما با اعتراضات و التهابات در جامعه همزمان بود. بنابراین هیات‌مدیره خیلی زود کمیته‌ای را در خانه سینما برای رسیدگی به اوضاع هنرمندان سینما تشکیل داد و این کمیته از همان روزهای نخست ناآرامی‌ها در کشور کارش را شروع کرد. تعدادی از فیلمسازان قبل از التهابات اخیر در بازداشت بودند. این فیلمسازان به دلیل امضای بیانیه «تفنگت را زمین بگذار» یا دربند بودند یا منتظر احکام قضایی. با شروع التهابات اجتماعی در شهریورماه نیز تعداد زیادی از هنرمندان بازداشت شدند و لزوما کمیته حمایت حقوقی و قضایی تشکیل شد و از همان روزهای اول التهابات مشغول کار شدیم. در این راستا کمیته‌های حمایت حقوقی دیگر صنوف هنری به کمیته حمایت حقوقی خانه سینما پیوستند. تعداد بازداشت‌شدگان و احضارشدگان و متهمان و ممنوع‌الخروجی های خانه سینما 69 نفر بود و با احتساب بازداشت‌شدگان و متهمان خانه‌های تئاتر، موسیقی و تجسمی جمعا به یکصد ونود نفر افزایش یافتند .
برای رسیدگی به اوضاع این تعداد افراد چه تمهیداتی اندیشیدید؟
عده‌ای از این افراد اتهامات جدی داشتند و ما برای کمک به آنها تجربه و تخصص وکلا و مشاوران حقوقی را لازم داشتیم. لذا رایزنی با آنها آغاز شد و سپس با رییس سازمان سینمایی و مدیران اجرایی ایشان و مشاور فرهنگی قوه قضاییه و معاون دادستان کل کشور گفت‌وگو کردیم. به هر حال در ابتدا باید با گفت‌وگو شروع می‌کردیم و با وزیر ارشاد و مشاور سینمایی ایشان دیدار و گفت‌وگو آغاز شد و سپس گفت‌وگو با معاونین رییس قوه قضاییه و دادستان کل کشور و دادستان و معاون دادستان تهران و همچنین معاونین و مسوولان نهادهای امنیتی و رییس مجلس شورای اسلامی دیدارهای متعدد و گفت‌وگوها ادامه یافت اما آنچه اهمیت دارد، این است که با روسای همه صنوف سینمایی و پیشکسوتان خانه سینما و خانه‌ها و صنوف هنری دیگر و خانواده‌ها و همکاران هنرمند مشورت و رایزنی انجام شد و همگی دست به دست هم دادیم تا به هنرمندان دربند یا متهم و احضارشدگان کمک شود .
مشخصا نام می‌برید چه افراد و سازمان‌هایی در این مدت پای کار بودند و با شما همکاری داشتند؟
مدیران صنوف خانه سینما و مسوولان سازمان سینمایی و مجلس هم پای کار آمدند. همچنین دادستانی و قوه قضاییه در این مسیر با ما بسیار همدل بودند و همه کمک کردند تا این بحران در کل جامعه و جامعه هنرمندان کشور برطرف شود و این شرایط را پشت سر بگذاریم و کار برای هنرمندان سخت‌تر نشود، اما اینجا لازم است، اشاره کنم که در ابتدای ناآرامی‌ها همزبانی و همدلی و همکلامی بین ما کمتر بود، اما از ماه آذر به این طرف کمی باب گفت‌وگو باز شد و ما نسبت به هم شناخت بیشتری پیدا کردیم تا اینکه الان وضعیت مساعد شده است و نمی‌توان از تلاش‌های بعضی افراد و مسوولان تشکر نکرد.
به نظر می‌رسد نقد یکجانبه مسوولان درست نباشد و تاثیر لازم را هم ندارد. مصرع معروف که «عیبِ می جمله چو گفتی، هنرش نیز بگو» از خوبی‌ها هم باید گفت.
بله، آقای اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و آقای خزاعی به عنوان رییس سازمان سینمایی، جناب حسین نیرومند مشاور سینمایی وزیر ارشاد، آقای پاشایی مشاور فرهنگی قوه قضاییه، دکتر ترکی معاون دادستان کل کشور، حبیب ایل‌بیگی به عنوان معاون رییس سازمان سینمایی و البته آقای عسگرپور رییس هیات مدیره خانه سینما که تمام وقت در خدمت کمیته حمایت حقوقی و قضایی خانه سینما و هنرمندان بوده و هستند، منوچهر شاهسواری، رضا میر کریمی، حبیب احمدزاده، پرویز پرستویی، ستاره اسکندری، رامبد جوان، شهاب حسینی، رخشان بنی‌اعتماد، مهتاب کرامتی، پانته‌آ پناهی، فرهاد توحیدی، مستانه مهاجر، سیمین معتمدآریا،رویا تیموریان ،فریبا کوثری ، غلامرضا موسوی، مهدی سجاده‌چی، نغمه دانش، علی مردانه، محسن امیریوسفی، مجتبی میرتهماسب، مهرداد لشکری، شراره عطاری و روسای سایر صنوف سینمایی و هنرمندان و فعالان خانه سینما مجید مجیدی و دکتر حمیدرضا نوربخش، استاد ایرج راد، حمید عاطفی، رضا دادویی، جناب اژدری، آقای نعیمی ذاکر و همه همکاران و کارکنان ما در خانه سینما و خانه‌های تئاتر و موسیقی و تجسمی همواره در کنار و همدم و همراه کمیته حمایت حقوقی و قضایی خانه سینما و هنرمندان بوده‌اند و هستند.
جناب اژه‌ای رییس قوه قضاییه و جناب منتظری دادستان کل کشور و دکتر قالیباف رییس مجلس شورای اسلامی و مشاوران فرهنگی ایشان در کنار دکتر غریب‌آبادی و دکتر صادقی، جناب صالحی دادستان تهران و جناب مهدوی معاون دادستان تهران، رییس دادگاه انقلاب و قضات محترم دادگاه انقلاب و مسوولان فرهنگی نهادهای امنیتی در کشور، آقای نظامی و مشاوران محترم در دادستانی و مسوولان و مدیران سازمان زندان‌ها در چند ماه گذشته با اعضای کمیته حمایت حقوقی و قضایی خانه سینما و هنرمندان تعامل خوبی داشته‌اند و این باعث شد که توانستیم از آذر ماه به نتایج بهتری برسیم و سوءتفاهم‌ها کم شود و مسوولیت و حقوق معنوی و صنفی هنرمندان مورد توجه قرار گیرد و در نهایت با اعلام عفو عمومی از جانب مقام معظم رهبری در بهمن ماه جاری به آزادی تمام بازداشت‌شدگان و هنرمندان دست یابیم و با دستور ایشان همه احکام صادره لغو و پرونده‌ها مختومه شده است یا در مرحله مختومه شدن قرار دارد.
اکنون انتظار هنرمندان سینما این است که با رفع ممنوعیت خروج که برای عده‌ای از همکاران سینمایی ما ایجاد شده است، کمیته حمایت حقوقی کارش را در این برهه حساس به پایان رساند و هیات مدیره خانه سینما با تمام توان به تلاش‌ها و مسوولیت‌های خود در امور صنفی و اصلاح وضع معیشت و رفع موانع اداری و اصلاح قوانین و ایجاد و گسترش فضای کاری و حرفهای و رفاهی برای اعضای خود بپردازد. امیدواریم با تعامل دوجانبه با رییس سازمان سینمایی این مهم بیشتر و بهتر از قبل محقق شود.
جناب حسینی این تلاش‌ها و مکاتبات برای همه هنرمندان دربند بود؟
دقیقا یک کار جمعی بود که ما تفکیک قائل نمی‌شدیم برای هیچ شخصی و چه بسا خدمات ما بیشتر در اختیار سینماگران و هنرمندان و خانواده‌هایی بود که از شهرت کمتری در فضای مجازی برخوردار هستند. اینجا لازم است از همت چهره‌های سرشناس سینما تشکر کنم که تمام قد و با کمال تواضع پیگیر کار همکاران خود و سایر هنرمندان بودند و همچنان تلاش می‌کنند. بی‌اغراق عرض می‌کنم تا به امروز این دوستی و همدلی تا این حد در میان اهالی سینما به ظهور و بروز نرسیده بود و در این مسیر همه اختلاف‌های قدیمی نیز به کنار رفته است.
به هر حال هنرمندان هم اگر حرفی دارند از مردم و جامعه است.
دقیقا، خواسته هنرمندان خواسته مردم و جامعه است... قبول کنیم که هنرمندان نمی‌توانند نسبت به خواسته‌های مردم بی‌تفاوت باشند. در این مدت هنرمندان نیز از مردم و جامعه بسیار آموختند و البته باید گفت دوگانگی میان مردم و هنرمندان وجود ندارد. مسوولان هم با یکسری واقعیت‌ها مواجه شدند، باید تعامل از این به بعد بیشتر باشد .امیدواریم از این به بعد وضعیت بهبود یابد و فضا به سوی آرامش پیش رود و هیچ فردی از جامعه برای بیان عقیده خود در زندان نباشد.
از ممنوع‌الخروجی هنرمندان هم صحبت کنیم که لابه‌لای صحبت‌تان اشاره شد. این بحث به کجا رسید. خیلی از هنرمندان برای فیلمبرداری باید سر پروژهایی خارج از کشور باشند که این ممنوع‌الخروجی گویا مانع می‌شود. یا آقای مسعود کیمیایی می‌خواستند در جشنواره‌ای شرکت کنند که نتوانستند.
بسیاری از هنرمندان برای ممنوع‌الخروجی دچار مشکل شدند. ما نامه‌نگاری‌هایی را در این رابطه انجام دادیم. یکی، دو نفر دراین رابطه با خطایی همراه بودند که همین مساله باعث شد در این بخش تعامل مسوولان با ما کم شود. می‌توانم بگویم ممنوع‌الخروجی همکاران برطرف نشده، اما از هفته آینده این بحث را هم با جدیت پیگیری می‌کنیم. خیلی از هنرمندان کار خارج از کشور دارند، خیلی از آنها می‌خواهند با خانواده خود دیدار تازه کنند یا بیمار هستند و باید برای کارهای پزشکی هر چه زودتر سفر کنند. به نظر می‌رسد مسوولان امنیتی کمی بر هنرمندان در این بخش سخت گرفته‌اند که تلاش ما پیگیری برای حل مشکل این افراد است.
کسی از هنرمندان ممنوع‌الکار هم هست؟
رسما به کسی ممنوع‌الکاری اعلام نشده است، نه از جانب قوه قضاییه و نه سازمان سینمایی به کسی چیزی گفته نشده تا به این لحظه. خیلی از هنرمندان در جریان اعتراضات پرونده داشتند، اما در چند ماه اخیر در پروژه‌ها و فیلم‌ها مشغول کار بودند. خیلی از هنرمندان بازجویی شدند ولی بعد از احضار، به سر کارهای‌شان بازگشتند. رسما چنین چیزی به هیچ کسی اعلام نشده. خیلی از هنرمندان در جشنواره فجر فیلم‌شان به نمایش درآمد.
از این بحث بگذریم. آقای حسینی از مدیرعامل خانه سینما چه خبر؟
از شهریور که هیات‌مدیره خانه سینما و رییس هیات‌مدیره انتخاب شد و در مهرماه وزارت ارشاد احکام را تایید کرد هر چند ما بلافاصله با التهابات در جامعه مواجه شدیم و همین ما را دچار مشکل کرد. ولی ما از شهریور ماه تا به امروز با یازده نفر از سینماگران و اشخاصی که صلاحیت حرفهای و تجربه لازم را برای پذیرش سمت مدیرعاملی خانه سینما دارند، گفت‌وگو داشته‌ایم و وارد مذاکرات جدی با آنها شدیم. همه اعضای هیات‌مدیره در مورد این 11 نفر متفق‌القول بوده‌اند که آنها افراد لایقی برای مدیرعاملی خانه سینما هستند و این پیشنهاد را به آنها مطرح کردیم، اما به خاطر شرایط موجود در کشور و در مواردی به خاطر موانع قانونی که در اساسنامه فعلی خانه سینما وجود دارد و همچنین شرایط اقتصادی نامتعارف در کشور تا الان هیچ کدام از این عزیزان جواب مثبت نداده است .شما نگاه کنید 11 نفر تعداد کمی نیست. به هر حال بپذیرید خانه سینما هم شرایط خاص خود را دارد و هیات‌مدیره هم سلیقه و برنامه‌های خاص خود را دارد. مدیرعامل خانه سینما نیز باید مصوبات هیات مدیره را اجرا کند و با توجه به شرایط اقتصادی موجود، پذیرفتن این مسوولیت کار سختی است. البته اطمینان دارم که به زودی به نتیجه مناسب خواهیم رسید.
رسما به کسی ممنوع‌الکاری اعلام نشده است، نه از جانب قوه قضاییه و نه سازمان سینمایی به کسی چیزی گفته نشده تا به این لحظه. خیلی از هنرمندان در جریان اعتراضات پرونده داشتند اما در چند ماه اخیر در پروژه‌ها و فیلم‌ها مشغول کار بودند.
محمد خزاعی، محمدمهدی عسگرپور، منوچهر شاهسواری، رضا میرکریمی، حبیب احمد زاده، پرویز پرستویی، ستاره اسکندری، رامبد جوان، شهاب حسینی، رخشان بنی‌اعتماد، مهتاب کرامتی، پانته‌آ پناهی، فرهاد توحیدی، مستانه مهاجر، سیمین معتمد آریا، غلامرضا موسوی، مهدی سجاده‌چی، مجید مجیدی و... همواره در کنار و همدم و همراه کمیته حمایت حقوقی و قضایی خانه سینما و هنرمندان بوده‌اند و هستند.
ما از شهریورماه تا به امروز با یازده نفر از سینماگران و اشخاصی که صلاحیت حرفهای و تجربه لازم برای پذیرش سمت مدیرعاملی خانه سینما را دارند گفت‌وگو داشته‌ایم و وارد مذاکرات جدی با آنها شدیم.
خواسته هنرمندان خواسته مردم و جامعه است. قبول کنیم که هنرمندان نمی‌توانند نسبت به خواسته‌های مردم بی‌تفاوت باشند. در این مدت هنرمندان نیز از مردم و جامعه بسیار آموختند و البته باید گفت دوگانگی میان مردم و هنرمندان وجود ندارد. مسوولان هم با یکسری واقعیت‌ها مواجه شدند، باید تعامل از این به بعد بیشتر باشد. امیدواریم از این به بعد وضعیت بهبود یابد و فضا به سوی آرامش پیش رود و هیچ فردی از جامعه برای بیان عقیده خود در زندان نباشد.
اعتماد
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.