دلار دولت را گیج کرده یا دولت مردم و دلار را؟

ساعت 24- حالا دیگر سید ابراهیم رییسی می تواند سرسختی قیمت دلار آمریکا را دربرابر اراده وخواست سیاسی یک حکومت به خوبی درک کند. او بیش از 16 ماه است یکسره وهرچند روز یک بار به فرماندهان اقتصادی دولت دستور می دهد قیمت دلار در بازار آزاد را کاهش دهند وبه مردم تیز وعده می دهد قیمت این پول خارجی را کاهش می دهد اما واقعیت این است که دولت سیزدهم بیراهه می رود و حریف بازار آزاد ارز نیست. دلار به افزایش قیمت ادامه دارد و در دامنه 50 تا 55 هزارتومان در حرکت است.

dir="RTL" style="text-align:center">با گذشت چند روز از راه اندازی بازار مبادله ارز و طلا، سقف شکنی قیمتها در بازار آزاد ادامه دارد. دلاری که تحت سیاست های بانک مرکزی و در کانال 41 هزار تومانی کشف قیمت شده، کانال 53 هزار تومانی را نیز لمس کرده و خبری از عقب نشینی اسکناس آمریکایی به سمت کانال های پایین تر قیمتی نیست. به گزارش جهان صنعت هرچند کارشناسان می گویند دلار این روزها اسیر جو روانی بازار شده و فراتر از واقعیت پیش می رود، اما خریداران و فروشندگان همچنان نرخ های اعلامی در بازار آزاد را مبنای معاملات ارزی خود قرار می دهند. در خصوص آشفتگی های این روزهای بازار ارز اما چند پرسش وجود دارد؛ نخست آنکه نرخی که در مرکز مبادله ارزی کشف می شود تا چه اندازه مطابق با واقعیت است و آیا سیاست گذار می تواند این بازار را به ابزاری برای تغییر جهت گیری دلار آزاد نیز تبدیل کند؟ پرسش دیگر این است که آیا قاچاق دانستن معاملات بازار آزاد و غیرواقعی خواندن نرخ های اعلامی از سوی معامله گران به معنای رها کردن این بازار از سوی سیاست گذار است؟

در هفته های گذشته فضای بازار ارز بار دیگر ملتهب و سرعت رشد قیمت دلار نیز بیشتر شد. اسکناس آمریکایی در این مدت و با سرعت زیادی پله های قیمتی در کانال 40 هزار تومانی را طی کرد و توانست به بالاترین نرخ خود در تاریخ اقتصاد ایران برسد. دلار بر اساس آخرین معاملاتی که انجام شده به 53 هزار 650 تومان نیز رسیده است. نکته قابل توجه این است که نرخ های اعلامی از سوی معامله گران چندان ماندگار نیست و هر لحظه احتمال ثبت رکوردی دیگر در این بازار وجود دارد. اما در روزهایی که آشفتگی در بازار ارز به اوج رسید و کنترل اوضاع از دست سیاست گذار خارج شد، بانک مرکزی اقدام به راه اندازی بازار مبادله ارز و طلا کرد. آغاز به کار این بازار اما با چند تغییر اساسی در حوزه معاملات ارزی نیز همراه شد؛ تخصیص ارز با کارت ملی متوقف شد، بازار متشکل ارزی نیز از دستور کار خارج شد و خرید و فروش ارز از سوی صرافی ها نیز محدود شد. در این بازار ناخدا کنترل بازار را به دست گرفت و اولین قیمت کشف شده در مرکز مبادله را نیز 41 هزار و 500 تومان اعلام کرد. در روز اعلام این نرخ دلار در کانال 50 هزار تومانی خرید و فروش می شد.

اما بانک مرکزی در خصوص چگونگی فعالیت این بازار نیز توضیحاتی را ارائه کرده است. طبق اعلام بانک مرکزی، نحوه معاملات در این تالار برمبنای میزان منابع و مصارف ارزی خواهد بود به این معنی که از این پس شرکت ‌های صادرکننده می ‌توانند منابع ارزی خود را براساس عرضه و تقاضا در این بازار قیمت ‌گذاری کنند و بفروشند. به عبارتی فروش ارز حاصل از صادرات شرکت ‌ها به نرخ 28500 تومانی انجام نمی ‌شود و منابع لازم برای واردات کالاهای اساسی به‌گفته رئیس بانک مرکزی قرار است از محل صادرات نفت و فرآورده‌ های نفتی تامین شود. تالار دوم این مرکز نیز تالار خدمات ارزی است که قرار است اسکناس مورد نیاز مردم برای انجام کارهای خدماتی تامین شود. بانک مرکزی سرفصل های 63 گانه مصارف ارزی- خدماتی (غیربازرگانی) را نیز هزینه معالجه یا درمان، ارز ماموریت، ارز دانشجویان بورسیه و غیربورسیه، فرصت‌های مطالعاتی و تحقیقاتی حق عضویت و ثبت‌نام در سازمان‌ها و مجامع بین‌المللی و محافل علمی، هزینه چاپ مقالات علمی، هزینه شرکت در نمایشگاه‌های خارج از کشور، حق الوکاله دعاوی خارجی و سایر هزینه‌های حقوقی، اصل سود و تمامی عواید حاصل از سرمایه‌گذاری خارجی در کشور، هزینه کمیته ملی، المپیک یا پارالمپیک و فدراسیون بین‌المللی ورزش‌های زورخانه‌ای و کشتی پهلوانی، هزینه دفاتر و مدارس خارج از کشور، هزینه خرید امتیاز پخش فیلم، هزینه آزمایش‌های علمی و فنی، حق بیمه هواپیما و کشتی ایرانی، ارز مسافرتی هوایی، زمینی، ریلی و دریایی، هزینه اعزام زائران، هزینه حقوق و مزایای کارکنان خارجی شاغل در ایران، هزینه‌های دفاتر نمایندگی خارجی در ایران و غیره اعلام کرد.