گفت‌وگوی ایسنا با محمد بلوری

نگاه پدر حادثه‌نویسی مطبوعات ایران به ماجرای مرگ پوراحمد

ساعت24-این روزها پرداختن به موضوع مرگ و خودکشی در شبکه‌های اجتماعی و برخی رسانه‌ها به حدی بی‌پروا شکل می‌گیرد که مرور استانداردها و پروتکل‌های اولیه را ضروری می‌نمایاند. ورود به حریم شخصی افراد و پرهیز از تبلیغ خودکشی به کلی به فراموشی سپرده می‌شود و منتشرکنندگان با هدف جذب مخاطب و گاه به کُرسی نشاندن آرای سیاسی و جناحی خود، حتی تا مرز انتشار تصاویر عریان و بی‌واسطه از لحظه مرگ و زوایای مختلف از پیکر متوفی پیش می‌روند.

این رفتارهای غلط رسانه ای در حالی شکل می گیرد که بارها از سوی کارشناسان حوزه سلامت روان و همچنین رسانه، بر پرهیز از انعکاس بی رویه اخبار خودکشی با هدف پیشگیری از رفتارهای تقلیدگرانه تاکید شده است و البته مرزهای اخلاق هم با این رویه درنوردیده می شود؛ چراکه حتی لحظه ای به شأن شخصیت مورد نظر و عواقب آن بر خانواده و نزدیکانش فکر نمی شود.

در ماجرای اخیر مرگ کیومرث پوراحمد ـ کارگردان سرشناس سینما و تلویزیون ایران ـ مواردی از این دست بسیار مشاهده شد و آنجا که فرضیه قتل هم به میان آمد که این بی پروایی رسانه ای متاسفانه حتی تا مرز انتشار تصاویر از لحظه مرگ هم پیش رفت!

بر این اساس، ایسنا با هدف یادآوری پروتکل های اخلاق رسانه و همچنین هشدار درباره ضرورت پرهیز از پرداخت بی رویه به موضوعی مانند خودکشی ـ چه از سوی نهادهای مسوول پیگیری پرونده، چه متولیان رسانه و البته کاربران فضای مجازی ـ در گفت وگویی با محمد بلوری ـ از روزنامه نگاران باسابقه حوزه حوادث ـ ماجرای اخیر را به بحث گذاشته است.

محمد بلوری که تجربه شش دهه قلم زدن در مطبوعات را دارد با هشدار نسبت به ضرورت پرهیز از پرداخت بی پروا و بی رویه رسانه ها به اخبار خودکشی چهره ها و دلایل آن، چنین بیان کرد: هرچه میزان شنیدن جزئیات و انتشار بی پروای اخبار خودکشی بیشتر باشد، همبستگی بیشتری بین میزان تبلیغات و بروز خودکشی در جامعه مشاهده می‌شود. با چنین نگاهی پخش بی رویه گزارش در شبکه های اجتماعی و رسانه ها تاثیر بیشتری بر میزان خودکشی خواهد داشت؛ به نوعی انتشار خبر خودکشی این عقیده را که خودکشی روشی طبیعی برای حل مشکلات است، گسترش خواهد داد.

این روزنامه نگار در ادامه تاکید کرد: انتشار بی پروای این اخبار باعث تشویش اذهان جامعه به ویژه در جوانان و نوجوانان می شود و آثار سویی به دنبال خواهد داشت که در ادامه مشکل ساز خواهد شد.

او با اشاره به فعالیت حرفه‌ای خود در حوزه حوادث، یادآور شد که در طول این سال‌ها هیچ‌گاه به جزئیات ماجرا اشاره نمی‌کرده‌اند که مبادا تاثیری بر روی نسل جوان داشته باشد و آنها را نسبت به آینده، جامعه و حتی خود نگران و دلسرد کند.

به گفته‌ی وی همه اینها برخلاف نشاطی است که باید به جامعه و جوانان داده شود.

محمد بلوری که پرداختن به پرونده های جنایی بسیاری از جمله «خفاش شب» را در کارنامه دارد، یادآور شد: در گذشته درباره قتل‌ها و خودکشی‌ها از انتشار تصاویر و نکاتی که باعث تاثیرگذاری بر اذهان عمومی و جامعه شود خودداری می کردیم و اصلا بر روی موضوع خودکشی خیلی کار نمی‌کردیم؛ چرا که در جامعه و به ویژه نسل جوان یأس عمومی ایجاد می‌کرد و ما همه این نکات را مراعات می‌کردیم. صحنه‌هایی را که ناراحت‌کننده و ناامیدکننده بود، مطلقا کار نمی‌کردیم.

بلوری درباره پرداختن به موضوع حساسی مانند خودکشی، به رفتارهای رسانه‌ای سازمان های متولی پرونده هم اشاره کرد و چنین هشدار داد: این اتفاق یأس عمومی در جامعه را به دنبال خواهد داشت.

او با اشاره به نمونه مشابه یکی از خودکشی ها، یادآور شد که به واسطه پرداختن بی رویه رسانه ها به موضوع و تاثیرات مخرب آن بر جامعه، خودکشی های دیگری هم اتفاق افتاد؛ اتفاقی که نتیجه همین پرداختن بی پروا به موضوع است.

بلوری همچنین خطاب به رسانه ها تاکید کرد: اخباری این چنین نیاز به مراقبت‌های بسیار دارد. وقتی هنوز موضوع مبهم است نباید رسانه‌ها یأس را در جامعه و به ویژه جوانان اشاعه بدهند. به ویژه اینکه برخی رسانه‌ها از عواقب کار خود غافل‌اند و نمی‌دانند که چه تاثیر بدی به دنبال خواهد داشت. چه بسا عوامل متعددی باعث خودکشی فرد شده باشد و آن عاملی که باعث ارتکاب به این عمل در او شده، در بسیاری نشود، بنابراین نباید ناراحتی‌های این عزیز از دست رفته را به دیگران تعمیم داد. ما نباید اینها را بنویسیم؛ به ویژه برای نسل جوان که با مشکلات بسیاری روبه رو هستند. در این روزها مطبوعات و رسانه ها باید با روانشناسان و متخصصان گفت و گو کنند و در جهت اشاعه روحیه نشاط کار کنند چیزی که متاسفانه اغلب رسانه‌ها آن را انجام نمی‌دهند.

بلوری با اشاره به نحوه پرداخت به موضوع درگذشت کیومرث پوراحمد در برخی رسانه‌ها، متذکر شد: با توجه به اینکه ایشان کارگردان نام آشنایی بودند، کمی با فردی که گمنام و شناخته شده است، فرق داشتند و البته هر اتفاقی منتسب به ایشان تاثیرات بیشتری هم بر جامعه می‌گذارد. به همین دلیل نباید بی پروا به آن پرداخته شود؛ چرا که به واسطه شهرت افراد تاثیرات بیشتری بر جامعه خواهد گذاشت.

او بار دیگر تاکید کرد، رسانه ها از انتشار صحنه ها و مطالب ناراحت کننده بپرهیزند؛ چرا که جامعه فشارهای خود را دارد و رسانه ها نباید به آن دامن بزنند.

ایسنا