آیا سوزش سر دل خطرناک است؟

مهم‌ترین دلیل سوزش سردل (heartburn) به رفلاکس اسید معده (acid reflux) مربوط می‌شود. سوزش سردل به‌خودی خود نمی‌تواند تهدیدی برای سلامتی باشد.

با این حال اگر به‌طور مداوم با آن درگیر هستید، لازم است به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید. این بیماری در طولانی مدت می‌تواند ریسک بروز بیماری‌های دیگر مانند سرطان مری را افزایش دهد. در این مقاله نکاتی را مطالعه می‌کنید که می‌توانند سوزش سردل را به یک بیماری گوارشی جدی و خطرناک تبدیل کنند.

چه زمانی باید نگران سوزش سر دل باشیم؟

اگر به فکر درمان سوزش سردل نباشید، ریسک بروز بیماری‌های زیر افزایش پیدا می‌کند:

ازوفاژیت یا التهاب مری (Esophagitis)

زمانی که اسید معده به سمت مری حرکت می‌کند، پوشش داخلی آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. پوشش داخلی مری نسبت به پوشش داخلی معده، مقاومت بسیار کمتری در برابر اسید معده دارد و نمی‌تواند در طولانی مدت آن را تحمل کند. اگر این مشکل به‌طور مداوم تکرار شود، احتمالا با زخم و فرسایش دیواره داخلی مری مواجه می‌‌شوید. این امر ریسک آسیب و خونریزی مری را افزایش می‌دهد، یعنی در معرض بیماری التهاب مری (ازوفاژیت) قرار می‌گیرید. این بیماری با علائمی مانند مشکلات بلع، تغییر تُن صدا، تنگی نفس، کاهش اشتها و حالت تهوع همراه است. فاکتورهایی مانند اضافه وزن، سیگار کشیدن و بارداری نیز ریسک بروز التهاب مری را افزایش می‌دهند.

مری بارت (Barrett’s Esophagus)

سوزش سردل می‌تواند بافت لایه داخلی مری را تغییر دهد. در حالت طبیعی مری بافت ساده و منعطفی دارد که غذا را به سمت معده هدایت می‌کند. در بیماری مری بارت این بافت به دلیل سوزش سردل و اسید معده دچار تغییر می‌شود؛ یعنی ضخیم و قرمز خواهد شد. این بیماری گوارشی نیز با نشانه‌هایی مانند مشکلات بلع و درد قفسه سینه همراه است. اگر مدت طولانی است که از رفلاکس اسید معده و سوزش سردل رنج می‌برید، حتما برای بررسی‌ اندام‌های فوقانی گوارشی به دکتر فوق تخصص گوارش تهران مراجعه کنید.

سرطان مری (Esophageal Cancer)

سوزش سردل در بدترین شرایط می‌تواند زمینه را برای بروز سرطان مری فراهم کند. این نوع سرطان از انواع تهاجمی‌است و معمولا تا زمانی که به مراحل پیشرفته نرسد، بیمار متوجه آن نمی‌شود. رشد تومور مسیر عبور غذا از مری به معده را مسدود می‌کند. به همین دلیل بیمار با مشکلات بلع مواجه است. سرطان مری به ۲ شکل اصلی آدنوکارسینوم (Adenocarcinoma) و کارسینوم سلول سنگفرشی (Squamous cell carcinoma) بروز می‌کند.

تنگی مری (Esophageal stricture)

در این بیماری به دلیل سوزش سردل، مری دچار التهاب می‌شود. همین امر باعث باریک شدن آن خواهد شد. در این شرایط عبور غذا، مایعات و حتی بزاق از مری به معده دشوار می‌شود. مشکلات بلع (دیسفاژی، dysphagia) از مهم‌ترین عوارض این بیماری به‌شمار می‌رود.

پوسیدگی و فرسایش دندان (Tooth erosion)

هنگامی‌که اسید و آنزیم‌های معده به سمت مری و گلو برمی‌گردند با بافت‌های حساس دهان مانند دندان‌ها تماس پیدا می‌کنند. این فرآیند زمینه را برای آسیب مینای دندان (بیرونی‌ترین لایه دندان) فراهم خواهد کرد. گرچه‌این پوشش سخت و مقاوم است اما در برابر اسید معده توانایی مقاومت ندارد. زمانی که به‌طور مداوم دچار سوزش سردل و رفلاکس اسید معده می‌شوید، مینای دندان از بین می‌رود. به همین دلیل در کنار پزشک گوارش به کمک دکتر دندانپزشک تهران نیز نیاز خواهید داشت.

همچنین باید بدانید اسید معده سطح اسیدیته دهان را افزایش می‌دهد. هر چه محیط دهان اسیدی‌تر باشد به همان میزان فرسایش مینای دندان نیز سریع‌تر ایجاد می‌شود. سوزش سردل و رفلاکس اسید معده می‌توانند تولید بزاق در دهان را نیز کاهش دهند. بزاق نقش مهمی‌در خنثی کردن اسیدها و محافظت از دندان دارد. کاهش بزاق دندان‌ها را در برابر حمله‌های اسید معده آسیب‌پذیر می‌کند.

فرسایش مینای دندان زمینه را برای حساسیت، تغییر رنگ و پوسیدگی دندان فراهم خواهد کرد. فرسایش شدید می‌تواند منجربه از دست دادن دندان‌ها نیز شود.

سوزش سردل را با حمله قلبی اشتباه نگیرید

تشخیص سوزش سر دل از حمله قلبی چالش‌برانگیز است. زیرا این ۲ بیماری علائم مشترک زیادی دارند و امکان اشتباه در این زمینه وجود دارد. برای مثال در هر ۲ بیماری، ممکن است احساس درد و ناراحتی در ناحیه قفسه سینه داشته باشید. با این حال چندین نکته کلیدی وجود دارد که بهتر است با آن‌ها آشنا شوید:

محل درد

سوزش سر دل اغلب باعث می‌شود تا در قفسه سینه، پشت استخوان سینه و یا جناغ احساس سوزش داشته باشید. این سوزش معمولا در بالای شکم و گلو نیز حس می‌شود.

درد یا ناراحتی قفسه سینه در طول حمله قلبی اغلب با احساس سفتی و فشار همراه است. این درد را در پشت جناغ سینه حس می‌کنید که معمولا به بازوی چپ، گردن، فک و یا پشت منتشر می‌شود.

مدت زمان درد

علائم سوزش سردل معمولاً کوتاه‌تر هستند. شما می‌توانید با مصرف داروهای آنتی‌اسید شدت آن را کاهش دهید. با توجه به علت سوزش معده مدت زمان این درد می‌تواند چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد.

مدت زمان علائم حمله قلبی اغلب بیشتر است و با استراحت یا تغییر وضعیت بهبود نمی‌یابند. آن‌ها اغلب حداقل برای چند دقیقه باقی می‌مانند و می‌توانند برای ساعت‌ها ادامه داشته باشند.

محرک‌ها

علائم سوزش سر دل اغلب با مصرف غذاهای خاص و دراز کشیدن بلافاصله بعد از غذا خوردن ایجاد می‌شود. احتمال بروز این بیماری گوارشی بعد از یک وعده غذایی سنگین یا تند بسیار بیشتر است.

حمله قلبی می‌تواند به طور ناگهانی رخ دهد و ممکن است به محرک‌های خاص مربوط به غذا خوردن یا وضعیت بدن مرتبط نباشد.

علائم مرتبط‎

علائم سوزش سر دل در درجه اول به دستگاه گوارش مربوط می‌شود. ممکن است با بازگشت اسید معده به گلو، طعم ترش یا اسیدی در دهان را تجربه کنید و یا از پُری یا نفخ شکایت داشته باشید.

حمله قلبی می‌تواند با علائمی مانند تنگی نفس، تعریق، حالت تهوع، استفراغ، سبکی سر و درد در بازوی چپ یا فک همراه باشد. احتمال بروز این علائم با سوزش سر دل کمتر است.

برای سوزش سر دل چه قرصی بخوریم؟

داروهای کنترل‌کننده اسید معده مانند امپرازول (Omeprazole) و یا رانیتیدین (Ranitidine) می‌توانند در درمان و کنترل سوزش سردل به شما کمک کنند. برخی از این داروها را می‌توانید بدون نسخه تهیه کنید، اما بهتر است قبل از مصرف حتما با پزشک متخصص گوارش مشورت داشته باشید. برای این منظور مشاوره آنلاین پزشکی راه‌حل مناسبی است.