انواع شیر پروانه‌ای و کاربرد آن در صنعت
شیر پروانه‌ای از خانواده دریچه‌های بنام دریچه یک‌چهارم و دسته شیرآلات صنعتی هستند. کلیت شیر پروانه‌ای دیسکی است که بر روی میله‌ای فلزی نصب می‌گردد، اپراتور با چرخاندن یک‌چهارم اهرم دیسک میانی شیر را باز و بسته می‌کند و به‌این شکل جریان سیال کنترل می‌گردد. شیر پروانه‌ای برای اولین‌بار توسط شخصی بنام جیمز وات در اواخر قرن 18 میلادی در یک خط بخار استفاده شد.
انواع شیر پروانه‌ای و کاربرد آن در صنعت
با پیشرفت تکنولوژی و افزایش شرکتهای تولیدکننده شیر پروانه‌ای تنوع این محصول بالا رفت و در ابعاد بیشتری برای انواع سیال‌ها با دما و فشار بالا تولید و عرضه گردید. امروزه که سالیان سال از تولید اولین شیر پروانه‌ای می‌گذرد
شیر پروانه‌ای توانسته به‌خاطر ویژگی‌هایی که دارد در بازار جهانی برای خود جایگاه مطلوبی کسب نمایید تا جایی که از انواع شیر پروانه‌ای در خطوط پایپینگ صنعتی و ساختمانی برای انواع سیال‌ها استفاده می‌گردد. برای خرید شیر پروانه‌ای تامین‌کنندگان زیادی وجود دارد که در این میان فولاد پارسه یکی از معتبرترین عرضه‌کننده انواع شیر پروانه‌ای به‌صورت خرد و کلی است.
شیر پروانه‌ای چیست؟
شیر پروانه‌ای که در زبان انگلیسی به BUTTER FLY VALVE شهرت دارد، از دسته شیرآلات صنعتی با عملکرد باز و بست 90 درجه ربع گرد می‌باشد. این شیر دارای ساختاری بسیار ساده با وزنی سبک است که به دلیل طراحی که دارد عمدتاً در جاهایی که فضا در خطوط پایپینگ کمتر است از شیر پروانه‌ای استفاده می‌شود. وظیفه شیر پروانه‌ای قرار گرفتن در مسیر جریان سیال و قطع و وصل کردن کامل ان بدون نشتی می‌باشد.
شیرهای پروانه‌ای دارای تنوع بالایی هستند و با متریال‌های مختلف از جمله استنلس استیل، چدن داکتیل، فولای، الومینیوم برنز، تفلونی با اتصال‌های مختلف از جمله ویفری بین فلنجی، لاگ دور سوراخ، و فلنجدار و کلمپی عرضه می‌گردد که به تشریح کلی ان می‌پردازیم.
این مقاله توسط کارشناسان شرکت فولاد پارسه تهیه و تنظیم گردیده است شما میتوانید برای دریافت مشاوره خرید رایگان و کسب اطلاعات بیشتر از انواع محصولات و خدمات ما از وب سایت شرکت فولاد پارسه دیدن فرمایید.
اجزای ساخت شیر پروانه‌ای
هر شیر پروانه‌ای از قسمت بدنه که می‌تواند از جنس استنلس‌استیل، چدنی، فولادی و آلومینیوم برنز باشد، دیسک با جنس استیل، فولادی، چدنی، کروم، تفلونی PTFE، آلومینیوم برنز، آب‌بند لاستیکی EPDM با تحمل دمای 120 درجه سانتی گراد، NBR با تحمل دمای 70 درجه سانتی گراد، تفلونی ضد اسید، و یا فلز به فلز با تحمل دما 400 درجه سانتی گراد، اورینگ‌ها و سیت و شفت و اهرمی‌در بالای شفت برای باز و بسته کردن دیسک ساخته شده است.
انواع شیر پروانه‌ای
شیر پروانه‌ای همان‌طور که گفته شد دارای تنوع بالایی در تولید است. هر کدام از شیرهای پروانه‌ای باتوجه‌به نوع مواد تولید و ویژگی که دارند برای سیال و شرایطی خاصی طراحی شده است که به تشریح آن می‌پردازیم:
شیر پروانه‌ای ویفری اهرمی
اتصال شیر پروانه‌ای ویفری (WAFER BUTTER FLY VALVE) به خطوط پایپینگ به‌صورت اتصال بین فلنجی ویفری صورت میگیرد. این اتصال توسط 2 سوراخ در بالای شیر و 2 سوراخ در پایین شیر صورت میگیرد.
شیر پروانه‌ای ویفری از سایز1 اینچ تا 8 اینچ با 3 عملکرد اهرمی‌دستی و گیربگسی، و پنوماتیک موتور خور، و برقی تولید و عرضه می‌گردد. شیر پروانه‌ای ویفری از جنس استیل، فولادی و چدنی و الومینیوم برنز و شیر پروانه‌ای ویفری صنایع غذایی تولید می‌گردد.
فشار کاری شیر پروانه‌ای ویفری PN10، PN16، CL150، می‌باشد. شیر پروانه‌ای ویفری می‌تواند با بدنه استیل و دیسک تفلونی، با بدنه الومینیوم برنز و دیسک استیل، با بدنه چدنی ودیسک کروم و بدنه استیل و دیسک استیل عرضه گردد.
شیر پروانه‌ای گیربکسی
شیر پروانه‌ای گیربکسی (GEAR BOX BUTTER FLY VALVE) در 3 مدل فلنجدار و ویفری و لاگ دور سوراخ از سایز 2 اینچ تا 24 اینچ با 4 عملکرد اهرمی‌دستی و گیربگسی و پنوماتیک موتور خور و برقی تولید و عرضه می‌گردد. متریال تولید شیر پروانه‌ای گیربگسی از متریال استیل، فولادی، چدن داکتیل، الومینیوم برنز، و تفلونی می‌باشد. فشار کاری شیر پروانه‌ای گیربگسی شامل فشار PN10، PN16، CL150، CL300 می‌باشد.
شیر پروانه‌ای لاگ
شیر پروانه‌ای لاگ (LUG BUTTER FLY VALVE) که به شیر پروانه‌ای انتهایی یا بدون فلنج نیز شهرت دارد، از سایز 2 اینچ تا 24 اینچ با 3 عملکرد اهرمی‌دستی، گیربگسی، پنوماتیک موتور خور و برقی صرت میگیرد. شییر پروانه‌ای لاگ توسط پیچ‌هایی که دورتادور شیر را احاطه کرده است به خطوط پایپینگ متصل می‌گردد. شیر پروانه‌ای لاگ با متریال استیل، فولادی، چدنی، تفلونی، تولید و عرضه می‌گردد. فشار کاری شیر پروانه‌ای لاگ دور سوراخ PN10، PN16، CL150، CL300 می‌باشد.
شیر پروانه‌ای فلنج دار
اتصال شیر پروانه‌ای فلنج دار (FLANGED BUTTER FLY VALVE) به خطوط پایپینگ به‌صورت اتصال دو طرف فلنج است. شیر پروانه‌ای فلنج دار از سایز 2 اینچ تا 36 اینچ عرضه می‌گردد. عملکرد باز و بست ایت مدل شیر به 3 روش اهرمی‌دستی، گیربگسی، پنوماتیک موتور خور صورت میگیرد. شیر پروانه‌ای فلنج دار با فشار کاری PN10، PN16، CL150، CL300 تولید و عرضه می‌گردد.
شیر پروانه‌ای فلز به فلز
تفاوت شیر پروانه‌ای فلز به فلز (METAL BUTTER FLY VALVE) یا متال به متال با دیگر شیرهای پروانه‌ای در یان است که در این مدل شیر پروانه‌ای هیچ‌گونه تفلون یا واشری برای آب‌بند شیر پروانه‌ای استفاده نمی‌گردد و شیر به‌صورت متال به متال آب‌بند می‌گردد. شیرهای پروانه‌ای فلز به فلز از سایز 2 اینچ تا 24 اینچ با عملکرد اهرمی‌دستی و گیربگسی و پنوماتیک موتور خور در مدل‌های ویفری، لاگ دور سوراخ و فلنجدار عرضه می‌گردد.
انواع شیر پروانه‌ای از نظر متریال
همان‌طور که گفته شد شیر پروانه‌ای با متریال‌های مختلف و اتصال‌های مختلف تولید و عرضه می‌گردد که به تشریح آن می‌پردازیم:
شیر پروانه‌ای استیل
شیر پروانه‌ای استیل با متریال استیل 304، 316، 316L از سایز 1 اینچ تا 24 اینچ با عملکرد اهرمی‌دستی، گیربگسی، پنوماتیک موتور خور عرضه می‌گردد. شیرپروانه‌ای استیل در مدل‌های لاگ دور سوراخ، ویفری بین فلنجی، و فلنج دار با برندهای اروپایی و چینی و ایرانی عرضه می‌گردد. از شیر پروانه‌ای استیل به دلیل مقاومت بالا در برابر خورندگی و زنگ زدگی در خطوط پایپینگ نفت و گاز و پتروشیمی و صنایع دارویی و غذایی برای انواع سیال مانند: اب شور، بخار، روغن، اسید استفاده می‌گردد. اب بند شیرهای پروانه‌ای استیل شامل اب بند: لاستیکی، فلز به فلز و تفلونی می‌باشد
شیر پروانه‌ای استیل صنایع غذایی
شیرهای پروانه‌ای استیل صنایع غذایی از سایز 38 میلیمتر تا 102 میلیمتر با عملکرد اهرمی‌دستی، پنوماتیک موتور خور با متریال استیل 304، 316، و 316L در 2 مدل دسته فلزی رگلاژی و دسته پلاستیکی عرضه می‌گردد. اتصال شیر پروانه‌ای صنایع داوریی به خطوط پایپینگ به صورت اتصال کلمپی، دنده‌ای، و دو طرف جوشی می‌باشد. از شیرهای پروانه‌ای صنایع شیری در صنایع غذایی، صنایع داورسازی، صنایع ارایشی و بهداشتی استفاده می‌گردد.
شیر پروانه‌ای چدنی
شیر پروانه‌ای چدنی (CAST IRON BUTTER FLY VALVE) با متریال چدن داکتیل نشکن از سایز 2 اینچ تا 24 اینچ با 3 عملکرد اهرمی‌دستی و گیربگسی و پنوماتیک موتور خور در مدل‌های لاگ دور سوراخ و ویفری بین فلنجی و ویفری با دیسک کروم و استیل و الومینیوم برنز با لاینر اب بند لاستیکی و تفلونی عرضه می‌گردد. از شیر پروانه‌ای چدنی داکتیل در موتورخانه‌ها و زمین‌های کشاورزی و صنایع نفت و گاز استفاده می‌گردد. شیرهای پروانه‌ای چدنی با فشار کاری PN10، PN16 عرضه می‌گردد.
شیر پروانه‌ای آلومینیوم برنز
شیر پروانه‌ای آلومینیوم (ALUMINUM BRONZE BUTTER FLY VALVE) برنز یکی از مقاوم‌ترین شیرها در برابر سایش و خورندگی است. این شیر از سایز 2 اینچ تا 24 اینج با عملکرد اهرمی‌دستی، گیربگسی، و پنوماتیک موتو رخور در مدل‌های ویفری، لاگ دور سور اخ، و فلنج دار عرضه می‌گردد. اب بند شیر پروانه‌ای الومینیوم برنز لاستیکی و فلز به فلز می‌باشد. این شیر با فشار کاری PN16، CL150، CL300 عرضه می‌گردد. از شیر پروانه‌ای الومینیوم برنز برای سیال‌های با خورندگی بالا مانند اب شور دریا استفاده می‌گردد. از شیر پروانه‌ای الومینیوم برنز در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی و صنایع دریایی و بسیار استفاده می‌گردد.
شیر پروانه‌ای تفلونی PTFE
شیر پروانه‌ای تفلونی ضد اسید (TEFLON BUTTER FLY VALVE)؛ یکی از ولوهای مقاوم در برابر خورندگی و سایش است. از شیر پروانه‌ای تفلونی در خطوطی که سیال بسیار خورنده است مانند: اسیدسولفوریک، اسید نیتریک، اسید فسفریک استفاده می‌گردد.
شیر پروانه دای ضد اسید تفلون از سایز 1 اینچ تا 24 اینچ با عملکرد اهرمی‌دستی، گیربگسی، پنوماتیک موتورخور عرضه می‌گردد. اتصال این مدل شیر به خطوط پایپینگ به صورت اتصال ویفری بین فلنجی، لاگ دور سوراخ و فلج دار می‌باشد. شیر پروانه‌ای تفلونی ضد دساید با فشار کاری PN10، PN16، CL150، CL300 عرضه می‌گردد که از این شیر در صنایع داروسازی، صنایع غذایی، فاضلاب، تصفیه خانه‌ها، رنگرزی می‌باشد.
شیرهای پروانه‌ای در 2 مدل پین دار و بدون پین عرضه می‌گردد. مدل پین دار ان به مروز زمان دچار ضعف و خرابی شیر می‌گردد به‌این علت که دیسک شیر پروانه‌ای به صورت مداوم با سیال در ارتباط است و به مرور زمان سیال از این روزنه نفوذ و باعث خراب و نشتی شیر پروانه‌ای می‌گردد.
از شیر پروانه‌ای در چه فضایی استفاده می‌گردد؟
شیرهای پروانه‌ای دارای طراحی ساده‌ای هستند و سبک طراحی تنها باعث شده که فضای کمی‌در خطوط پایپینگ اشغال نمایند به همین دلیل از شیر پروانه‌ای در جاهایی که فضا کم باشد و نتوان از شیرهای دیگر مانند شیر توپی و یا شیرفلکه استفاده کرد استفاده می‌شود.
مزیت شیر پروانه‌ای نسبت به سایر ولوها چیست؟
شیر پروانه‌ای بر خلاف شیرفلکه و شیر توپی باز و بست سریع‌تری دارد و به‌صورت تک‌ضرب 90 درجه یا ربع گرد باز و بسته می‌گردد و نصب ان در خطوط پایپینگ نیز راحت‌تر از سایر شیرالات صنعتی انجام می‌گردد. به همین دلیل بسیار در خطوط پایپینگ صنعتی و ساختمانی مورد استفاده قرار میگیرد.
هنگام خرید شیر پروانه‌ای به چه نکاتی باشد توجه کرد؟
شیرهای پروانه‌ای از آن جمله شیرآلات صنعتی هستند که دارای تنوع بالایی دارند. شیرهای پروانه‌ای برای انواع سیال و دماهای مختلف تولید و عرضه می‌گردد.
به طور مثال از شیر پروانه‌ای چدنی دیسک کروم و استیل برای خطوط پایپینگ آب شرب و از شیر پروانه‌ای استیل با دیسک استیل برای سیال‌های با خورندگی بالا مانند اسیدسولفوریک، و از شیر پروانه‌ای آلومینیوم برنز برای سیال‌هایی مانند آب‌شور دریا استفاده می‌گردد. هنگام خرید شیر پروانه‌ای باید به نوع اتصال شیر، فشار کاری، لاینر آب‌بند شیر، عملکرد شیر و اتصال شیر پروانه‌ای توجه نمود.
چرا شیر پروانه‌ای دچار نشتی می‌گردد؟
دلایل خرابی شیر پروانه‌ای
شیرهای پروانه‌ای به دلایل مختلفی دچار نشتی می‌گردد که مهم‌ترین آن‌ها به شرح ذیل است:
- در پشت نشیمنگاه سوپاپ ذرات معلق در سیال گیرکرده و باعث خلل در عملکرد آن گردد
- میل‌سوپاپ یا دیسک دچار زنگ‌زدگی شده باشد
- لاینر آب‌بند شیر دچار پارگی شده باشد.
مزایای شیر پروانه‌ای
شیرهای پروانه‌ای دارای طراحی ساده‌ای هستند این طراحی به‌این شیر قابلیت‌هایی داده است که مهم‌ترین آن‌ها به‌این شرح است:
- وزن سبک
- قیمت مناسب
- عملکرد باز و بست 90 درجه
- هزینه نگهداری پایین
- اتصال آسان به خطوط پایپینگ
- اشغال فضای کم در خطوط پایپینگ
- امکان تعویض لاینر آب‌بند در صورت خرابی و نشتی
معایب شیر پروانه‌ای
شیرهای پروانه‌ای نیز مانند همه شیرآلات صنعتی علاوه بر مزایا معایبی نیز دارد. مهم‌ترین و رایج‌ترین علل خرابی شیر پروانه‌ای لاستیک آب‌بند است که احتمال دارد دچار پارگی، سوراخ شود، ساییده شود، و یا حتی پس از استفاده از بین برود و مهم‌ترین عیب شیر پروانه‌ای این است که دچار افت فشار زیادی می‌گردد.
کاربرد شیر پروانه‌ای
همان‌طور که گفته شد شیرهای پروانه‌ای در مدل‌های مختلفی عرضه می‌گردد. شیرهای پروانه‌ای برای انواع سیال با خورندگی بالا و سایش و دماهای بالا استفاده می‌گردد. مقاومت بالای شیرهای پروانه‌ای در برابر خورندگی باعث شده تا از این شیر در مصارفت مختلف استفاده شود مانند:
- خطوط انتقال آب شرب
- تصفیه‌خانه‌ها
- فاضلاب
- موتورخانه‌های صنعتی و ساختمانی
- سدها و نیروگاه‌ها
- شرکت نفت و گاز و پتروشیمی
- صنایع دارویی و غذایی
- کشتیرانی
- زمین‌های کشاورزی
- کارخانه‌های رنگرزی
- کارخانه‌های تولید کاغذ
سخن پایانی
ما در این مقاله سعی کردیم به‌صورت کلی در مورد انواع شیر پروانه‌ای و نحوه اتصال آن‌ها به خطوط پایپینگ، عملکرد انواع شیر پروانه‌ای و متریال تولید انواع شیر پروانه‌ای، مزایا و معایب و کاربرد شیر پروانه‌ای در خطوط پایپینگ صنعتی و ساختمانی بپردازیم. برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد انواع شیر پروانه‌ای میتوانید با مشاورین فولاد پارسه در ارتباط باشید.
این مطلب تبلیغاتی است و محتوای آن توسط سفارش دهنده تهیه شده است.
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.