خودکفایی خاص ودور از دسترس
ساعت 24 - در دنیای امروز نهتنها هیچ انسانی نمیتواند نیازهای خود را به تنهایی برآورده کند بلکه آرزوی خودکفایی در تولید همه کالاهای مورد نیاز برای کشورها نیز تقریبا غیرممکن شده است. داستان خودکفایی اما در ایران به دلایل گوناگون شاید بیشتر از کشورهای دیگر در کانون توجه بوده و هست. این اراده و خواست در تامین غذای شهروندان حتی با درجه تمرکز بیشتری در مرکز توجه مدیران دولت قرار دارد.
وزیر تازه بر سرکار آمده در وزارت جهاد کشاورزی نیز همانند پیشینیان خود گفته است برنامهای برای خودکفایی در تولید ۵ قلم محصول کشاورزی دارد و این خواست خود را برای اطلاع افکار عمومی منتشر کرده است.با توجه به اینکه یکی از کالاهایی که وزیر محترم جهاد کشاورزی قصد دارد در آن به خودکفایی برسیم شکر است. در اینباره چند نکته را یادآوری میکنم و امیدوارم با توجه به فعالیت نزدیک به ۴ دهه در صنعت قند و شکر مورد توجه قرار گیرد. یکم- شکر یک محصول راهبردی به حساب میآید که یک پای آن در هزاران مزرعه کوچک و بزرگ در سراسر کشور وجود دارد و یک سر آن نیز در دهها کارخانه ساختهشده در دهههای اخیر در استانهای پرشمار کشور. از سوی دیگر به دلیل اینکه نیاز و مصرف کل شکر همیشه از تولید داخل بیشتر است تجارت خارجی نیز در این داستان نقش مهمی دارد. واقعیت این است که درباره امکان خودکفایی در تولید شکر با مدیران کارخانههای شکر و اعضای هیاتمدیره نهاد صنفی مشورتی نشده است. بنابراین پرسش جدی این است که آیا قرار است خودکفایی در تولید شکر را کارخانهها انجام دهند یا وزارت جهاد کشاورزی. اگر قرار است این کار را کارخانههای قند و شکر انجام دهند چرا کوچکترین همکاری و مشورتی با آنها نشده است. دوم- تجربه فعالیت مستمر در صنعت قند و شکر در سطوح گوناگون و اطلاعات کافی که از فعالیت در این صنعت به دست آوردهام و نیز تبادلنظر با بیشتر مدیران کارخانهها و مشورت با کارشناسان ورزیده و نیز مدیران باسابقه این صنعت و بررسیهای کارشناسانه به مدیران اثبات کرده که خودکفایی در تولید شکر کاری بسیار دشوار و تا اندازه قابل اعتنایی غیرممکن و غیراقتصادی است. محدودیتهای زمین به ویژه منابع آبی که هر روز کمیابتر و گرانتر و دستنیافتنیتر میشوند. واقعیت این است که منابع آب برای تولید مواد اولیه تولید شکر اجازه بهرهبرداری بیشتر از این وضعیت را نمیدهد. توجه داشته باشیم حتی در خوزستان که رودخانههای بیشتری نسبت به بقیه مناطق دارد کمبود آب محسوس است. هماکنون کارخانههای قند در کشور وجود دارند که در آن مناطق آب برای آشامیدن شهروندان نیز به دشواری تامین میشود. سوم- به نظر میرسد در وضعیت حاضر و به دلیل محدودیتهای اقلیمی برای تولید محصولات زراعی، درهمآمیزی غیرکارشناسانه دو مفهوم خودکفایی و خوداتکایی کار را دشوار کرده است. خودکفایی را اگر به معنای تولید داخلی صددرصد نیاز کشور به محصولات زراعی بدانیم همانطور که توضیح داده شد هر روز دستنیافتنیتر میشود. تجربه اثبات کرده است این امکان وجود ندارد. مفهوم خوداتکایی این است که کوشش کنیم بیشترین بهرهوری را از آب و خاک و امکانات مالی و اقتصاد را نیز برای رسیدن به درجه بالایی از سهم تولید داخل در تنظیم بازار به دست آوریم و نیازهای باقیمانده را با مدیریت کارآمد در توزیع و تجارت خارجی و استفاده درست از بازار در اختیار بگیریم. چهارم- در پایان این نوشته یادآوری اکید دارم در مسیر خوداتکایی در تولید قند و شکر همکاری تنگاتنگ دولت و بخش غیردولتی و به ویژه مدیران کارخانههای قند یک ضرورت اجتنابناپذیر است. کارخانههای قند و شکر دهههای پشت سرهمی است که با اجرای قرارداد کشت با چغندرکاران تجربه لازم و کافی را در راه رسیدن به افزایش تولید در این بخش دارند. بدیهی است مدیران کارخانهها و نیروی کارشناسی نهفته در نهاد صنفی این صنعت آمادگی کافی برای انتقال تجربه به دولت و وزارت جهاد کشاورزی را دارند. شوربختانه وزیر محترم جهاد کشاورزی با وجود درخواستهای چندباره مدیران کارخانههای قند فرصتی برای انجام دیدار نگذاشتهاند. به مدیریت ارشد وزارت جهاد کشاورزی یادآور میشویم این راهش نیست. راه درست این است که از توانایی یکدیگر برای رسیدن به بالاترین درجه خوداتکایی استفاده کنیم. بهمن دانایی دبیر انجمن کارخانههای قند وشکر
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.