محسنی اژهای دقیقا چه کسانی را تهدید کرد؟
ساعت 24- اکنون که رئیس قوه قضا در موضوع آلودگی هوا، از ابزار «تهدید مسئولان» استفاده کرده باید او را تشویق کرد تا در اجرای وظایف قانونیاش، دچار انفعال یا ملاحظه کاری یا مصلحت سنجی نشود.
محسنی اژهای در سخنان خود از برخورد مقتضی با ترک فعلهای احتمالی در ماجرای آلودگی هوا سخن گفته است. ترک فعل، اصطلاحی تخصصی در حقوق جزاست و دلالت بر جرمی دارد که فرد با خودداری از انجام آن، مرتکبش میشود. حقوقدانان، ترک فعل را در صورتی دارای مسئولیت کیفری و مستحق مجازات قانونی میدانند که شرایطی داشته باشد.
مهم ترین این شرایط عبارتند از: وجود یک وظیفه قانونی و نه صرفا اخلاقی، وجود رابطه سببیت میان ترک فعل و نتیجه حاصله، و بالاخرخ توانایی اقدام جهت جلوگیری از وقوع جرم. اکنون هرکسی میتواند با لحاظ این شرایط، تشخیص بدهد که آیا مسئولان و مدیران متولی اجرای قانون هوای پاک، در ترک فعلهای خود تاچه میزان خاطی و متخلف بودهاند. درست است که تشخیص این جرم با دادگاه صالحه و قاضی مربوطه است اما هر شهروند عادی هم میتواند از مدعیان و شاکیان این جرم مشهود باشد. ترک فعل در اجرای قانون هوای پاک، بنا به آمارهای رسمی وزارت بهداشت، سالانه به مرگ دست کم ۲۰ هزار نفر منجر میشود. ۵۴ درصد مرگهای زودرس به دلیل بیماری«ایسکمیک قلبی» و سکته مغزی است که آلودگی هوا نقش مهمی در آن دارد. هفت درصد از مرگ و میر زودرس ناشی از سرطان ریه و ۱۹ درصد مرگ و میرهای زودرس ناشی از بیماری مزمن انسداد ریوی مربوط به آلودگی هوا در فضای آزاد است. افزون بر این، آلودگی هوا سالانه ۸.۲ میلیارد دلار به اقتصاد کشور لطمه میزند که رقمی هنگفت است. اجرای قانون هوای پاک میتواند آن تلفات جانی و این خسارات اقتصادی را به شدت کاهش دهد. طبعا ترک فعل در عملیاتی کردن این قانون، به استمرار این تلفات و خسارات منجر میشود و رابطه سببیت میان این جرم با آن ترک فعل را آشکارتر میکند. قانون هوای پاک، ۲۳ دستگاه مختلف را در موضع متولی مینشاند. این قانون که شامل ۳۴ ماده است فعلا فقط یکی از موادش به طور کامل به اجرا درآمده است: مادهای که تعطیلی یا ایجاد ممنوعیت و محدودیت در شرایط اضطرار آلودگی هوا را مجاز میکند!! بقیه مواد یا کاملا معطل ماندهاند یا در حد ناقص و ناچیز اجرا شدهاند.
اکنون باید منتظر ماند و نظاره کرد که نهاد قضا در عمل به توصیه راهبردی محسنی اژهای در تهدید مسئولان دخیل در آلودگی هوا تا چهاندازه جدی و صاحب عزم و استقلال است. شک نیست که خاطیان و متخلفان برای ترک فعلهای خود، توجیهات رنگارنگ و مفصلی دارند. چه بسا در مواجهه با هر اقدام قضایی، به چندین ابزار و اهرم فشار نیز متوسل شوند. ماجرای آلودگی هوا، میدانی است برای آنکه نهاد قضا نشان بدهد تا چهاندازه به استقلال خود بها میدهد و در مقابل فشارهای بیرونی و ملاحظه کاریها و مصلحت سنجیهای درونی مقاومت نشان میدهد.
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.