مخالفان ایران در شورای امنیت چه گفتند

ساعت 24 - نشست دوره‌ای و شش ماهه شورای امنیت سازمان ملل درباره شانزدهمین گزارش آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل در خصوص قطعنامه ۲۲۳۱ در مورد ایران و برجام برگزار شدو آمریکا و اعضای اروپایی و غربی شورای امنیت همچنان که سفیر ایران در سازمان ملل گفت: تلاش کردند، روایت و جای قربانی و مقصر را تغییر دهند.

به گزارش ایرنا از سازمان ملل، خانم رزمای دی کارلو معاون دبیرکل سازمان ملل در امور سیاسی، شانزدهمین گزارش آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل را در نشست روز دوشنبه به وقت محلی (۲۷ آذرماه ۱۴۰۲ برابر با ۱۸ دسامبر ۲۰۲۳ ) درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت درباره ایران و توافق هسته‌ای ( برنامه جامع اقدام مشترک) موسوم به برجام قرائت کرد. در این گزارش آمده است: پیشرفت در رابطه با موضوع هسته‌ای ایران کمتر از انتظارات اعضای برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام و جامعه بین المللی بوده است. به ‌رغم درخواست‌های مکرر از همه طرف‌های ذی‌ربط برای تجدید گفتگو و تعامل با هدف بازگشت به اجرای کامل و موثر برنامه و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت (۲۰۱۵)، تلاش‌های دیپلماتیک در حال حاضر متوقف شده است. در حالی که چالش‌های کنونی برای بازگرداندن این طرح پیچیده شده است، من همچنان بر این عقیده ام که این طرح بهترین گزینه موجود برای تضمین ماهیت منحصرا صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران است و از همه طرف‌ها می‌خواهم که بر اهداف مشترک خود در عدم اشاعه و امنیت منطقه‌ای تمرکز کنند. درخواست ها از جمهوری اسلامی ایران برای خودداری از گام‌های بیشتر که اجرای کامل برجام را دورتر می‌کند، همچنان وجود دارد. ما همچنین از ایران می‌خواهیم اقداماتی را که از ژوئیه ۲۰۱۹ انجام داده و متعهد شده برگشت‌پذیر باشد، لغو کند. آمریکا همچنین باید تحریم‌های خود را همانطور که در این توافق مشخص شده است لغو یا معاف کند و معافیت‌ها را در رابطه با تجارت نفت با جمهوری اسلامی ایران تمدید کند. این اقدامات برای حفظ اهداف اولیه برنامه ضروری هستند. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در جدیدترین گزارش خود گزارش داده که «فعالیت راستی‌آزمایی و نظارت آن به‌طور جدی تحت تاثیر توقف اجرای تعهدات هسته‌ای ایران تحت برجام قرار گرفته است.» آژانس بین المللی انرژی اتمی از فوریه ۲۰۲۱ تاکنون قادر به راستی آزمایی کل ذخایر اورانیوم غنی شده در جمهوری اسلامی ایران نبوده، اما تخمین زده است که تا ۲۸ اکتبر ۲۰۲۳، کل ذخایر اورانیوم غنی شده ۴۴۸۶.۸ کیلوگرم بوده است (که بیش از مقدار مجاز ۲۰۲.۸ کیلوگرم است.). این مقدار شامل ۵۹۹.۸ کیلوگرم اورانیوم غنی شده به خلوص ۲۰ درصد از نوع U-۲۳۵ و ۱۳۰.۳ کیلوگرم اورانیوم غنی شده با خلوص ۶۰ درصد از نوع U-۲۳۵. آژانس همچنین خاطرنشان کرده که «در صورت ازسرگیری کامل اجرای تعهدات هسته‌ای توسط ایران در چارچوب برجام»، باید «یک خط نظارتی جدید» در رابطه با تولید سانتریفیوژ و آب سنگین ایجاد کند. جان کلی دیپلمات آمریکایی در این نشست مدعی شد: ایران به اقدامات تحریک آمیز خود ادامه داده است. ایران باید اقدامات لازم برای اعتماد سازی در جامعه جهانی و کاهش تنش‌ها انجام دهد. این دپیلمات آمریکایی بدون اشاره به نقض برجام از سوی آمریکا و خروج از این توافق بین المللی مدعی شد: آمریکا متعهد به رفع نگرانی بین المللی در مورد برنامه هسته‌ای ایران از طریق دیپلماسی است اما متاسفانه این هدف ایران نیست. وی ادعا کرد: ما کاملا آماده استفاده از همه ابزار لازم برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای هستیم.دیپلمات آمریکایی مدعی شد: برنامه موشک بالستیک ایران تهدید برای صلح و امنیت منطقه‌ای است و ایالات متحده آمریکا به همراه شرکای خود به جلوگیری از اشاعه تسلیحات موشکی ایران ادامه خواهند داد. ما همچنین به تحریم شرکت ها که در این تهدید سهم دارند، ادامه خواهیم داد.

دیپلمات انگلیسی نیز در این نشست شورای امنیت با تکرار ادعاهای آمریکا مدعی شد که گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مبنی بر اینکه ذخایر اورانیوم غنی سازی شده ایران ۲۲ برابر بیشتر از حد مجاز در برجام است، هویت صلح آمیز برنامه هسته‌ای این کشور را زیر سوال می‌برد. وی با ابراز هراس از برنامه دفاع بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران ادعا کرد: برنامه موشکی ایران همچنان یک نگرانی اصلی برای عدم اشاعه هسته‌ای است. این دیپلمات انگلیسی مدعی شد: انگلیس شواهدی به سازمان ملل ارائه داده است که نشان می‌دهند ایران به روسیه پهپاد ارائه کرده و مسکو از آن‌ها برای حمله به اوکراین استفاده کرده است. ارائه این تسلیحات نقض قطعنامه ۲۲۳۱ است.دیپلمات فرانسوی نیز همسو با دیگر کشورهای غربی و آمریکا و بدون کوچکترین اشاره‌ای به نقش آمریکا در نقض برجام در سخنانی مدعی شد: در ۴ سال گذشته ایران به نقض تعهدات برجامی خود ادامه داده است. در شش ماه گذشته این نقض تعهدات افزایش یافته به گونه‌ای که اقدامات هسته‌ای ایران هیچ توجیه صلح آمیز و غیرنظامی ندارند. این دیپلمات فرانسوی با ابراز هراس غرب از پیشرفت‌های برنامه هسته‌ای ایران ادعا کرد: ایران به غنی سازی اورانیوم در سطحی بسیار بالاتر از آنچه در برجام مشخص شده است، ادامه می‌دهد. ایران به محدود کردن فعالیت آژانس بین المللی انرژی اتمی در این کشور ادامه می‌دهد. وی مدعی شد که ما به همراه سه کشور اروپایی تصمیم گرفته ایم به تحریم‌های تسلیحاتی ایران پس از انقضای آن‌ها در سازمان ملل ادامه دهیم و آماده ایم بلافاصله پس از بازگشت ایران به تعهدات برجامی خود این تصمیمات را لغو کنیم. پاسخ‌های سفیر ایران سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل با انتقاد از رفتار غیرحرفه‌ای و سیاست زده دبیرخانه سازمان ملل در قبال قطعنامه ۲۲۳۱ تاکید کرد: مسئولیت وضعیت فعلی برجام بطور مستقیم و کامل برعهده آمریکا و اتحادیه اروپا/E۳ بدلیل موارد متعدد عدم اجرای قابل توجه تعهداتشان تحت برجام و همچنین نقض مستمر و سیستماتیک تعهدات حقوقی صریح بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ است.

به گزارش ایرنا، امیر سعید ایروانی سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد با عنوان «عدم اشاعه: اجرا قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت (۲۰۱۵)» که شامگاه دوشنبه به وقت محلی ۲۷ آذرماه ۱۴۰۲ برابر با ۱۸ دسامبر ۲۰۲۳ سخن می‌گفت، افزود: از زمان نشست قبلی شورا، جمهوری اسلامی ایران به طور مداوم برای احیای برجام تلاش کرده است. با این وجود، علیرغم حسن نیت و تلاش ما، طرف‌های دیگر تاکنون هیچ گام ملموسی برنداشته‌اند. نه ایالات متحده و نه E۳/EU صادقانه و مصمم به پایان دادن به عدم اجرای قابل توجه تعهدات خود تحت برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ نیستند. ایروانی تصریح کرد: طبق معمول، امروز آن‌ها با نادیده گرفتن عمدی دلایل اصلی وضعیت فعلی برجام، تلاش کردند تا روایت را تغییر دهند، جای قربانی و مقصر را تغییر دهند، کمپین اطلاعات نادرست به راه بیندازند و وارد بازی مخرب سرزنش کردن طرف دیگر شوند. شایان ذکر است طرفی که از برجام خارج شد، آمریکاست نه ایران!

سفیر ایران تاکید کرد: مسئولیت وضعیت فعلی برجام به طور مستقیم و کامل بر عهده ایالات متحده و سپس اتحادیه اروپا/E۳ به دلیل موارد متعدد «عدم اجرای قابل توجه» تعهداتشان تحت برجام و همچنین نقض مستمر و سیستماتیک تعهدات حقوقی صریح بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ است. علاوه بر این، بن بست در مذاکرات وین صرفاً ناشی از فقدان اراده سیاسی از سوی ایالات متحده و E۳ است که ناشی از ملاحظات سیاسی داخلی آن‌ها است.

قطعنامه ۲۲۳۱ ربطی به مسائل منطقه‌ای ندارد

ارشدترین دیپلمات جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل همچنین تصریح کرد: قطعنامه ۲۲۳۱ ربطی به مسائل منطقه‌ای ندارد و هرگونه تلاش برای ایجاد چنین پیوندی سوء استفاده از روند است. به این ترتیب، تلاش برای ایجاد ارتباط نادرست بین استفاده از پهپاد در درگیری اوکراین و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد گمراه کننده و کاملاً بی اساس است. موضع ایران در قبال درگیری در اوکراین روشن و ثابت است.

ایروانی تاکید کرد: تهدید اصلی و دیرینه صلح و امنیت منطقه ما برای همگان شناخته شده است و تلاش برای کتمان آن از طریق اطلاعات نادرست، بدنام کردن یا اتهامات بی اساس به دیگران بیهوده و بی اساس است. برخلاف ادعاهای بی اساس، ایران پیوسته تعهد خود را به تقویت صلح و امنیت در منطقه نشان داده است. هیچ فرد، گروه یا کشوری به دستور ایران عمل نمی‌کند و به این ترتیب، ما مسئول رفتار هیچ‌کس در منطقه نیستیم.

انتقاد شدید ایران از رفتار غیرحرفه ای، غیرقانونی و سیاست زده دبیرخانه سازمان ملل در قبال قطعنامه ۲۲۳۱

سفیر ایران در سازمان ملل با بیان اینکه نامه نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل به تاریخ ۱۵ دسامبر ۲۰۲۳ حاوی نظرات مفصل ما در مورد شانزدهمین گزارش دبیرخانه درباره قطعنامه ۲۲۳۱ است، گفت: در این گزارش به بازدیدهای خاص و به اصطلاح یافته‌های آن‌ها اشاره شده است. این فعالیت غیرمجاز و غیرقانونی است که نشان دهنده نقض آشکار دستور تعیین شده دبیرخانه است. این ماموریت، همانطور که در بند ۷ تبصره S/۲۰۱۶/۴۴ رئیس شورا به صراحت بیان شده است، به شدت محدود به «حمایت اداری» است.

این دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل ادامه داد: علاوه بر این، در حالی که تیم ۲۲۳۱ دبیرخانه فاقد تخصص فنی لازم است، حتی چنین تحقیقات غیرمجازی در مورد یک سوال بسیار فنی توسط تعدادی از کارکنان اداری انجام شده است! باعث تعجب است! چنین رفتار غیرحرفه ای، غیرقانونی و سیاست‌زده دبیرخانه با قطعنامه ۲۲۳۱ و تبصره فوق رئیس شورا مغایرت دارد و مهمتر از آن ناقض تعهدات صریح دبیرخانه طبق بند ۱ ماده ۱۰۰ منشور ملل متحد است.

وی با تکرار موضع اصولی جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد: حتی قبل از پایان برخی اقدامات محدودکننده مرتبط با موشک‌های بالستیک در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳، برنامه‌های فضایی و موشکی ایران خارج از محدوده و صلاحیت قطعنامه ۲۲۳۱ بود. همچنین باید مجددا موضع اصولی جمهوری اسلامی ایران را تکرار کنم: حتی قبل از پایان برخی اقدامات محدودکننده مرتبط با موشک‌های بالستیک در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳، برنامه‌های فضایی و موشکی ایران خارج از محدوده و صلاحیت قطعنامه ۲۲۳۱ بود.

ایروانی در عین حال اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران آماده است تا اجرای کامل تعهدات خود ذیل برجام را پس از احیای این برجام و پذیرفتن به موقع، موثر، کامل و صادقانه تمامی تعهدات خود، از سر گیرد. بر اساس برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ این در واقع به اراده سیاسی واقعی آن‌ها نیاز دارد.

به گزارش ایرنا، ایران پس از امضای برجام در سال ۱۳۹۴ با هدف لغو تحریم‌های ظالمانه، به‌عنوان کشوری مسئولیت پذیر، تعهدات خود را بدون عیب و نقص اجرا کرد و این مساله در ۱۶ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد تائید قرار گرفت.

اما پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۱۷ (دی ماه ۱۳۹۵) و پس از چند اقدام مقدماتی، در نهایت با اتخاذ مواضع مغایر با مفاد برجام، با خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا از آن در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ مه ۲۰۱۸)، در دو مرحله تحریم‌های ثانویه آن علیه ایران بازگردانده شد.

جمهوری اسلامی ایران نیز در سال ۲۰۱۸ سازوکار حل اختلاف را در چارچوب کمیسیون مشترک برجام در سطح وزیران امورخارجه اعضای باقی‌مانده در این توافق فعال کرد. در نتیجه این نشست، طرف‌های عضو برجام با صدور بیانیه‌ای، ۱۱ تعهد را برای جبران خسارت‌های اقتصادی ناشی از اقدام یکجانبه آمریکا مطرح کردند.

اما اجرای نامتوازنِ این توافق از یک طرف و فشارهای ناشی از اعمال و تشدید تحریم‌های یکجانبه آمریکا از طرف دیگر، باعث شد تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، در نهایت در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ (۸ مه ۲۰۱۹) شورای‌عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی در راستای متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هسته‌ای با اعطای فرصت‌های ۶۰ روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند.

ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند، فرصت دهد تا برای تحقق این وعده تلاش کنند. اما با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند، در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش داد. کاهش تعهدات ایران بر اساس مفاد توافق هسته‌ای برجام صورت گرفت.

دولت جو بایدن نیز برغم شعار انتخاباتی اش برای بازگشت به برجام، به دلیل زیاده خواهی‌ها در مذاکرات و پس از آن سوار شدن بر موج ناآرامی‌های داخلی ایران و همسو شدن با مخالفان جمهوری اسلامی ایران و نیز جنگ‌های اوکراین و اسرائیل تاکنون از بازگرداندن آمریکا به این توافق بین المللی ناکام مانده است اما در توافقی میان تهران - واشنگتن همزمان با تبادل زندانیان میان دو طرف، ۶ میلیارد دلار از دارایی‌های مسدود شده ایران در کره جنوبی آزاد و به قطر منتقل شد که جمهوریخواهان و مخالفان دولتش از این اقدام بشدت عصبانی هستند.

کرت کمبل، نامزد دولت جو بایدن برای تصدی سمت قائم‌ مقامی وزارت امور خارجه آمریکا به جای وندی شرمن که بازنشسته شد، در نشست تایید صلاحیتش در کمیته روابط خارجی سنا در ماه جاری میلادی گفت: مذاکرات احیای برجام دیگر روی میز نیست.

کرت کمبل، هماهنگ‌کننده شورای امنیت ملی در امور هند و اقیانوسیه وزارت امور خارجه روز پنجشنبه به وقت محلی به سناتورها گفت: فکر نمی‌کنم کسی معتقد باشد که در شرایط کنونی فرصتی برای بازگشت به توافق برجام وجود دارد. این موضوع دیگر جای بحث ندارد.