چه خبر از بابک زنجانی و همراهانش

ساعت 24 - عصر نهم دی 1392 بود؛ نهم دی ماه 10 سال پیش که بابک زنجانی از تاجران «تحریم دورزن»، بالاخره بازداشت شد. هنگام بازداشت، زنجانی 2 میلیارد و 800 میلیون دلار به خزانه کشور یا به عبارت بهتر به مردم ایران بدهکار بود، اما تا الان که 10 سال از آن روزها گذشته، هنوز مشخص نشده که این ابربدهکار نفتی، دقیقا چه میزان از پول‌هایی که از بابت فروش نفت در دوران تحریم دراختیار داشته را به خزانه عودت داده است.

البته که پرونده بابک زنجانی تا پیش از افشای فساد چای دبش رتبه اول فساد مالی را در تاریخ ایران داشته است که بعد از انتشار جزییات فساد سه میلیارد و 800 میلیون دلاری چای دبش، بابک زنجانی به مقام دوم سقوط کرد. 10 سال برای شفاف شدن پرونده زمان کمی نبوده و برای روشن نشدن ابهامات زمان زیادی بوده است؛ اگر نوزادی نهم دی ماه ۱۳۹۲ به دنیا می‌آمد، امروز باید کلاس پنجم دبستان باشد و ضرب و تقسیم را بلد و امروز ضرب و تقسیم 2 میلیارد و 800 میلیون دلار را بتواند انجام دهد؛ اما همچنان نمی‌تواند رقم ریالی و دلاری آن را بخواند؛ با قیمت دلار 3 هزار و 500 تومان سال 1392، رقم بدهی زنجانی رقمی حدود 9 هزار و 800 میلیارد تومان می‌شده است و با دلار حدودا 50 هزار تومانی امروز، 140 هزار میلیارد تومان. با روی کار آمدن دولت حسن روحانی، عرصه برای جولان زنجانی تنگ شد؛ بیژن زنگنه وزیر نفت پیگیری وصول مطالبات بیت‌المال از زنجانی را انجام می‌داد، اما با نزدیک شدن به ۹ دی، حرف و حدیث‌ها هم پیرامون زنجانی بیشتر می‌شد. سوم دی ماه ۱۳۹۲، یعنی ۶ روز قبل از بازداشت زنجانی، جمعی از نمایندگان مجلس نهم نامه‌ای خطاب به حسن روحانی، علی لاریجانی و صادق آملی لاریجانی نوشتند و خواستار برخورد با بابک زنجانی شدند.

«حسین نجابت»، «احمد توکلی»، «غلامرضا مصباحی‌مقدم»، «اسماعیل کوثری»، «محمدرضا آشتیانی»، «احمد امیرآبادی»، «حسین ذوالانوار»، «الیاس نادران»، «محمد دهقان»، «مفید کیایی‌نژاد»، «احمد سالک» و «علیرضا سلیمی» که همگی از محافظه‌کاران هستند و بعضا از محافظه‌کاران تندرو، ازجمله امضاکنندگان این نامه بودند که در آن خطاب به سران قوا از ایجاد «فساد سیستمی» انتقاد کردند: «سال‌ها مماشات با فساد مالی، متاسفانه امروز کشور را به فساد سیستمی رسانده است. ویژگی این مرحله از فساد آن است که دستگاه‌ها و نهادهای مسوول مبارزه با فساد، خود گرفتار مراتبی از فساد می‌شوند. » فساد سیستماتیک که این نمایندگان محافظه‌کار مجلس نهم از آن گفته‌اند، همانی است که بعدها اسحاق جهانگیری معاون اول وقت دولت در سخنرانی‌اش درباره بابک زنجانی گفت. بازداشت زنجانی پس از انتشار نامه

چند روز بعد از این نامه، سرانجام فشار افکار عمومی نتیجه داد و بابک زنجانی بازداشت شد؛ دو سال بعد از بازداشت، وقتی ابعاد پرونده‌ها و ارتباطات مالی زنجانی بررسی شد، دادستان تهران عنوان کرد «پرونده وی بزرگ‌ترین پرونده فساد اقتصادی در سال‌های بعد از انقلاب است.» مهر ماه ۱۳۹۴ یعنی ۲۱ ماه بعد از بازداشت زنجانی، نخستین دادگاه او به ریاست قاضی صلواتی و در فضایی امنیتی با شدیدترین تدابیر امنیتی برگزار شد. در جلسه نخست دادگاه زنجانی با کیفرخواست ۲۳۷ صفحه‌ای روبه‌رو شد که بنا بر گفته نماینده دادستان پس از ۴۰ جلسه بازجویی تحریر شده بود. در این کیفرخواست مهم‌ترین اتهام او «افساد فی‌الارض از طریق اخلال در نظام اقتصادی کشور» بود؛ زنجانی همچنین به اتهاماتی دیگر نظیر «کلاهبرداری از شرکت ملی نفت»، «بانک مسکن و تامین اجتماعی»، «پولشویی»، «جعل 24 فقره اسناد بانکی و صورت حساب‌های بانکی»، «جعل حواله‌های ارزی» و «جعل دستور انتقال بین بانک‌ها» متهم شد. آخرین جلسه دادگاه زنجانی بهمن ۱۳۹۴ برگزار شد که چند هفته بعد از آن، در اسفند همان سال، غلامحسین محسنی اژه‌ای سخنگوی وقت قوه قضاییه، از صدور حکم اعدام برای بابک زنجانی و دو متهم دیگر این پرونده خبر داد. سوال‌هایی که پاسخ داده نشد و تلمبار شد

هرچند در حال حاضر نام بابک زنجانی رسما در هیچ شرکتی دیده نمی‌شود و زیر تیغ اعدام است، اما مسائل مهم‌تری در این بین مشخص نشده است؛ پس از 10 سال روشن نشده چه کسی با او همکاری کرده است؟ روشن نشده زنجانی ویترین چه کسانی بوده است؟ روشن نشده چه کسانی به او مجوز نگهداری پول‌های حاصل از فروش نفت را در حساب شخصی‌اش داده‌ بودند؟

روشن نشده زنجانی را چه کسانی مامور فروش نفت کرده بودند؟ روشن نشده او به پشتوانه چه کسانی در زندان و دادگاه هم گردن‌کلفتی می‌کرد؟ روشن نشده چه میزان از بدهی‌های او به مردم ایران به خزانه بازگشته است؟ و چندین و چند سوال بی‌پاسخ دیگر که هنوز روشن نشده‌اند؛ طی 10 سالی که از این ماجرا می‌گذرد فسادهای دیگری هم رخ داده که سوالات زیادی هم پیرامون آن‌ها وجود دارد و روی سوالات مربوط به زنجانی تلمبار شده‌اند. روزنامه اعتماد