دستاورد فیدل کاسترو در کوبا : مردمی با شکمهای گرسنه

«ماریا د لوس آنجلس پوزو»، مانند میلیون‌ها کوبایی دیگر، با حسرت به زمانی فکر می‌کند که دفترچه‌ سهمیه‌بندی دولتی، تمام نیازهای غذایی خانواده‌اش را از همبرگر، ماهی و شیر گرفته تا شکلات و آبجو تامین می‌کرد. آن‌ها با این کوپن‌ها حتی برای تولد و عروسی هم کیک می‌گرفتند.

«لیبرتا»، سیستم جیره‌بندی کوبا، ژوئیه ۱۹۶۳ به راه افتاد و به یکی از ارکان اصلی نظام سوسیالیستی جزیره تبدیل شد و به مردم در بحران‌هایی مانند کاهش کمک‌های شوروی که منجر به محرومیت‌های دهه‌ ۱۹۹۰ به نام «دوره‌ ویژه» شد، کمک کرد. اکنون آن سیستم درگیر یک بحران عمیق اقتصادی است که طی دو سال گذشته منجر به مهاجرت تقریباً نیم میلیون کوبایی به ایالات متحده و هزاران نفر دیگر هم به اروپا شده است. این بحران همچنین منجر به کاهش چشمگیر دسترسی به غذای سهمیه‌بندی برای کسانی شده که قصد مهاجرت ندارند. بسیاری از کوبایی‌ها احساس می‌کنند که مهارت‌ها و دانش لازم برای زندگی در کشور جدیدشان که با نابرابری‌های زیادی روبرو است را ندارند. این احساس با باز شدن بازارهای خصوصی کوچک و قیمت‌های مشابه قیمت‌های بین‌المللی بدتر شده است. این در حالی است که در کوبا تجارت غیردولتی تا دهه‌های اخیر ممنوع بود و درآمدها همچنان بین ۱۶ تا ۲۳ دلار در ماه باقی‌مانده است.

پوزو، ۵۷ ساله، کارگر مدرسه‌ای که با خواهر معلول و پدرش در آپارتمانی در هاوانا زندگی می‌کند، می‌گوید: «همه چیز به صورت سهمیه‌های کوچک و با تاخیر می‌رسد. » درآمد آن‌ها با هم، ماهی ۱۰ دلار است.کالاهای اساسی مانند یک کیلوگرم شیر خشک می‌تواند تا ۸ دلار قیمت داشته باشد. پوزو گفت: «ما دیگر کالاهایی را که به آن عادت کرده بودیم، نداریم. ما از محرومیت‌های شدید رنج می‌بریم.» این ماه در شهر شرقی سانتیاگو، معترضان با خاموشی‌های تا هشت ساعته و کمبود مواد غذایی به خیابان‌ها ریختند. رسانه‌های دولتی اعتراضات در سانتیاگو را تایید کردند و ویدیوهایی که مردم را در حال شعار دادن «برق و غذا» نشان می‌داد، به سرعت توسط کوبایی‌ها داخل و خارج از جزیره در پلتفرم‌هایی مانند ایکس و فیس‌بوک به اشتراک گذاشته شد. یک گروه غیردولتی حقوق بشر که وضعیت کوبا را بررسی می‌کند، گفت که حداقل سه نفر دستگیر شده‌اند.

پوزو با نرخ فعلی ارز، تنها ۲ دلار در فروشگاه‌های دولتی یارانه‌ای برای تهیه مایحتایجش پرداخت می‌کند. او در ماه فوریه چند کیلو برنج، لوبیا، مقداری شکر و نمک، روغن، گوشت فرآوری شده و صابون برای خانواده سه نفره‌اش خریده است.پوزو می‌گوید که از بستگانش در خارج از کشور پول دریافت نمی‌کند. البته که طبق آمار، حدود ۷۰ درصد از خانواده‌ها چنین پولی از بستگانش در خارج از این کشور دریافت می‌کنند و حتی این مورد نشانه اصلی اختلاف طبقاتی در کوبا است.در حالی که آمار رسمی وجود ندارد، بسیاری از کارشناسان تخمین می‌زنند که کوبایی‌های خارج از کشور در سال ۲۰۱۹، ۳ میلیارد دلار به خانه فرستاده‌اند. کوبا مدت‌هاست که با کمبود تولید و کشاورزی دست و پنجه نرم می‌کند. چرا تحریم‌های آمریکا علیه کوبا پس از ۶۰ سال لغو شدنی نیست؟ ریکاردو تورس، اقتصاددان دانشگاه آمریکایی در واشنگتن، گفت: «کمبود ارز و تجهیزات مورد نیاز، وضعیت را حتی بدتر می‌کند و این در حالی است که نهاده‌های کشاورزی مانند حشره‌کش‌ها و کودها در دسترس نیست.»کاماگئی، یکی از مراکز اصلی دامداری کوبا، تنها توانست ۴۲.۸ میلیون لیتر شیر در سال گذشته تولید کند، در حالی که تولیدکنندگان توافق کرده بودند ۸۱.۳ میلیون لیتر شیر بفروشند. تولیدکنندگان از این شکایت دارند که قیمت‌های دولتی هزینه‌های آن‌ها را جبران نمی‌کند. دولت کوبا خسارت اقتصادی ناشی از کووید-۱۹ به همراه تحریم‌های ایالات متحده و تغییرات کلان اقتصادی در سال‌های اخیر که منجر به تورم شدید شده را مقصر می‌داند.

کارلوس فرناندز د کوسئو، معاون وزیر خارجه در مصاحبه‌ای با آسوشیتدپرس گفت: «می‌توانید امروز فروشگاه‌های خصوصی را ببینید که تمام محصولاتی را که می‌خواهید دارند: شیر، نان، شکر، هر چه بخواهید، با قیمت‌هایی که برای اکثر مردم قابل دسترس نیست.» او همچنین گفت: «دولت همچنان متعهد است که سهمیه‌ای برابر را برای همه فراهم کند. »

آمارهای رسمی نشان می‌دهد که میانگین تورم سالانه کوبا طی سه سال گذشته تقریباً ۵۰ درصد در سال بوده و تولید ناخالص داخلی ۲ درصد کاهش یافته است.با توجه به این سناریو، دولت کوبا در تلاش است تا ۴ میلیون نفری که از طریق سیستم دفترچه‌ سهمیه‌بندی لیبرتا، غذای یارانه‌ای دریافت می‌کنند را کاهش دهد.

یورونیوز