معمای «جنگ» و «لجاجت‌»های سریالی

ساعت 24 - سه روز تعطیلات عید فطر و آخر هفته به اخبار نگران‌کننده از جنگ احتمالی گذشت؛ جنگی که رسانه‌های خارجی وقوعش را نزدیک خواندند و مقامات در ایران درباره‌اش سکوت کردند. پس از اظهارات رهبر انقلاب در خلال نماز عید فطر مبنی بر اینکه «اسرائیل باید تنبیه شود و تنبیه خواهد شد»؛ موج اخباری که زمان حمله ایران به اسرائیل را حتی به ساعت و با جزئیات اعلام می‌کنند نیز بالا گرفته است.

از سوی دیگر برخی تحلیل‌گران با استناد به اینکه رهبر انقلاب این بار از «تنبیه» به جای «انتقام سخت» استفاده کرده، معتقدند که واکنش ایران به اقدام اسرائیل علیه‌ کنسولگری‌اش محدود خواهد بود و در ابعادی که نیست که جرقه یک جنگ بزرگتر در منطقه را بزند. حتی برخی رسانه‌های اسرائیلی مدعی شدند که حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران در گفت‌وگو با همتای آلمانی‌اش گفته که «پاسخ ایران به اسرائیل محدود بوده و منجر به تشدید تنش نخواهد شد» که البته وزارت خارجه ایران چنین ادعایی را تکذیب کرد. رسانه عبری دیگری مدعی شد که ایران با هشدار آمریکا، حمله را به تعویق انداخته؛ همزمان اما الجزیره خبر داد که فرانسه ضمن آنکه به شهروندانش هشدار داده که از سفر به ایران، اسرائیل و سرزمین‌های فلسطینی خودداری کنند، قصد دارد خانواده دیپلمات‌هایش را نیز از تهران خارج کند. در تهران مقامات نظامی و دولتی اخبار را نه تایید می‌کنند و نه تکذیب و برای ناظران و افکار عمومی این معما شکل گرفته که آیا آنطور که رسانه‌های خارجی می‌گویند عنقریب است که ایران، اسرائیل را بزند و شعله جنگ روشن شود یا اینها همه یک بازی روانی در میدان جنگ غزه است و عقلانیتی دوراندیش در طرفین اجازه وقوع جنگی تازه را نخواهد داد. در این تعلیق نفسگیر، برای برخی تداوم لجاجت‌های سریالی حاکمیت، مایه شگفتی و محل سوال بود. فقدان بی‌سابقه مصلحت‌اندیشی

در سه روز تعطیلات عید فطر، دو خبر دیگر نیز بسیار واکنش‌برانگیز شدند؛ یکی اطلاعیه پلیس برای شروع فصل جدیدی از برخوردها با بی‌حجابی از شنبه و دیگری اقامه نماز جمعه به امامت کاظم صدیقی!اینکه پلیس بنا بر اطلاعیه‌ای که داده قرار است از امروز چه برنامه‌ای را در خیابان‌ها پیاده کند، هنوز مشخص نیست. کاظم صدیقی اما در نماز جمعه حاضر شد و بنا به سنتی دیرینه باز هم همه آنچه از رسوایی ازگُل منتشر شده را کار دشمن و البته فضای مجازی خواند.

پیش از او نیز علیرضا پناهیان را پس از واکنش‌ها به آنچه درباره پیامبر اسلام گفته بود، در صدر جلسه اقتصادی رئیس‌جمهور نشاندند تا پیام روشنی باشد در باب دوستی و مودت با خودی‌ها؛ فارغ از آنکه چه بگویند و چه مرتکب شوند. این دست لجاجت‌ها زیر سنگینی سایه اخبار جنگ اما چه معنایی دارد؟ جنگ دورانی است که حکومت‌ها را از هر نوعی که باشند، بیش از هر زمان دیگری محتاج حمایت و پشتوانه مردمی می‌کند. اکنون که مشخص نیست در غائله تهران- تل‌آویو، کفه ترازو به سوی جنگ میل کند یا فروکش کردن التهابی که این روزها در جریان است. قاعده اما بر این است که اگر جنگی در کمین باشد، حاکمیت بیش از هر زمان دیگر رویکردهایی را اتخاذ کند که پشتوانه‌های مردمی را برای خودش محکم کند. اما بر عکس آنچه دیده می‎شود، این تشدید رویارویی با رای و نظر افکار عمومی و آن اخبار جنگ، ترکیب نامانوسی را شکل داده‌اند؛ ترکیبی که از آن به نظر می‌رسد حاکمیت حتی در این شرایط نیز ابایی از دورتر کردن فاصله خود از متن جامعه ندارد.

روزنامه توسعه ایرانی