هزازان میلیارد تومان پول مردم به جیب کدام شرکتها رفته است

بدهی هزاران هزار میلیاردتومانی بنگاهها به بانکها

مروری بر عمده بدهکاران حقوقی سیستم بانکی، تا حدودی، پرده از وضعیت ذی‌نفعان فقدان مکانیسم امحای نقدینگی در کشور برداشته خواهد شد. گروه مادرتخصصی صنایع و معادن خاورمیانه (میدکو)، با حجم ۱۳۴هزار میلیارد تومانی تسهیلات دریافتی، بزرگ‌ترین دریافت‌کننده تسهیلات بانکی در کشور در سال گذشته بوده است.

به عبارت دیگر بخش عمده‌ای تامین مالی اجرای طرح‌های صنعتی و معدنی در سال گذشته، نه از طریق سرمایه‌گذاری بخش‌خصوصی، بلکه از مجرای تسهیلات بانکی صورت پذیرفته است. شرکت بازرگانی دولتی ایران نیز با دریافت تسهیلات ۹۱هزار میلیارد تومانی در رتبه بعدی قرار دارد.

به نظر می‌رسد طرح‌های رفاهی دولت همچون خرید تضمینی گندم و نیز تامین یارانه پرداختی به تولید آرد، از دلایل چنین استقراض بزرگی به شمار می‌آید. بنیاد تعاون ناجا با ۷۴هزار میلیارد تومان بدهی در رتبه سوم قرار دارد که این عمده بدهی‌ها مربوط به عدم تادیه کامل با بانک ادغام شده قوامین است. پس از آن، ایران‌مال با ۵۷هزار میلیارد تومان دریافت تسهیلات در رتبه چهارم قرار دارد.

گفتنی ا‌ست که بانک آینده به عنوان یک بانک‌خصوصی، بزرگ‌ترین اسپانسر مالی ساخت و توسعه و تجهیز ایران‌مال ‌بوده و درواقع این بخش از تسهیلات پرداختی توسط بانک آینده، به یک ذی‌نفع داخلی پرداخت شده است. شرکت گسترش انرژی پاسارگاد نیز با ۴۱هزار میلیارد تومان دریافت تسهیلات در رتبه بعدی قرار دارد.

گروه خودروسازی سایپا با ۴۰هزار میلیارد تومان تسهیلات دریافتی، در پله بعدی ذی‌نفعان ناترازی شبکه بانکی قرار دارد. معجون تولید خودروهای گران‌قیمت با پشتوانه تسهیلات استقراضی از شبکه بانکی، نوبرانه اقتصاد رانتیر ایران است. صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس که از جمله بزرگ‌ترین کمپانی‌های ایرانی‌ است و بخش عمده‌ای از تامین مالی در بازار سرمایه را به خود اختصاص داده، تنها به این کانال اکتفا نکرده و ۳۷هزار میلیارد تومان تسهیلات از شبکه بانکی کشور دریافت کرده است.

شرکت نفت‌وگاز کنگان با ۳۵هزار میلیارد تومان و ایران‌خودرو با ۳۰هزار میلیارد تومان تسهیلات دریافتی در رتبه بعدی قرار دارند. شرکت توسعه تجارت داتام نیز که از زیرمجموعه‌های بانک ایران‌زمین است با دریافت ۲۶هزار میلیارد تومان تسهیلات، همانند پروژه ایران‌مال، از جمله ذی‌نفعان شبکه بانکی کشور است که سیلاب نقدینگی به آن‌ها نفع می‌رساند. فولاد مبارکه اصفهان با ۲۲هزار و ۵۰۰میلیارد تومان، در رتبه بعدی قرار دارد. گروه توسعه اقتصاد ملل که به موسسه مالی و اعتباری ملل وابسته است نیز با بدهی ۲۲هزار و ۳۰۰میلیارد تومانی، در رتبه بعدی ابروام‌گیرندگان بانکی قرار دارد. شرکت‌های نفت و گاز صبا اروند و ارزش‌آفرینان پاسارگاد نیز با ۲۱هزار میلیارد تومان تسهیلات دریافتی، در رتبه‌های بعدی قرار دارند. این تنها حدود ۶۵۲هزار میلیارد تومان از کل منابع بانکی را در برمی‌گیرد که نشان می‌دهد دلیل تشدید عطش کسری نقدینگی در بانک‌ها از کجا سرچشمه می‌گیرد. ابربدهکاران کوچک شرکت افق زرین محاسب با ۲۰هزار میلیارد تومان، کود شیمیایی اوره لردگان با ۲۰هزار میلیارد تومان، پتروشیمی مارون با ۱۸هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان، مجتمع فولاد روهینا جنوب با ۱۸هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان، صندوق بازنشستگی نفت و صندوق پس‌انداز رفاه کارکنان نفت در مجموع ۱۴هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان، سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کارکنان صنعت نفت با ۱۳هزار و ۵۰۰میلیارد تومان، بنیاد مسکن استان‌ها با ۱۳هزار و ۴۰۰میلیارد تومان، ارزش‌آفرینان آینده با ۱۳هزار و ۴۰۰میلیارد تومانشماری از بدهکاران بانکی به حساب می آیند.

شرکت مهندسی نیرومکانیک آسیا ۱۳هزار و ۲۳۰میلیارد تومان، آینده‌نگر توسعه خاورمیانه با ۱۲هزار و ۱۰۰میلیارد تومان، میلادگستر نوآوران با ۱۱هزار و ۸۰۰میلیارد تومان، هواپیمایی هما، ۱۱هزار و ۴۰۰میلیارد تومان، سرمایه‌گذاری اهداف با ۱۱هزار و ۲۰۰میلیارد تومان، گره مالی ملت با ۱۱هزار میلیارد تومان، شهرداری تهران با ۱۰هزار و ۵۰۰میلیارد تومان، گروه سازمان تامین اجتماعی با ۱۰هزار میلیارد تومان، صنایع پتروشیمی مسجدسلیمان با ۹هزار و ۵۰۰میلیارد تومان، خدمات حمایتی کشاورزی با ۹هزار و ۵۰۰میلیارد تومان، فولاد خوزستان با ۹هزار و۱۰۰میلیارد تومان، شستا با ۸هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان، پرستیژلند ایران با ۸هزار و۷۰۰میلیارد تومان نیز از بدهکاران بزگ هستند. مسکن خرداد کارکنان صنعت نفت اهواز با ۸هزار و ۵۲۰میلیارد تومان، تولید برق ماهتاب کهنوج با ۸هزار و ۲۰۰میلیارد تومان، چادرملو با ۷هزار و ۸۰۰میلیارد تومان، گلرنگ با ۷هزار و ۸۰۰میلیارد تومان، فولاد آلیاژی پاسارگاد با ۷هزار و ۷۹۰ میلیارد تومان، گروه مالی و اقتصادی دی با ۷هزار و ۷میلیارد تومان، تامین مسکن گروه مالی پاسارگاد با ۷هزار و ۷۰۰میلیارد تومان، گروه صنایع غذایی میهن با ۷هزار و ۶۰۰میلیارد تومان، در رتبه‌های بعدی سودبری از نقدینگی تزریق شده به شبکه بانکی قرار دارند که بیش از ۳۵۰هزار میلیارد تومان از منابع موجود شبکه بانکی را در تسخیر خود درآورده‌اند. به عبارت دیگر حدود یک هفتم کل نقدینگی ایران توسط این بنیادها و شرکت‌ها و نهادها بلاک‌ شده است و می‌شود از همین مشت، نمونه‌ای برای خروار نقدینگی کل کشور جست.