دموکراسی پرتغال با «انقلاب میخک» ۵۰ ساله شد

ساکنان پایتخت پرتغال در حالی روز پنجشنبه پنجاهمین سالگرد انقلاب میخک را که یادآور مبارزه با دیکتاتوری و پیروزی است جشن گرفتند که حمایت از راست افراطی طی سال‌های اخیر در این کشور، همانند اغلب نقاط اروپا بیش از گذشته مورد استقبال قرار گرفته است.
ده‌ها هزار نفر روز پنجشنبه برای گرامیداشت جشن پنجاهمین سالگرد «انقلاب میخک» در پرتغال که طولانی‌ترین دیکتاتوری فاشیستی اروپا را سرنگون کرد و دموکراسی را در این کشور به ارمغان آورد، به خیابان‌های لیسبون، پایتخت سرازیر شدند.
جمعیت زیادی از ساکنان لیسبون در این راهپیمایی حضور داشتند و ضمن در دست داشتن گل‌های میخک و برافراشتن پرچم‌های کشورشان شعار «۲۵ آوریل همیشه؛ فاشیسم هرگز دوباره!» سر دادند.

آنتونیو اولیویرا سالازار، پرتغال را از سال ۱۹۳۲ تا ۱۹۶۸ تحت سلطه خود داشت، اما حکومت اقتدارگرای فوق محافظه‌کار او با جانشینش مارسلو کائتانو، تنها شش سال دیگر تداوم یافت و سرانجام در ۲۵ آوریل ۱۹۷۴ با انقلاب میخک از هم فروپاشید.
این انقلاب تقریبا بدون خونریزی توسط گروهی از افسران جوان ارتش که خواهان دموکراسی و پایان دادن به جنگ‌های طولانی‌مدت علیه جنبش‌های استقلال در مستعمرات آفریقا بودند، پایه‌ریزی و هدایت شد. کودتای نظامی توسط گروه «کاپیتان‌های آوریل» منجر به استعمارزدایی سریع شد.

مشارکت ساکنان پایتخت در جشنی ملی که یادآور مبارزه با دیکتاتوری است در حالی صورت می‌گیرد که حمایت از راست افراطی طی سال‌های اخیر در پرتغال، همانند اغلب نقاط اروپا بیش از گذشته به چشم می‌خورد. زمان، جنگنده‌های نیروی هوایی در آسمان به پرواز درآمدند، خودروهای نظامی در مسیر تعیین شده حرکت کردند و بیش از ۴۰۰ سرباز در این مراسم رژه رفتند و سرود ملی کشورشان را خواندند.

ژوائو مارسلینو، شهروند ۷۴ ساله پرتغالی که از جمله شرکت کنندگان در جشن‌های سالگرد انقلاب میخک در لیسبون است نسبت به اوج‌گیری گرایش‌های افراطی در کشورش ابراز نگرانی می‌کند.
وی می‌گوید که ظهور چشمگیر جریان‌های عوامگرا و راست افراطی طی سال‌های اخیر در پرتغال که به گفته او بازتابی از یک رویکرد مشابه در دیگر کشورهای عضو اتحادیه محسوب می‌شود بسیار نگران کننده است زیرا «راه حل‌های خوبی را برای هیچ کشوری به ارمغان نمی آورد. »
این شهروند سالخورده پرتغالی می‌‌افزاید: «نگرانم که بعد از ۵۰ سال دموکراسی هنوز عده‌ای از مردم آنگونه که باید آگاه نشده‌ باشند. .. حال آنکه راست افراطی در حال پیشروی است زیرا احزاب اصلی به توسعه کشور کمک نمی‌کنند. »
مارسلو ربلو دی سوسا، رئیس جمهوری پرتغال طی سخنانی در حضور نمایندگان پارلمان گفت که همه «باید به نیروی حیاتی دموکراسی واقف باشند و به سطحی از فروتنی و ذکاوت برسند که همواره دموکراسی، حتی نمونه ناقص آنرا به دیکتاتوری ترجیح دهند. »
به رغم آنکه نظام دموکراسی چندحزبی حاکم بر پرتغال از سال ۱۹۷۴ همواره تداوم داشته و زیرساخت‌های آن بواسطه عضویت در اتحادیه اروپا و کمک صندوق‌های توسعه به شکل قابل توجهی مدرن شده، اما پرتغال همچنان فقیرترین کشور اروپای غربی باقی‌مانده است.
نارضایتی از بحران مسکن ناشی از افزایش مداوم اجاره بها به همراه دستمزدهای پایین، خدمات بهداشتی ضعیف و موارد که از فساد در احزاب اصلی کشور حکایت دارد، باعث تقویت راست افراطی در پرتغال شده است.
ژوزه دوارته، جوان ۲۹ ساله پرتغالی می‌گوید که امسال جشن گرفتن انقلاب به دلیل ظهور راست افراطی که او امیدوار است موقتی باشد، اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
به گفته این شهروند پرتغالی: «ما همه می‌توانیم با میراث به جا مانده از آن‌هایی که انقلاب ۲۵ آوریل را رقم زدند، با راست افراطی مبارزه کنیم.»شهروند سالخورده پرتغالی که به نشانه گرامیداشت انقلاب کشورش به خیابان آمده و گل میخک به افسران ارتش هدیه می‌کند

آنتونیو کاستا پینتو، محقق علوم سیاسی دانشگاه لیسبون معتقد است در حالی که اکثر پرتغالی‌ها لیبرال دموکراسی را پذیرفته و به انقلاب ۲۵ آوریل افتخار می‌کنند، محبوبیت روزافزون چِگا، حزب پوپولیست و ضد مهاجر پرتغال، به مثابه «فیلی در اتاق» که در جشن‌های انقلاب میخک امسال بود. (کنایه به مشکلی بزرگ که هیچکس نمی‌خواهد به آن فکر کند و یا آنرا به چالش بکشد. )وی می‌افزاید : «چگا افرادی را به سوی خود جذب کرده که نگاهی تجدیدنظرطلبانه به تاریخ دارند و برآنند که استعمار و امپراتوری چندان بد هم نبودند و باید به گذشته پرتغال و نمادهای آن بها داد. »چگا به طور مکرر از شعار سالازار یعنی «خدا، میهن پرستی و خانواده» استفاده می‌کند و به این سه «کار» را نیز افزوده است.آندره ونتورا، رهبر چگا، انگ فاشیست بودن به خود یا حزبش را رد می‌کند و می‌گوید که این حزب ضد ساختار است و می‌خواهد قانون اساسی پرتغال را تغییر دهد.

ونتورا روز پنجشنبه در پارلمان، با متهم کردن سوسیال دموکرات‌های حاکم و اپوزیسیون سوسیالیست‌ به ناتوانی در پایان دادن به فقر در کشور، گفت: «پنجاه سال پیش انقلابی کردیم که به ما آزادی داد، اما در ادامه عزت را از ما گرفت.»
چگا که در سال ۲۰۱۹ تاسیس شد، سومین حزب بزرگ پرتغال است؛ این حزب راست افراطی تعداد نمایندگان خود را در انتخابات پارلمانی مارس چهار برابر کرد و به ۵۰ نفر رساند.
یورونیوز