سریع القلم : دلیل اول مشکلات ایران نداشتن ارتباط با دنیاست

ساعت 24 - چالش بزرگ کشور ما این است که ارتباطات جهانی نداریم. من دانشگاهی اگر بگویم که در دانشگاه نشسته‌ام و دو تا کتاب و مقاله نوشته‌ام خیلی ممکن است از خودم راضی باشم. اما همین که بیرون از کشور می‌روم استادان هلندی و هندی و کانادایی را می‌بینم و می‌فهمم چه ضعفی دارم.

یک بنگاه‌دار و سیاستمدار و یک نماینده مجلس در روز 10 بار مطالعه نکند و با 50 نماینده دیگر ارتباط ایمیلی نداشته باشد نمی‌تواند شعاع فکری خود را گسترده کند. دلیل اول مشکلات ما این است که با دنیا ارتباط نداریم. مهم‌ترین نکته‌ای که من در سفرهای متعدد به داوس یاد گرفتم، تواضع بود. چون در آن فضا شما نمی‌توانید آمار اشتباه به کسی بدهید. چون همه متخصص هستند و به جمله‌بندی شما دقت می‌کنند. فضای بین‌المللی تمرین پاسخگویی و صداقت است. نوشته‌های ایزایا برلین را بخوانید. تمام این نوشته‌ها در یک جمله خلاصه می‌شود «تا زمانی که قدرت سیاسی از قدرت اقتصادی جدا نشود در پی آزادی نباشید. چه آزادی مدنی چه آزادی اقتصادی یا سیاسی.» در سال‌های گذشته و دو، سه دهه اخیر در همین جمله خلاصه می‌شود. در چین 82 درصد ثروت نزد بنگاه‌ها و افراد است. در کشوری که توسط 12 کمیته و 2 هزار نفر اداره می‌شود و انتخاباتی هم وجود ندارد. از نظر سیاسی این کشور بسته است اما از نظر اقتصادی با جهان کار می‌کند. کشوری که سرمایه‌داری غیردولتی را تجربه نکند نه قادر به رقابت است نه به دنبال کارآمدی می‌تواند باشد و نه تخصص و کارکردگرایی را ارج می‌دهد و نه گردش فکر و اندیشه در آن شکل می‌گیرد. شاید ما بتوانیم از نظر علمی بپذیریم که تنها دوره‌ای که در ایران سیاست در خدمت اقتصاد بوده دوره وزارت آقای عالیخانی (دهه 50) است. در آن 7-8 سالی که ایشان وزیر اقتصاد ایران بود سیاست پیرو اقتصاد کشور بود. جهان امروز این مدل را عمل می‌کند. در ویتنام حکمرانی در خدمت اقتصاد است و سیاست و فرهنگ برای اقتصاد فعال است . مدل ما این گونه نیست. در ایران، اقتصاد بخشی از دایره بزرگ‌تری به نام فرهنگ و دایره بسیار مهم‌تری به نام امنیت و سیاست بوده است. مادامی که این عقلانیت فلسفی حل و فصل نشود، طبیعی است که نمی‌توانیم وارد مراحل بعدی شویم. بخشی از سخنرانی محمود سریع القلم در دانشگاه شهید بهشتی