طرح حزب کمونیست چین دستور کار جلیلی
ساعت 24 - هر روستا باید یک سلول جهش شود و روستاهای ایران در صنعت پوشاک قابلیت رقابت با چین را دارند. اگر نام گوبندەی سخن بالا کە سعید جلیلی کاندیدای ریاست جمهوری است، از جلوی آن حذف شود، دور نیست که مخاطبان، آن را با اقوال مائو تسه تونگ در کتاب سرخ اشتباه بگیرند!
درونمایەی مائوئیستی این سخن صرفا به علت ارجاع به چین نیست، بلکه به دلیل صدر و ذیل و منطق پنهان آن است. مائو، رهبر جمهوری خلق چین در سال 1958 برنامەی جهش بزرگ به جلو را اعلام و مدعی شد، چین باید ظرف ده سال در تولید فولاد و غلات از آمریکا و شوروی پیشی بگیرد. در این راستا، دستور داد در تمام روستاها و یا کلونی‌های روستایی، مردم کوره‌هایی ساده به شکل سماور بسازند و فلزات و ضایعات آهن را در آن بریزند تا گداخته و به فولاد تبدیل شود. نتیجەی کار فاجعە آمیز بود. نه تنها فولاد مرغوب بدست نیامد، بلکه جنگل‌ها، درختان و مراتع هم سوخت کورەهای هیزم سوز شده و از میان رفتند. طرح سلول‌های روستایی جلیلی هم که امروز از آن رونمایی کرد، مشابه جوامع روستایی "صدر مائو" است که قرار بود موتور جهش بزرگ چین شوند. مهم تر از اینها، اما اصل ایدەی توسعەی روستا محور جلیلی است. "توسعەی روستا محور" که از بنیان ایدەای مائوئیستی است، با "توسعەی روستایی" متفاوت است. مائوئیسم در زمان خود قسمی عمل گرایی برای تطبیق ایدئولوژی اروپایی مارکسیسم با جامعەی روستایی چین بود. در غیاب طبقەی کارگر صنعتی که در چین نیمەی اول قرن بیست وجود نداشت، دهقانان به سربازان انقلاب تبدیل شدند. پس از پیروزی کمونیسم در سال 1949، در برابر وافعیت اکثریت هفتاد درصدی جمعیت روستانشین، مائو چارەای نداشت جز آن که برای توسعه نیز به این خیل عظیم تکیه کند. شکست سنگین این تجربه، مائو را از رو نینداحت و وی کارزار انقلاب فرهنگی را متعاقب آن به راه‌انداخت. این بار می‌خواست شهرها را با پاک کردن از مظاهر فرهنگ منحط غربی و هنجارهای بورژوایی شبیه روستاها کند. طرفه اینکه "مائو بازی" پولپوت و رفقایش مصادف شد با رها کردن میراث مائو توسط رهبری جدید چین و گشودن کشور به روی سرمایەی غربی و ترجیح اقتصاد بر سیاست و ایدئولوژی. با این اوصاف "مائوئیسم اسلامی" جلیلی در سال 2024 از این هم زمان پریشانه تر است. قصه فقط تفاوت زمانە و امتحان پس دادن یک نظریەی منسوخ نیست، بلکه فقدان زمینەی اجتماعی در ایران امروز است که به اذعان جلیلی، جمعیت روستانشین آن به زحمت به 28 درصد می‌رسد. شاید این به نمونەی افغانستان نزدیک تر باشد که طالبان اسلام روستایی را در کورەی ایدئولوژی دمیده و آن را به سرمشق حکومت داری تبدیل کردەاند. در خود چین تا مائوئیسم به مثابەی تفسیر چینی از مارکسیسم به طور کامل رها نشد، اژدهای زرد از خواب چند صد سالەی توسعه نیافتگی بیدار نسد. ممکن است بگویند که چین هنوز در ید مقتدر حزب کمونیست است، سخن درستی است! اما این کشور مدتهاست که با مارکسیسم و نسخەی چینی آن یعنی مائوئیسم خداحافظی کرده است. در جدیدترین نسخەی اساسنامەی حزب حاکم، قید شده که مارکسیسم لنینیزم، مائوئیزم و اندیشه‌های دنگ شیائوپینگ، اصول اعتقادی آن را تشکیل می‌دهند. اما واقعیت آن است که از میان این ایسم ها، صرفا لنینیزم، به معنای وجود یک حزب منضبط منطبق بر اصل سانترالیسم دمکراتیک باقی‌مانده است. حزب کمونیست در اینجا نقش دیکتاتور مصلح و استبداد منور را در راهبری اصلاحات اقتصادی و مدرنیزاسیون کشور برعهده دارد و فاقد صبغەی ایدئولوژیک سابق است. دنگ به عنوان معمار اصلاحات، درهای کشور را باز کرد و با ظرافت چین را به جریان اصلی اقتصاد جهانی و ادغام در سرمایەداری وارد کرد.
درونمایەی مائوئیستی این سخن صرفا به علت ارجاع به چین نیست، بلکه به دلیل صدر و ذیل و منطق پنهان آن است. مائو، رهبر جمهوری خلق چین در سال 1958 برنامەی جهش بزرگ به جلو را اعلام و مدعی شد، چین باید ظرف ده سال در تولید فولاد و غلات از آمریکا و شوروی پیشی بگیرد. در این راستا، دستور داد در تمام روستاها و یا کلونی‌های روستایی، مردم کوره‌هایی ساده به شکل سماور بسازند و فلزات و ضایعات آهن را در آن بریزند تا گداخته و به فولاد تبدیل شود. نتیجەی کار فاجعە آمیز بود. نه تنها فولاد مرغوب بدست نیامد، بلکه جنگل‌ها، درختان و مراتع هم سوخت کورەهای هیزم سوز شده و از میان رفتند. طرح سلول‌های روستایی جلیلی هم که امروز از آن رونمایی کرد، مشابه جوامع روستایی "صدر مائو" است که قرار بود موتور جهش بزرگ چین شوند. مهم تر از اینها، اما اصل ایدەی توسعەی روستا محور جلیلی است. "توسعەی روستا محور" که از بنیان ایدەای مائوئیستی است، با "توسعەی روستایی" متفاوت است. مائوئیسم در زمان خود قسمی عمل گرایی برای تطبیق ایدئولوژی اروپایی مارکسیسم با جامعەی روستایی چین بود. در غیاب طبقەی کارگر صنعتی که در چین نیمەی اول قرن بیست وجود نداشت، دهقانان به سربازان انقلاب تبدیل شدند. پس از پیروزی کمونیسم در سال 1949، در برابر وافعیت اکثریت هفتاد درصدی جمعیت روستانشین، مائو چارەای نداشت جز آن که برای توسعه نیز به این خیل عظیم تکیه کند. شکست سنگین این تجربه، مائو را از رو نینداحت و وی کارزار انقلاب فرهنگی را متعاقب آن به راه‌انداخت. این بار می‌خواست شهرها را با پاک کردن از مظاهر فرهنگ منحط غربی و هنجارهای بورژوایی شبیه روستاها کند. طرفه اینکه "مائو بازی" پولپوت و رفقایش مصادف شد با رها کردن میراث مائو توسط رهبری جدید چین و گشودن کشور به روی سرمایەی غربی و ترجیح اقتصاد بر سیاست و ایدئولوژی. با این اوصاف "مائوئیسم اسلامی" جلیلی در سال 2024 از این هم زمان پریشانه تر است. قصه فقط تفاوت زمانە و امتحان پس دادن یک نظریەی منسوخ نیست، بلکه فقدان زمینەی اجتماعی در ایران امروز است که به اذعان جلیلی، جمعیت روستانشین آن به زحمت به 28 درصد می‌رسد. شاید این به نمونەی افغانستان نزدیک تر باشد که طالبان اسلام روستایی را در کورەی ایدئولوژی دمیده و آن را به سرمشق حکومت داری تبدیل کردەاند. در خود چین تا مائوئیسم به مثابەی تفسیر چینی از مارکسیسم به طور کامل رها نشد، اژدهای زرد از خواب چند صد سالەی توسعه نیافتگی بیدار نسد. ممکن است بگویند که چین هنوز در ید مقتدر حزب کمونیست است، سخن درستی است! اما این کشور مدتهاست که با مارکسیسم و نسخەی چینی آن یعنی مائوئیسم خداحافظی کرده است. در جدیدترین نسخەی اساسنامەی حزب حاکم، قید شده که مارکسیسم لنینیزم، مائوئیزم و اندیشه‌های دنگ شیائوپینگ، اصول اعتقادی آن را تشکیل می‌دهند. اما واقعیت آن است که از میان این ایسم ها، صرفا لنینیزم، به معنای وجود یک حزب منضبط منطبق بر اصل سانترالیسم دمکراتیک باقی‌مانده است. حزب کمونیست در اینجا نقش دیکتاتور مصلح و استبداد منور را در راهبری اصلاحات اقتصادی و مدرنیزاسیون کشور برعهده دارد و فاقد صبغەی ایدئولوژیک سابق است. دنگ به عنوان معمار اصلاحات، درهای کشور را باز کرد و با ظرافت چین را به جریان اصلی اقتصاد جهانی و ادغام در سرمایەداری وارد کرد.
دیپلماسی ایرانی
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.