آینده جهان از نظر بریتیش پترولیوم

ساعت 24 - تازه ترین گزارش بریتیش پترولیوم غول انرژی جهان از آینده دنیا با تمرکز بر تغییرات انر ژی منتشر شد. گزارش مذکور بر روی دو سناریو اصلی متمرکز است: «خط سیر جاری» و «انتشار صفر خالص». این گزارش به‌دنبال آن است که روندهای جدید و عدم قطعیت‌هایی که در جریان گذار انرژی با آن‌ها روبرو می‌شویم را تا حد امکان تشریح کند. در این قسمت چند روند مسلط در سیستم انرژی جهانی را مرور می‌کنیم.
1

1- انتشار کربن همچنان مقدار آن در حال افزایش است. رشد مقدار آن از 2019 تا 2023 به‌صورت متوسط 0.8 درصد به‌صورت سالانه بوده است. اگر این سطح از رشد بخواهد در سال‌های آینده هم ادامه پیدا کند، بودجه کربن که توسط «مجمع بین‌الدولی تغییر اقلیم» برای محدود کردن افزایش درجه حرارت زمین به‌اندازه 2 درجه سانتیگراد تخمین زده شده بود، خیلی زود به اتمام خواهد رسید. 2- جنگ اوکراین توجه جهانیان به مفهومی به نام امنیت انرژی را افزایش داد. همچنین تحمل‌پذیری قیمت حامل‌های انرژی و رسیدن به اهداف آب‌وهوایی مصوب در کنفرانس پاریس در 2015 نیز مورد توجه قرار گرفت. تحولات اخیر در خاورمیانه و اختلال در جریان عادی نفت و گاز اهمیت امنیت انرژی را دو چندان کرده است. توجه فزاینده بر مفهوم امنیت انرژی می‌تواند تاکید موکد بر بهبود کارایی انرژی و رشد تولید داخلی حامل‌های انرژی برای هر کشوری را برجسته کند. همچنین دخالت بیشتر دولت‌ها در طراحی و اجرای فعالیت‌هایی در بازار انرژی را باعث شود. به‌خصوص سیاستگذاری در زمینه صنایع سبز و توجه بیشتر به امنیت عرضه و نهایتاً منابع داخلی انرژی‌های فسیلی را شامل می‌شود. 3- تقاضای انرژی جهانی همچنان افزایش می‌یابد. در بازه زمانی 2019 تا 2023 هر سال یک درصد تقاضای جهانی افزایش یافته است. البته این مقدار رشد از رشد قبلی تقاضا از 2009 تا 2019 که متوسط سالانه آن 2 درصد بود، کمتر است. مقدار افزایش تقاضا عمدتاً به‌دلیل دسترسی بیشتر مردم در نقاط مختلف جهان به انرژی به‌خصوص در کشورهای با اقتصاد نوظهور بوده است. پیشرفت در کارایی انرژی چندان امیدبخش نیست. در 4 سال اخیر مقدار مصرف انرژی برای هر واحد کار اقتصادی تنها به مقدار 1 درصد به‌صورت سالانه کاهش داشته است. در حالیکه در 10 سال قبل از آن وضعیت بهتری داشتیم. فراموش نکنیم که هدف تصویب شده در کنفرانس تغییر اقلیم، کاپ 28 در دوبی در زمینه کاهش انرژی 4 درصد بوده است. 4- سرمایه‌گذاری برای تولید حامل‌های انرژی کم‌کربن با رشد قابل توجهی در سال‌های اخیر افزایش یافته است. به‌عنوان مثال سرمایه‌گذاری در انرژی‌های پاک 50 درصد نسبت به سال 2019 در سال 2023 افزایش داشته است. یعنی حدود 1900 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در 2023 در این بخش انجام شده است. اکثر این سرمایه‌گذاری‌ها در کشورهای توسعه‌یافته و چین انجام پذیرفته است. اما در اقتصادهای نوظهور این روند کمتر دنبال شده است. 5- عمده سرمایه‌گذاری‌ها برای تولید برق توسط تجدیدپذیرها انجام شده است. تولید برق از روش بادی و خورشیدی در بین سال‌های 2019 تا 2023 دو برابر شده است. چنین افزایشی به‌علت کاهش دائمی هزینه‌های تولید برق توسط انرژی خورشیدی در سال‌های اخیر است. به‌نحوی که بین سال‌های 2019 تا 2023 هزینه‌های تولید برق خورشیدی 60 درصد کاهش یافته است. 6- عرضه مقدار بیشتر انرژی از طریق تولید کم‌کربن وابستگی انسان به سوخت‌های فسیلی را قطع نکرده است. استفاده از سوخت‌های فسیلی همچنان افزایش یافته و در سال 2023 به 102.5 میلیون بشکه در روز رسید که رکورد جدیدی در تاریخ محسوب می‌شود. سرمایه‌گذاری در صنایع بالادستی نفت‌خام و گاز طبیعی در سال 2023 به 550 میلیارد دلار رسید. اگر چه این مقدار از اوج سرمایه‌گذاری نفتی در دهه 2010 کمتر است، اما تولید همچنان سالانه بیشتر می‌شود. دلیل این کار می‌تواند به‌دلیل بهره‌وری بیشتر از مقدار سرمایه‌گذاری باشد.