آینده جهان از نگاه انتشار دی‌اکسیدکربن

ساعت 24 - «گزارش آینده‌پژوهی 2024» به تازگی توسط شرکت «بریتیش پترولیوم» منتشر شد. این گزارش به‌دنبال آن است که روندهای جدید و عدم‌قطعیت‌هایی که در جریان گذار انرژی با آن‌ها روبه‌رو می‌شویم را تا حد امکان تشریح کند.

گزارش مذکور بر روی دو سناریو اصلی متمرکز است: «خط سیر جاری» و «خالص انتشار صفر».

این گزارش به‌دنبال آن است که روندهای جدید و عدم قطعیت‌هایی که در جریان گذار انرژی با آن‌ها روبرو می‌شویم را تا حد امکان تشریح کند. در این قسمت چند روند مسلط در سیستم انرژی جهانی با تاکید بر چشم‌انداز انتشار دی‌اکسید کربن جهانی را مرور می‌کنیم.

1- طیف وسیعی از عوامل شامل سیاست، فناوری، فشارهای اجتماعی، تامین مالی و ژئوپلیتیک، گذار سیستم انرژی جهانی از سوخت‌های فسیلی به تجدیدپذیرها را در 25 سال آینده شکل می‌دهند. در چنین شرایطی نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی در مورد زمان و چگونگی گذار انرژی انجام داد اما آنچه مشخص است آن است که سیستم انرژی جهان در مسیر تکامل قرار دارد.

2- چشم‌انداز انرژی بی.پی. از سناریوهایی استفاده می‌کند که طیف گسترده‌ای از نتایج احتمالی را تا سال 2050 در بر می‌گیرد. سناریوها به درک این موضوع کمک می‌کنند که کدام روندها در سیستم انرژی به‌صورت محتمل‌تر رخ می‌دهند و کدامیک بیشتر وابسته به سایر عوامل هستند. درک پیدا کردن از آینده با توجه به روندهایی که در قالب سناریوها نمایان می‌شوند، این قابلیت را به سیاستگذاران می‌دهد که بتوانند با اتخاذ تصمیم‌های سنجیده دربرابر بسیاری از عدم‌قطعیت‌های موجود انعطاف‌پذیری سیستم انرژی را ارتقاء دهند.

3- چشم‌انداز انتشار دی‌اکسیدکربن معادل جهانی در قالب دو سناریو «خط سیر جاری» و «خالص انتشار صفر» قابل مشاهده است. انتشار دی‌اکسیدکربن معادل شامل انتشار دی‌اکسیدکربن ناشی از مصرف انرژی در بخش‌های مختلف و فرآیندهای صنعتی، سوختن گازهای مشعل و انتشار متان ناشی از تولید انرژی است. در این خصوص موارد ذیل حائز اهمیت است:

براساس سناریو «خط سیر جاری» میزان انتشار دی‌اکسیدکربن معادل در اواسط دهه 2020 به اوج خود خواهید رسید و تا سال 2050 حدود 25 درصد کمتر از سطح انتشار در سال 2022 خواهد بود.
براساس سناریو «خالص انتشار صفر» میزان انتشار دی‌اکسیدکربن معادل در اواسط دهه 2020 به اوج خود خواهد رسید اما با ترسیم یک روند ایده‌آل و مشارکت حداکثری کشورها این سناریو پیش‌بینی می‌کند که تا سال 2050 سطح انتشار دی‌اکسیدکربن معادل حدود 95 درصد نسبت به سال 2022 کاهش پیدا کند. در قالب سناریو مذکور فرض بر آن است که سیاست‌های اقلیمی با سختگیری بیشتری همراه شود. همچنین فرض دیگر آن است که تغییراتی در رفتار و ترجیحات اجتماعی ایجاد شود به‌نحوی که شاهد افزایش بهره‌وری انرژی و پذیرش انرژی کم‌کربن در سطح جهانی باشیم.

4- کاهش قابل توجه انتشار دی‌اکسیدکربن معادل در چارچوب سناریو «خالص انتشار صفر» با تاکید بر استفاده از فناوری جذب، استفاده و ذخیره‌سازی کربن، حذف دی‌اکسیدکربن و استفاده از راه‌حل‌های اقلیمی طبیعی امکان‌پذیر است. شایان ذکر است که تامین مالی راه‌حل‌های اقلیمی طبیعی مستلزم همکاری نزدیک بین دولت‌ها، مشاغل، سرمایه‌گذاران و جامعه مدنی است.

عباس ملکس و حسن راعی - دانشکده مهندسی انرژی