چرا بازگشت به برجام قبلی دیگر امکان پذیر نیست؟

ساعت 24 -دکتر عباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران در اظهاراتی در صدا و سیما بیان کرده بود :"که برجام به شکل فعلی قابل احیا نیست ولی حتما اشکال دیگری برای توافق وجود خواهد داشت که ما دنبال آن می‌رویم".
وی قبلا اظهار داشته بود:

" اکنون احیای آن مذاکرات ( برجام) به آسانی گذشته نیست و این را باید همه بدانیم. شرایط بین‌المللیعوض شده است، در این فاصله جنگ اوکراین پیشآمده که تاثیرات عمیقی بر نگاه امنیتی اروپایی‌ها و به اصطلاح ترتیبات امنیتی بین‌المللی گذاشته است؛ جنگ غزه، حمله رژیم صهیونیستی و کشتاریکه در آنجا صورت گرفته نیز شرایط منطقه را کاملا دگرگون کرده است. تصویری که الان وجود داره نسبت به تصویر گذشته، تصویر متفاوتی هست. در خود برجام هم بعضی از تاریخ‌هایی که وجود داشته، گذشته است و لذا برجام به آن شکل فعلی که وجود دارد قابل احیا نیست، به تعبیری حتما باید این سند دوباره باز شود، قسمت‌هایی از آن مورد تغییر واقع شود و اینکار آسانی نیست. شما می‌دانید وقتی یک سندیباز می‌شود دیگر دوباره جمع کردن آن کار شاق ای است... مذاکرات جدیدی باید شکل بگیرد، البته همان‌طور که گفتم شرایط در اروپا سخت است، در آمریکا آن‌ها گرفتار انتخابات هستند و کار آسانی نخواهد بود. " آنچه را که آقای عراقچی نگفند این است که پس از خروج ایالات متحده از برجام شرایط ایران هم تغییر کرده. ایران غنی سازی اورانیوم تا 60% را انجام داده و سانترفیوژ‌های جدید تولید کرده و برنامه هسته‌ای خود را توسعه داده. همچنین ایران موفق شده بر بخش بزرگی از تحریم‌های آمریکا غلبه پیدا کند و برای روابط اقتصادی خود با اروپا وغرب جایگزین ایجاد کند. عضویت ایران در گروه‌های بریکسی و شانگهای و همچنین باز شدن فضای تعاملات ایران با تعداد زیادی کشورهای غیر غربی ایران را در موقعیتی بهتر از زمان شروع مذاکرات برجام قرار داده. سیاست‌های ایالات متحده در چند سال اخیر موجب آن شده که فضای جهانی به سمت چند قطبی شدن برود و امروزه بسیاری از کشورهای قدرتمند جهان هستند که به دلیل مخالفت با هژمونی آمریکا حاضر هستند با ایران همکاری داشته باشند و چه بسا حتی منافع استراتژیک مشترک دارند، از چین و روسیه بگیرید تا هند و برزیل و... ایران فضای اقتصادی و تعاملاتی خود را در منطقه خاورمیانه، آفریقا و آمریکای لاتین و آسیای میانه و شرق آسیا توسعه داده و امروزه بسیاری کشورها هستند که با ایران تعاملات اقتصادی دارند و حاضر نیستند مثل اروپایی‌ها پایبند تحریمهای آمریکا باشند. این در حالی است که پس از امضای برجام ایران به همه تعهدات خود، به استناد 14 گزارش سازمان بین المللی انرژی اتمی، عمل کرد و ایالات متحده و کشورهای غربی به تعهدات خود عمل نکردند که هیچ بلکه در نهایت آمریکا از برجام خارج شد و هر تحریمی که می‌شود تصور کرد را بر علیه ایران وضع کرد. زمان اجرای برجام اسرائیل و برخی کشورهای عربی با هم همراه شده بودند تا جلوی برجام را بگیرند و آن را نابود کنند. امروزه کشورهای عربی متوجه شده‌اند که آن سیاست که تحت تاثیر القاءات اسرائیل و طرفداران اسرائیل در غرب بود سیاست اشتباهی بود و اگر برجام می‌بود شاید ایران این پیشرفت ها را در زمینه برنامه هسته‌ای نمی داشت. امروزه دیگر ایران از آنچه به آن مصطلحا گریز هسته‌ای نام می‌برند عبور کرده و به صورت غیر علنی به کشوری دارای توانمندی تولید تسلیحات هسته‌ای تبدیل شده وفقط به دلایل اعتقادی و شاید سیاسی هنوز آزمایش هسته‌ای خود را انجام نداده. طبق بسیاری از گزارش‌ها اگر مقامات سیاسی ایران تصمیم بگیرند ایران تسلیحات هسته‌ای تولید کند طی 48 ساعت تا حد اکثر دو هفته ایران می‌تواند ما بین پنج تا 25 بمب اتمی تولید کند. در مقابل ایالات متحده هیچ ثبات سیاسی ندارد و کشورهای اروپایی ثابت کرده‌اند که غیر قابل اعتماد می‌باشند و نمی توان روی تعهدات آن‌ها حساب باز کرد. در شرایطی که اسرائیل انواع و اقسام قتل عام ها را انجام می‌دهد و همه قوانین بین المللی را زیر پا می‌گذارد و نخست وزیر آن رسما از پشت تریبون سازمان ملل ایران را تهدید به حمله اتمی می‌کند و هیچ واکنشی از کشورهای دیگر، مخصوصا غربی مشاهده نمی‌شود، بدیهی است که ایران احساس کند مجبور است موجودیت خود را با ایجاد نوعی موازنه هسته‌ای تامین کند. برای ایران مهم نیست اگر کشورهای عرب هم می‌خواهند به سمت ایجاد موازنه هسته‌ای بروند یا نه چرا که هر چه قدر قدرت کشورهای اسلامی بیشتر شود به نفع جمع کشورهای اسلامی می‌باشد. نباید تصور کرد چون سران برخی از این کشورها به صورت علنی و یا غیر علنی با اسرائیل رابطه دارند پس اینها تهدیدی برای ایران به حساب می آیند، فراموش نکنید شاه ایران هم زمانی دوست ومتحد اسرائیل در منطقه به حساب می آمد و یکشبه ایران با همه سلاح ها و قدرتی که در اختیار داشت به دشمن اسرائیل تبدیل شد و امروزه پتانسیل آن وجود دارد که همان کشورهای عربی که امروزه با اسرائیل پیمان صلح دارند به یکباره دشمن اسرائیل شوند. بد نیست به این نکته اشاره کنم، علیرغم اینکه اسرائیل و مصر پیمان کمپ دیوید را امضا کرده‌اند اما هنوز در دکترین دفاعی مصر اسرائیل دشمن این کشور هست و نیروهای مسلح مصر باید هر آنچه در توان دارند انجام دهند تا "مصر را در مقابل تهدید اسرائیل تامین کنند" و هنوز این دکترین دفاعی تغییر نکرده. زمانی که در مصر بر علیه مبارک انقلاب شد اولین اتفاقی که پیش آمد این بود که مردم مصر به سفارت اسرائیل در قاهره حمله کردند و آن را به آتش کشیدند و تا به امروز هنوز یک اسرائیلی جرئت نمی کند در قاهره یا امان (پایتخت اردن) ویا رباط (پایتخت مراکش) و یا منامه (پایتخت بحرین) ویا خارطوم (پایتخت سودان ) ویا... قدم بزند و علنا بگوید که اسرائیلی است و مطمئن باشد سالم به خانه بر می‌گردد. به هرحال با وجود چنین شرایطی به نظر نمی آید ایران قبول داشته باشد اورانیوم غنی سازی شده خود در سطح 60% و یا آب سنگین خود را از این کشور خارج کند.

اسپوتنیک