خطر ورشکستگی بانک‌های ایران

ساعت 24 -در سال‌های اخیر، نظام بانکی ایران با چالش‌های فراوانی مواجه بوده است که ریشه در سیاست‌های اقتصادی دولت و فشارهای شدید بر بانک‌ها دارد.

یکی از این چالش‌ها که می‌توانست به یک بحران بزرگ منجر شود، تصمیمات مهردادبذرپاش، وزیر راه و شهرسازی دولت سیزدهم بود. بذرپاش که یکی از اعضای بانفوذ کابینه بود، با تاکید بر تخصیص بیش از نیمی از منابع بانک‌ها به پروژه‌های این وزارتخانه بویژه ساخت مسکن، بانک‌ها را به سمت بحران نقدینگی سوق داد. این سیاست‌ها، که نه تنها بازار مسکن را بهبود نمی‌بخشید، بلکه باعث تشدید تقاضا و افزایش قیمت‌ها شد، همچنان یکی از دغدغه‌های اصلی اقتصاد کشور باقی‌مانده است.

تاثیر فشارهای بذرپاش بر نظام بانکی و اقتصاد کشور

بذرپاش به عنوان یکی از اعضای کلیدی کابینه دولت سیزدهم، قدرتی بیش از یک عضو عادی کابینه داشت. وزیر اقتصاد و رئیس بانک مرکزی تحت تاثیر این نفوذ، تاب مقاومت در برابر تصمیمات او را نداشتند و به ناچار سیاست‌های او را به نظام بانکی ابلاغ کردند. بویژه آنکه دولت سیزدهم وعده ساخت 4 میلیون مسکن را هم داده بود و با مطالبه افکار عمومی و نخبگان در خصوص پایش پیشرفت این ادعا مواجه بود.

هرچند بانک‌ها در عمل مقاومت کردند و تکالیف ابلاغی را دقیق اجرا نکردند ولی حتی اجرای ناقص این سیاست‌ها که با فشار مالیاتی به نظام بانکی تحقق یافت، باعث شد که بانک‌ها بخش موثری از منابع خود را به پروژه‌های مسکناختصاص دهند. اما تخصیص این منابع به پروژه‌های مسکنی، به جای التیام بازار مسکن، تقاضا در بخش مسکن و نهاده‌های مسکن را تشدید کرد و به افزایش قیمت‌ها منجر شد.

یکی از مشکلات اساسی که سیاست‌های مسکن دولت سیزدهم نادیده گرفت، بحران خانه‌های خالی است. این بحران که در پروژه‌های دولتی مانند مسکن مهر به شکل مزمن و حادتری مشاهده می‌شود، نه تنها به حل مشکل مسکن کمک نکرده، بلکه باعث افزایش سرمایه‌های غیرمولد در این بخش شده است.

بر اساس آمارهای موجود، در ایران صدها هزار واحد مسکونی خالی وجود دارد که بخش عمده آن، ناشی از عدم مدیریت صحیح پروژه‌های دولتی و سیاست‌های نادرست در حوزه مسکن است. با این حال تبلیغات رسمی در موضوع خانه‌های خال،ی به جای نقد عملکرد تصدی گری دولت، انتقاد از سازندگان بخش خصوصی و سیاست‌های مالیاتی تنبیهی را مورد توجه قرار می‌دهند. در حالی که سهم اصلی خانه‌های خالی را تولیدات دولتی تشکیل میدهد.