رشد بیشتر شکاف طبقاتی در ایران

رشد بیشتر شکاف طبقاتی

ساعت 24 - داده‌های تازه مرکز آمار نشان می‌دهد که ضریب جینی کل کشور در سال 1402 نسبت به سال 1401 افزایش یافته است. این رخداد برای مناطق شهری بوده اما در مناطق روستایی رویه متفاوتی داشته است. در یک نگاه کلی به نظر می‌رسد که اختلاف درآمدی در روستاها کاهش یافته اما در مناطق شهری و در تمام کشور افزایش یافته است.

شاخص‌های متعددی برای سنجش وضعیت رفاه وجود دارد. یک گروه از این شاخص‌ها، وضعیت اختلاف طبقاتی را می‌سنجد که رایج‌ترین نماگر این گروه، ضریب جینی است. شاخص «ضریب جینی»، شاخصی ریاضی است که بین صفر و یک تعریف می‌شود و هر چه به یک نزدیک‌تر باشد، شکاف درآمدی بالاتری را نشان می‌دهد.

داده‌های تازه مرکز آمار نشان می‌دهد که ضریب جینی کل کشور از 38.77درصد در سال 1401 به 39.79درصد در سال 1402 رسیده است. در واقع ضریب جینی کشور در سال گذشته نسبت به سال ماقبل ۰.۰۱۰۲ افزایش نشان می‌دهد که نشان‌دهنده بیشتر شدن «شکاف طبقاتی» است.

ضریب جینی در مناطق شهری نیز با افزایش روبه‌رو بوده و به سطح 38.2درصد رسیده است در حالی که در روستاها روند نزولی در پیش گرفته و تا 35.83درصد کاهش یافته است. آمارهای تازه از افزایش ضریب جینی و به عبارتی، بیشتر شدن فاصله طبقاتی میان ایرانی‌ها درحالی منتشر می‌شود که اردیبهشت ماه امسال، مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی عنوان کرده بود که «بعد از سال 1396 حدود 50درصد نسبت به گذشته به جمعیت فقرای کشور افزوده شده‌ است.»

در این گزارش آمده بود که «خط فقر در سال‌های ۱۴۰۰ به بعد با افزایش بیشتری نسبت به انتهای دهه ۹۰ مواجه شده، به‌طوری که دامنه آن نیز غیرفقرا یعنی طبقه متوسط را نیز در برگرفته است. داده‌ها نشان می‌دهند که نرخ خط فقر در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ با رشد بیش از ۶۸درصدی مواجه شده و تامین درآمد برای طبقه متوسط و کارگر را سخت کرده است.»

هزینه پردرآمدها بالا رفت

گزارش تازه مرکز آمار حاکی از آن است که در سال گذشته، 10درصد از پردرآمدترین خانوارهای کل کشور، 13.95 برابر بیشتر از 10درصد از کم‌درآمدترین خانوارهای کل کشور هزینه کرده‌اند. این درحالی است که این نسبت در سال 1401 برابر با 12.86 بوده است. همچنین، بررسی بیشتر نشان می‌دهد که در سال قبل، 20درصد از پردرآمدترین خانوارهای کل کشور، 7.9 برابر بیشتر از 20درصد از کم‌درآمدترین خانوارهای کل کشور هزینه کرده‌اند.

به عبارت دیگر ۲۰درصد از جمعیت با پایین‌ترین درآمدی جامعه (دو دهک کف درآمدی) تنها ۵.۹درصد از درآمدهای کشور را دراختیار داشته و در طرف دیگر ۲۰درصد جمعیتی بالاترین درآمدی جامعه (دو دهک سقف درآمدی) به تنهایی ۴۷.۵درصد از درآمدهای جامعه را به خود اختصاص داده‌اند. با توجه به اینکه این نسبت نیز نسبت به سال 1401 افزایش یافته، می‌توان گفت که اختلاف طبقاتی و فاصله بین دارا و ندار در طول این یک سال افزایش یافته است. در مناطق شهری نیز مشاهده شده است که هزینه 10درصد بالای درآمدی به هزینه 10درصد پایین درآمدی از 11.23 برابر در سال 1401، به 11.88 برابر در سال گذشته افزایش یافته است.

همین رخداد برای نسبت هزینه 20درصد بالا و پایین درآمدی و 40درصد بالا و پایین درآمدی نیز در مناطق شهری تکرار شده است. البته، رفتار مناطق روستایی متفاوت بوده و در حد فاصل بین سال 1401 تا سال 1402، نسبت هزینه 10، 20 صد بالا و پایین درآمدی در این مناطق کاهش یافته است.طبقه متوسط کوچک شده است

روزنامه اعتماد