شگفتی های کسری بودجه امسال

ساعت 24 - اطلاعات مشخصی درباره میزان کسری بودجه سال جاری ارائه نشده و بیشتر بر پایه اظهارنظرها و از لابه‌لای گزارش‌های منتشر شده در این باره، ارقام متفاوتی از کسری بودجه شنیده شده است. به ‌طور مثال محسن زنگنه، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس سوم مهر ماه امسال به نقل از رییس سازمان برنامه و بودجه میزان کسری بودجه امسال را 875 هزار میلیارد تومان عنوان کرده است.

به گفته یک نماینده مجلس، کسری به وجود آمده بودجه شامل سه بخش است: بخش اول 335 هزار میلیارد تومان، کسری که به عنوان کسری میان منابع و مصارف، بخش دوم 120 هزار میلیارد تومان نیز به عنوان کم‌برآوردی (به این معنا که برای برخی هزینه‌ها مانند پاداش معلمان یا بازنشستگان، در بودجه مثلا 20 هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده، اما نیاز به 50 هزار میلیارد تومان داریم) و بخش سوم برنامه هدفمندی یارانه‌ها که این بخش با رقم 420 هزار میلیارد تومان کسری بودجه، سنگین‌ترین بار مالی را برای دولت به همراه خواهد داشت.

در گزارش دیگری که آذرماه پارسال توسط بازوی پژوهشی مجلس در این باره منتشر شد، با بدعت عجیبی که دولت سیزدهم در ارائه بودجه به مجلس داشت و سند مالی 1403 را در دو مرحله به مجلس فرستاد؛ تخمین میزان کسری بودجه نیز سخت‌تر شد.

به گفته مرکز پژوهش‌های مجلس سرجمع این بیش برآوردی‌ در درآمدهای لایحه بودجه 1403 بالغ بر ۲۷۲.۵ هزار میلیارد تومان برآورد شده است. بخشی از این بیش برآوردی ازجمله در مورد درآمدهای حاصل از فروش نفت و فرآورده‌های نفتی بر کسری تراز عملیاتی موثر خواهند بود، چرا که قرار است فاصله هزینه‌ها و درآمدها که اصطلاحا تراز عملیاتی نامیده می‌شود با اقلامی همچون درآمدهای نفتی و فروش اوراق دولتی پر شود. بررسی‌های مرکز پژوهش‌های مجلس حاکی از آن بود که رقم کسری اقلام فرابودجه‌ای در لایحه بودجه ۱۴۰۳، معادل ۵۵۷ هزار میلیارد تومان بوده است.

یکی از این اقلام، هدفمندی یارانه‌هاست. بر اساس برآوردهای مرکز پژوهش‌های مجلس، چیزی در حدود ۶۰۰ هزار میلیارد تومان اعتبار برای هدفمندی یارانه‌ها در نظر گرفته شده است. اما طبق بررسی مرکز پژوهش‌های مجلس میزان هزینه‌های مربوط به هدفمندی حداقل ۲۷۱ هزار میلیارد تومان بیشتر از اعتبارات تخصیصی خواهد بود.

در فروردین امسال نیز مرکز پژوهش‌های مجلس میزان کسری هدفمندی یارانه‌ها برای سال 1403 را 230 هزار میلیارد تومان پیش‌بینی کرد. این نهاد پژوهشی زیر نظر مجلس عنوان کرده بود که جبران ناترازی منابع و مصارف مذکور در این سال‌ها با اقداماتی انجام شد که از منظر انضباط مالی، اصول بودجه‌ریزی و سیاستگذاری اقتصادی آسیب‌های فراوانی به همراه داشته است.

ازجمله این اقدامات عبارتند از: دریافت مجوزهای خاص خارج از بودجه از نهادهایی غیر از مجلس، دریافت تنخواه از بانک مرکزی، دریافت تنخواه از بودجه عمومی، عدم پرداخت مصارف شرکت‌های عرضه‌کننده انرژی، دریافت تسهیلات بانکی، دریافت خط اعتباری از بانک مرکزی، برداشت از منابع شرکت ملی نفت و گاز، تعویق در پرداخت مطالبات گندمکاران و انتشار اوراق غیرنقدی.