طرح هاما برای انرژی

ساعت 24 - هم اندیشی مدیران مالی و اقتصادی که مخفف آن " هاما " است از سوی حسین عبده تبریزی تاسیس و یک رسانه واتساپی است.مدیران این رسانه اجتماعی پساز بحث‌های طولانی در باره انرژی گزارشی ارایه کرده‌اند که عبده تبریزی آن را بعه شرح زیر خلاصه کرده است.

در طرح هاما محور باید افزایش بهره‌وری انرژی باشد. مصرف انرژی در ایران نسبت به استانداردهای جهانی بسیار بالاست و اصلاح الگوی مصرف انرژی در صنایع، حمل‌ونقل و بخش‌های خانگی ضروری است. ترویج استفاده از تجهیزات و فناوری‌های جدید مانند لامپ‌های LED، موتورهای الکتریکی با کارایی بالا و سیستم‌های حرارتی و برودتی بهینه ضروری است. • همه معتقدند اصلاح قیمت‌های برق، گاز، بنزین و سایر سوخت‌ها در ایران امری دشوار اما حیاتی و اجتناب‌نا‌پذیر است. اصلاح قیمت انرژی مشوقی برای مصرف‌کنندگان است که هوشمندانه‌ مصرف کنند. این افزایش باید تدریجی یاشد یا یکباره؟ بودجه‌ی خانوار اقشار آسیب‌پذیر برای این اصلاح قیمت چگونه باید ترمبم شود؟ افزایش تدریجی قیمت‌ها البته به دولت اجازه می‌دهد که بازخوردهای بازار را رصد کند و در صورت نیاز سیاست‌های جبرانی مناسب را اجرا کند. • اصلاح قیمت‌ها متضمن اصلاح یارانه‌هاست. به جای یارانه‌های عمومی برای همه، یارانه‌ها باید به اقشار آسیب‌پذیر و کم‌درآمد اختصاص یابد تا ناعادلانه باشد و از تاثیر منفی افزایش قیمت‌ها بر اقشار ضعیف جلوگیری شود. • هدفمندسازی یارانه‌ها ممکن است از مجرای سیستم‌های حمایتی مالی (مانند پرداخت‌های نقدی) از اقشار ضعیف حمایت کند تاا از فشار اقتصادی ناشی از افزایش قیمت انرژی کاسته شود. با طراحی بازاری که در آن کم‌مصرف‌ها سهمیه‌ی خود را به پرمصرف‌ها بفروشند هم می‌توان از اقشار ضعیف حمایت کرد. • تولید انرژی‌های جدید باید افزایش یابد. ایران ظرفیت‌های فراوان برای تولید انرژی خورشیدی و بادی دارد. به‌ویژه قیمت تولید انرژی خورشیدی بسیار کاهش یافته است. احداث نیروگاه‌های خورشیدی در مناطق کویری و نیروگاه‌های بادی در مناطق بادخیز استان‌های خراسان و سیستان و بلوچستان بخش بزرگی از ناترازی انرژی را برطرف می‌کند. همکاری چین که صاحب تکنولوژی است با ایران برای تاسیس نیروگاه‌های خورشیدی مهم است. با کاهش بروکراسی و تسهیل در صدور مجوزها، حتی در شرایط فعلی، سرمایه‌گذار خصوصی قدم پیش خواهد گذاشت. • توسعه‌ و به‌روزآوری زیرساخت‌های موجود هم مهم است؛ برخی از نیروگاه‌های حرارتی ایران قدیمی و با راندمان پایین است. سیکل ترکیبی‌کردن نیروهای گازی موجود ضروری است. استفاده از فناوری‌های نوین برای افزایش راندمان اهمیت دارد. نیروگاه‌های جدید حرارتی بیشتر هم لازم است، اما نخست ظرفیت‌های تولید گاز طبیعی باید افزایش یابد که سرمایه‌گذار‌ی عمده می‌خواهد. سرمایه‌ی زیادی هم برای هوشمندسازی توزیع برق لازم است تا مدیریت تقاضا و عرضه‌ی برق به شکل خودکار ممکن شود. • مقدار زیادی از گاز کشور در فرآیند استخراج، انتقال و توزیع به هدر می‌رود. کنترل هدررفت گاز به اصلاح شبکه‌ی انتقال و توزیع گاز و بهبود کارایی پالایشگاه‌های نفت و گاز ایران بستگی دارد. همین موضوع را می‌توان در مورد برق گفت. • با توجه به مناقشات هسته‌ای ایران، به نظر می‌رسد بهتر باشد توسعه‌ی انرژی هسته‌ای شبیه نیروگاه بوشهر فعلاً از سبد محصولات انرژی ایران خارج باشد و با توسعه‌ی صنایع مرتبط با گاز طبیعی مایع LNG به تنوع محصولات انرژی ایران کمک شود. • گسترش روابط منطقه‌ای و بین‌المللی ضروری است. از کشورهای شرق و غرب دارای فناوری پیشرفته در حوزه‌ی انرژی‌های نوین باید فناوری و سرمایه گرفت، و با تبادل انرژی با همسایگان و کشورهای دیگر، به رفع ناترازی در کوتاه‌مدت و تبدیل‌شدن به صادرکننده‌ی قابل اعتماد در میان و بلند‌مدت تبدیل شویم. • با توسعه‌ی صنایع پتروشیمی سودآور باید ارزش افزوده‌ی بیشتری از منابع نفت و گاز کشور گرفت. • این‌که با افزایش قیمت‌ها، دولت مشوق‌های مالی هم برای خرید و نصب تجهیزات با کارایی بالا، انرژی‌های تجدیدپذیر خانگی (مانند پنل‌های خورشیدی) و استفاده از فناوری‌های صرفه‌جویی در انرژی اعطا کند، منتفی به نظر می‌رسد. به نظر می‌رسد اگر دولت منابعی دارد، بهتر است مستقیم و نقدی صرف جبران افزایش قیمت‌های انرژی برای اقشار ضعیف کند. درآمدهای حاصل از افزایش قیمت انرژی و کاهش یارانه‌ها باید غیر از زیرساخت‌های انرژی و توسعه‌ی منابع تجدیدپذیر، صرف حمایت از اقشار آسیب‌پذیر شود. • قیمت گاز در ایران در ۱۰ سال اولِ اجرای طرح باید ۵۰ درصد زیر قیمت‌های منطقه‌ای باشد تا صنایع و خانوارها خود را برای شرایط جدید آماده کنند. قیمت پایین‌تر در طول زمان اصلاح خواهد شد. طرح هاما