نگاهی به روابط تهران-مسکو در دولت چهاردهم

ساعت 24 - موضع گیری روسیه در مورد کریدور زنگزور در ماه‌های اخیر روابط ایران و روسیه را وارد چالش جدیدی کرده بود.

روابط ایران و روسیه در دوره ریاست‌جمهوری مسعود پزشکیان به عنوان یک موضوع کلیدی در سیاست خارجی ایران مطرح است. این روابط که در سال‌های اخیر به دلیل رویکرد “نگاه به شرق” تقویت شده، با چالش‌ها و فرصت‌های جدیدی روبروست.

دیدار ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه و مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور ایران در حاشیه نشست بین‌المللی «ارتباط متقابل زمان‌ها و تمدن‌ها-مبنای صلح و توسعه»» که در عشق‌آباد ترکمنستان برگزار شد، این اولین دیدار بین دو رهبر از زمان روی کار آمدن پزشکیان به عنوان رییس جمهور ایران بود. یوری اوشاکوف، مشاور رئیس جمهور روسیه به خبرنگاران گفت که این رویداد نه تنها برای بحث در مورد مسائل دوجانبه، «بلکه برای رسیدگی به بحران به سرعت در حال تشدید در خاورمیانه نیز مهم است».

در ابتدا قرار بود اولین دیدار پوتین با پزشکیان در اجلاس بریکس در کازان برگزار شود. ایران امسال به عضویت کامل این سازمان درآمد و پزشکیان ماه گذشته دعوتنامه حضور در این رویداد را پذیرفت. این بدان معناست که دو رهبر در هفته آینده دوباره با هم دیدار خواهند کرد. با این حال کنفرانس عشق آباد نیز قابل توجه بود. پوتین از دیدار شخصی با پزشکیان ابراز خرسندی کرد و خاطرنشان کرد که مسکو و تهران در مورد بسیاری از مسائل جهانی دیدگاه‌های مشابهی دارند. در ایران نیز بسیاری از رسانه‌ها خاطرنشان کردند که این دیدار علی‌رغم تلاش‌های غرب برای خنثی کردن همکاری‌های ایران و روسیه موجب تقویت روابط دو ملت شد.

با این حال، چند ساعت پس از این نشست، مشخص شد که اتحادیه اروپا تحریم‌های جدیدی را علیه ایران به دلیل انتقال احتمالی موشک‌های بالستیک تهران به روسیه اعمال خواهد کرد. علیرغم این واقعیت که هم مسکو و هم تهران بارها استفاده از تسلیحات ایران در درگیری اوکراین را تکذیب کردند، اتحادیه اروپا هیچ مدرکی برای حمایت از این ادعاها ارائه نکرد و بروکسل به تصمیم خود برای اعمال تحریم‌های جدید در ۱۴ اکتبر ادامه داد.

در روز دیدار پوتین و پزشکیان، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا نیز تحریم‌های جدیدی را علیه ۱۶ شرکت و ۲۳ کشتی نفتکش فعال در تجارت نفت ایران اعلام کرد. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا خاطرنشان کرد که تحریم‌های جدید پاسخی به حملات موشکی ایران علیه اسرائیل است.

علی‌رغم اینکه دیدار پوتین و پزشکیان حدود یک ساعت به طول انجامید و بیشتر جنبه مقدماتی داشت، اما تا حدی مفید بود. رهبر روسیه از رئیس جمهور ایران دعوت کرد تا برای یک سفر رسمی به مسکو بیاید، پیشنهادی که پزشکیان با آن موافقت کرد.