ایران و سناریو بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید

ساعت 24 - دونالد ترامپ ، نامزد جمهوری خواهان در صورت پیروزی در انتخابات، سیاست گذشته خود مبنی بر مذاکره مستقیم با ایران را ادامه خواهد داد و در ماه‌های اولیه بر آن اصرار خواهد کرد. باید دید چقدر جمهوری اسلامی آمادگی دارد به مذاکرات ادامه دهد. مذاکراتی که پادشاه عمان در تماس تلفنی خود آمادگی آمریکا برای آغاز آن بعد از انتخابات را به رییس جمهور ایران اعلام کرده است.

با توجه به آخرین نظر سنجی در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو در ایالات متحده آمریکا که برای اولین بار دونالد ترامپ، نامزد جمهوری خواهان را با چند درصد اختلاف جلوتر از کامالا هریس، نامزد دموکراتها نشان می‌دهد، باید گفت که بر خلاف انتظار و امیدی که بعد از کنار رفتن جو بایدن ایجاد شد، به نظر می‌رسد احتمالا جهان باید بازگشت دونالد ترامپ را تحمل کند. اگر چنین باشد ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه روزهای خوشی را در پیش خواهد داشت و زمان رفتن ولادیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین و پذیرش آتش بس اجباری فرا می‌رسد. با قطع کمک‌های آمریکا و ناتو که تحت سلطه آن است، به هیچ وجه ادامه جنگ برای اوکراین ممکن نخواهد بود؛ ضمن اینکه از نقطه نظر روحی نیز دولت اوکراین، سربازان و مردم آن کشور به کلی بهم می‌ریزند و جبهه‌های جنگ هم با به هم ریختگی روبه رو می شوند.

تصورم این است که به بهانه گفت و گو در مورد جنگ اوکراین ملاقاتی بین ترامپ و پوتین نیز صورت خواهد گرفت و در این ملاقات پوتین امتیازاتی به ترامپ ارائه خواهد کرد که تا آخر دوره ریاست جمهوری اش وی را با خود داشته باشد. همچنین در صورت پیروزی ترامپ جبهه اروپایی نیز با دو دستگی رو‌به‌رو می‌شود و کشورهایی که موافق آتش بس بودند، همچون مجارستان و اتریش که علنی اعلام می‌کردند، و نیز آن‌هایی که این تمایل را به زبان نمی آوردند؛ حالا این میل به برقراری آتش بس را علنی اعلام خواهند کرد. پیروزی ترامپ همچنین از نقطه نظر جنگ اوکراین برای ایران مطلوب تلقی می‌شود، زیرا با برقراری آتش بس فشارهای روزافزون غربی، و به ویژه اروپایی، بر ایران به خاطر «حمایت تسلیحاتی» از روسیه کاهش خواهد یافت.

حتی معتقدم اگر قرارداد راهبردی ایران و روسیه تا آن زمان به امضاء نرسد و آتش بس نیز در جنگ اوکراین اتفاق بیفتد، بعید است روس‌ها موافقتنامه را به شکل تهیه شده امروزی امضاء کنند. زیرا روس‌ها هم در مقابل کمک‌های تسلیحاتی که از ایران دریافت می‌کنند، قرار است سلاح‌های پیشرفته تری در اختیار ایران بگذارند. حالا باید دید که در حاشیه نشست بریکس این موافقتنامه بین رییس جمهور ایران و پوتین امضاء خواهد شد یا خیر.

با پیروزی احتمالی ترامپ در کمتر از دوهفته دیگر ما شاهد تحولاتی در منطقه خاورمیانه خواهیم بود. بعضی از کشورهای حوزه خلیج فارس همچون عربستان، امارات متحده عربی و بحرین خوش رقصی بیشتری نشان خواهند داد و علیرغم بی اعتمادی به او تلاش می‌کنند روابط شخصی را با وی و دامادش تقویت کنند و شاهد فعالیت‌های بیشتر آن‌ها در منطقه شام خواهیم بود.

این کشورها بر تضعیف جبهه مقاومت تاکید و تلاش خواهند کرد که در لبنان با فشار آمریکا رئیس جمهور و نخست وزیر و شرایط سیاسی کشور را به نفع خود تغییر دهند. در سوریه احتمال خارج کردن نیروهای آمریکایی بسیار بالا است؛ به ویژه که به نظر می‌رسد بشار اسد خود را برای هماهنگ کردن سیاست هایش با سیاست‌های اعراب محافظه کار همچون عربستان، بحرین و امارات آماده ساخته و این کشورها می‌توانند مشوق ترامپ در خروج نیروهای آمریکایی که خود وی نیز بی میل به آن نیست، باشند.

طبعا بحث تشکیل دو دولت به سبک دموکرات ها و آن چیزی که عربستان اعلام کرده کمرنگ خواهد شد و ترامپ و دامادش هم طرح خود را با پایتختی بیت المقدس برای اسرائیل و حفظ شهرک ها ادامه می‌دهد.

در این دوره جنگ یمن قابل احیاء است و ترامپ در رابطه با امنیت باب المندب و تجارت جهانی حساسیت بیشتری نشان خواهد دهد. در صورت ادامه ناامنی در این گذرگاه استراتژیک، بمباران یمن شمالی ادامه خواهد یافت و این امکان وجود دارد که با تضعیف قابل توجه حوثی‌ها عربستان و امارات مستقیم و یا غیر مستقیم از طریق دولت عدن حملات گذشته را به شمال آغاز کنند.

البته مشکلی که عربهای خلیج فارس با ترامپ خواهند داشت تجارت و سرمایه‌گذاری گسترده چین در این کشورهاست که عرب ها در این رابطه مقاومت خواهند کرد و احتمالا در مقابل این فشار همچون دوره اول ترامپ مجبورند خریدهای کلان نظامی از آمریکا انجام دهند و نیز رشوه‌های میلیاردی به خانواده ترامپ و اعضای با نفوذ حزب جمهوریخواه پرداخت کنند. : عبدالرضا فرجی راد - جماران