پرسش درباره درخواست عجیب جهاد کشاورزی

ساعت24-یکم- شاید شمار قابل‌اعتنایی از علاقه‌مندان به اقتصاد سیاسی و نیز حتی فعالان اقتصادی ندانند «شرکت‌های سهامی زراعی» چیست بنابراین لازم است درباره این پدیده توضیح داده شود. شرکت‌های سهامی زراعی پدیده‌ای تاریخی است که در دهه1340 زاد و رشد کردند. این پدیده که گفته می‌شود از کیبوتص‌های اسرائیلی کپی شده بود در سال‌های پس از اصلاحات ارزی تاسیس شد تا از خرد و پراکنده شدن زمین‌های کشاورزی جلوگیری شود.

دوم- پس از تصویب اساسنامه و نیز قانون تاسیس این شرکت‌ها چه شد؟ در دهه 40 تصور می‌شد این شرکت‌ها بتوانند سهامداری را به دهقانان بیاموزند و نیز فعالیت دسته‌جمعی را ترویج کنند و بهره‌وری را از زمین کشاورزی افزایش دهند. در اجرای قانون تشکیل شرکت‌های سهامی زراعی در طول یک دهه یعنی از سال 1347 تا سال 1357 تعداد 93شرکت سهامی زراعی در 851روستا با مساحتی معادل 411‌هزار هکتار و تعداد 35‌هزار نفر سهامدار تشکیل شد که از مساحت اراضی فوق‌الاشاره 326‌هزار هکتار اراضی مزروعی بود. این شرکت‌ها در طول حیات 10‌ساله خود در زمینه‌های مختلف زیربنایی، زراعی، دامی و توسعه عمران روستایی فعالیت‌های قابل‌توجهی داشته‌اند به‌طوری‌که می‌توان گفت شرکت‌های سهامی زراعی علاوه بر اینکه به عنوان یک نظام بهره‌برداری با مدیریت گروهی پا به عرصه وجود گذاشته، الگویی جهت توسعه روستایی و کشاورزی نیز تلقی شده‌اند و اجرای برنامه‌های مصوب عمرانی در قالب شرکت‌های مذکور مورد توجه قرار گرفتند. سوم- سرنوشت این شرکت‌ها چه شد؟ پس از پیروزی انقلاب اسلامی و حتی پیش از آن نیز به دلیل نارضایتی دهقانان از اینکه زمین آن‌ها از نظر مالکیت در اختیارشان نیست به مرور راه انحلال را در پیش گرفتند. البته شماری از آن‌ها نیز باقی ماندند که براساس برخی آمارها به 32شرکت بالغ می‌شود پس از سال‌ها اما وزارتخانه‌های مسوول کشاورزی دوباره شرکت‌های سهامی زراعی را در برخی استان‌ها تاسیس کرده‌اند. چهارم- حالا برسیم به پرسش اصلی که چرا وزارت جهاد کشاورزی درخواست عجیبی دارد؟ این درخواست چیست؟ درحالی‌که دولت می‌خواهد سهام شرکت‌های سهامی زراعی مانده را واگذار کند اما وزارت کشاورزی مخالف است. استدلال وزارت جهاد کشاورزی درباره مخالفت با واگذاری سهام دولت این شرکت‌ها این است که حضور دولت در شرکت‌های سهامی و زراعی، انگیزه‌ای شده تا مردم وارد این شرکت‌ها شوند و در قالب آن‌ها زنجیره‌های تولید ارزش را ایجاد کنند. از سوی دیگر بیشتر این شرکت‌ها در مناطق مرزی و ضعیف فعال هستند که انگیزه لازم برای سرمایه‌گذاری در آنجا وجود ندارد و این شرکت‌ها می‌توانند در راستای تقویت معیشت مردم نقش مهم داشته باشند. این درخواست عجیبی نیست؟

جهان صنعت