کاپ 29، ترویکا، و توصیه هایی برای ایران

ساعت 24 - بیست‌ونهمین کنفرانس کشورهای عضو پیمان تغییرات آب‌وهوایی سازمان ملل متحد (COP29) که در 15 نوامبر 2024 (25 آبان 1403) سال جاری در باکو پایتخت جمهوری آذربایجان برگزار می‌شود، به‌دنبال پیشبرد اقدامات فوری و تامین مالی برای مقابله با تغییرات اقلیمی است.

هدف اصلی «کاپ 29» این است که با پیشرفت در تامین‌مالی، شفافیت، و افزایش تعهدات بین‌المللی گامی بلند در جهت مقابله جهانی با بحران آب‌وهوایی برداشته شده و تضمین کند که همه کشورها به‌صورت عادلانه و موثر به این بحران واکنش نشان دهند. در این گزارش به بیان نکاتی در خصوص «کاپ 29» خواهیم پرداخت. 1- «کاپ 29» به‌دنبال رسیدن به توافق بر سر یک سازوکار مالی جدید برای کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای در جهان است. این کنفرانس بر سر تعیین یک هدف مالی جاه‌طلبانه برای کشورهای آسیب‌پذیر و کمتر توسعه‌یافته تمرکز خواهد نمود. قرار است که منابع مالی لازم برای زیرساخت‌های اقلیمی و گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر در کشورهای در حال توسعه فراهم شود. پیش‌نویس اهداف مالی اقلیمی که از پیش آماده شده است، نقشه‌راهی را برای جمع‌آوری و تخصیص بودجه جهانی ترسیم می‌کند. علاوه بر بحث‌های مالی، این کنفرانس بر شفافیت اقلیمی، توسعه زیرساخت‌های پایدار، و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای تاکید دارد. انتظار می‌رود این مذاکرات به تصویب یک بسته متوازن از توافقات منجر شود که شامل هدف محدود کردن گرمایش زمین به 1.5 درجه سانتیگراد و افزایش ظرفیت جهانی انرژی‌های تجدیدپذیر تا سال 2030 باشد. 2- در کنفرانس باکو یکی از مهم‌ترین دستورکارها، مسئله چارچوبی برای تامین‌مالی تحقق یافتن اهداف اقلیمی است. روش پیشنهاد شده به‌نام «اهداف تجمیعی کیفی جدید» در پی آن است روش‌های تامین‌مالی را بدون فشار وارد شدن بر کشورهای در حال توسعه دنبال نماید. هدف این ابتکار ارائه چارچوبی برای تامین‌مالی اقلیمی است که تمامی کشورها، خصوصاً کشورهای در حال توسعه، را قادر می‌کند تا اقدامات اقلیمی خود را تقویت کنند. این هدف تلاش می‌کند تا توزیع منصفانه‌تری از منابع مالی برای مقابله با تغییرات آب‌وهوایی ارائه دهد و از آنجایی اهمیت دارد که تامین‌مالی اقلیم در حال حاضر به‌اندازه کافی برای تحقق تعهدات بین‌المللی، مانند «توافقنامه پاریس»، کافی نیست. بنابراین، تمرکز بر یک هدف مالی جدید و افزایش منابع، اولویتی برای «کاپ 29» است تا شکاف مالی کنونی را پر کند. 3- در محل کنفرانس یعنی ورزشگاه باکو هم‌اکنون از روغن نباتی هیدروژنه به‌عنوان منبع تولید انرژی استفاده می‌شود. این حامل انرژی یک منبع سوخت کم‌کربن است که انتشار گازهای گلخانه‌ای که در طی احتراق آن منتشر می‌شود، با دی‌اکسیدکربن جذب شده توسط زیست‌توده مورد استفاده در تولید آن جبران نموده و آن را جایگزین پایدارتری برای سوخت‌های فسیلی معمولی کند. روغن نباتی هیدروژنه به‌طور قابل توجهی آلاینده‌های مضر مانند ذرات معلق، اکسیدهای نیتروژن (NOx) و اکسیدهای گوگرد (SOx) را کاهش داده و کیفیت هوا را در داخل و اطراف محل برگزاری افزایش می‌دهد. 4- ساختار کنفرانس در سه دوره متوالی موسوم به ترویکا را نشان می‌دهد. این سه کنفرانس مسئول دستیابی به اهداف اقلیمی تعیین‌شده در «توافقنامه پاریس» هستند. «توافقنامه پاریس» به‌عنوان چارچوب اصلی جهانی برای مقابله با تغییرات اقلیمی عمل کرده و هدف آن محدود کردن گرمایش جهانی به زیر 1.5 درجه سانتیگراد نسبت به سطوح قبل از انقلاب صنعتی است. برای رسیدن به چنین اهدافی، تقسیم کار صورت گرفته است. مرحله بعدی، «اولین ارزیابی جهانی» است که بررسی میزان پیشرفت کشورهای عضو در دستیابی به اهداف تعیین‌شده در «توافقنامه پاریس» را شامل می‌شود. این ارزیابی به‌عنوان یک گزارش جامع برای بررسی و تنظیم استراتژی‌های آینده عمل می‌کند.

دانشکده مهندسی انرژی شریف