پنهان کاری یا فراموشی در ارایه اطلاعات ارزی

ساعت 24 - ارائه آمارهای تخصیص منابع ارزی از سوی بانک مرکزی یک اقدام مفید است که می‌تواند برخی دیدگاه‌ها را روشن کرده و از مخدوش شدن رفتار این نهاد جلوگیری کند اما ارائه آمار به شکلی که بانک مرکزی به مرور آن را به یک روش تبدیل کرده و علاقه‌مندان را در چارچوبی که می‌خواهد قرار می‌دهد برخی کاستی‌ها دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود.

بانک مرکزی در تازه‌ترین آمار تخصیص ارز در یک جدول کلی درباره تخصیص ارز به صنایع عددهایی را در کنار مابه‌ازای آن‌ها ارائه داده که قابل نقد است. به این معنی که معلوم نیست کدام بنگاه‌های خودروساز دولتی و غیردولتی و چند بنگاه خودروساز توانسته‌اند 6‌میلیارد دلار ارز بگیرند که حدود 4‌میلیارد دلار آن ارز نیمایی است. آیا ایران‌خودرو، سایپا و خودروسازهای مونتاژکار مستقر در کرمان از این 6‌میلیارد دلار تخصیص داده شده یکسان دلار گرفته‌اند. آیا بانک مرکزی با تشخیص خود به این شرکت‌ها دلار نیمایی داده و در مقابل تخصیص ارز نیمایی به این خودروسازها چه تضمینی گرفته است که محصولات تولیدی یا وارداتی را مطابق با قیمت دلارهای گرفته‌شده عرضه کنند؟ آیا بانک مرکزی از وزارت صمت دلایل تخصیص ارز را به این بنگاه‌ها به ویژه کرمان‌نشینان خواسته است؟ در سطر آخر جدول «میزان تامین ارز صنایع» آمده است که تخصیص ارز به «سایر» برابر با 6/11میلیارد دلار بوده که نزدیک به 9میلیارد دلار آن را دلار نیمایی تشکیل داده است. آیا بانک مرکزی از دادن اطلاعات دقیق‌تر درباره «سایر» که نزدیک به 30درصد دلارهای تخصیص داده صنایع را به خود اختصاص داده‌اند، منع شده است؟ شاید اگر اطلاعات دقیق‌تر به شهروندان داده می‌شد فایده بیشتری داشت؟ اینگونه آمار دادن از سوی نهادی که دلارهای کشور را در اختیار دارد نمی‌تواند آمارهایی معتبر تلقی شود تا وقتی معلوم نیست که کدام نهاد چقدر دلار گرفته است. همین کاستی درباره عدد مربوط به واردات کالاهای اساسی نیز دیده می‌شود. بانک مرکزی می‌تواند با جداسازی کارشناسانه درباره آمار واردات نهاده‌های دامی و اینکه این میزان دلار که حدود 4/7میلیارد دلار است به خرید کدام کالا تخصیص داده شده و سهم بخش دولتی، سهم بخش‌خصوصی و سهم بخش خصولتی چقدر بوده است. به نظر می‌رسد بانک مرکزی برای شفافیت بیشتر دلارهای تخصیص‌داده‌شده به بنگاه‌ها را به ریز در اختیار شهروندان قرار دهد و توضیح دهد چرا در حالی‌ که در ماه‌های نخست سال دلاربگیران نیمایی را معرفی کرده بود حالا از این کار امتناع می‌کند. خودروسازی‌هایی که دلار نیمایی گرفته‌اند تنها با سودی که از مابه‌التفاوت دلار نیمایی و دلار آزاد نصیبشان شده رانتی بزرگ به دست آورده‌اند.