اردوغان دنبال حذف دائم ایران از معادلات سوریه است

ساعت 214 - فرشید باقریان کارشناس امور بین الملل در گفت‌وگو با «شرق» به تحلیل سفر رئیس‌جمهور ترکیه به دمشق می‌پردازد، او ابتدا به ساکن تاکید دارد، «تحولات سوریه و روی کار آمدن فردی مانند الجولانی را نباید پیروزی برای ترکیه دانست، بلکه یک پیروزی مشخص برای شخص اردوغان است».

به‌همین‌دلیل این تحلیلگر هم اذعان دارد «راهبردهای مشخص رئیس‌جمهور ترکیه حذف بازیگرانی مانند ایران از صحنه تحولات سوریه به شکل دائمی و کامل است تا بتواند وزن شخص اردوغان در معادلات کشور سوریه بیشتر شود».

با این برداشت، مفسر ارشد حوزه سیاست خارجی، «سفر فردا (چهارشنبه) اردوغان به دمشق را گام ابتدایی برای ترسیم یک چهره کاریزماتیک از خود (اردوغان) در جامعه سوریه می‌داند، به نحوی که بتواند فضای اجتماعی و افکار عمومی در سوریه را تحت‌الشعاع نظرات و گفته‌های خود قرار دهد».

باقریان در ادامه گفته‌های خود از دو منظر «کریدورهای اقتصادی و تجاری» و همچنین «کریدور امنیتی»، تهدید سیاست‌های اردوغان در سوریه جدید را برای ایران جدی می‌داند و در تشریح خطرات کریدورهای تجاری و اقتصادی مدنظر ترکیه به «شرق» می‌گوید: «اکنون که ساختار سیاسی در سوریه به دست نیروهای نزدیک به ترکیه افتاده است، قطعا اردوغان در تلاش است تا کریدور موسوم به «توسعه» را که از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به بندر فاو عراق و بعد به ترکیه و پس از آن به اروپا کشیده خواهد شد، تغییر داده و کریدور «داوود» را جایگزین کند.

به این معنا که با حذف ایران از معادلات سوریه، از یک سو این کریدور (داوود) به نفوذ ترکیه تا مدیترانه شرقی منجر شود و از سوی دیگر اردوغان برنامه جدی برای امتداد این کریدور تا قلب اروپا دارد» و هم‌زمان با آن، تحلیلگر ارشد حوزه بین‌الملل، «موضوع احتمال کلیدخوردن کریدور زنگزور را هم پیش می‌کشد» و بر این باور است که «شاید امتداد کریدور داوود از خاک ترکیه به سوریه و همچنین اروپا، از طرف دیگر به نخجوان، آذربایجان، دریای خزر و آسیای میانه هم کشیده شود». به‌همین‌دلیل باقریان هشدار می‌دهد «پس از تحولات سوریه امکان پیگیری دوباره پروژه بر سر دالان زنگزور بسیار جدی است».

تحلیلگر ارشد مسائل ترکیه موضوع مهم‌تر دیگر را ناظر به «امتداد کریدور امنیتی» می‌داند و در تبیین آن اذعان دارد «اردوغان با حذف کردهای ترکیه و سوریه سعی می‌کند یک کمربند امنیتی برای خود تا امتداد مرزهای ایران شکل بدهد»، کمااینکه این کارشناس در تایید گفته خود به سخنان اوایل آذرماه اردوغان استناد می‌کند.

اشاره باقریان به سخنان رئیس‌جمهور ترکیه در نشست گروهی حزب عدالت و توسعه در مجلس این کشور است که ضمن اشاره به برنامه‌های آنکارا برای تقویت امنیت مرزهای جنوبی کشورش، مدعی شد: «کمربند امنیتی از مدیترانه تا مرز ایران را برای مقابله با تروریسم تکمیل خواهد کرد». این در حالی است که ترکیه سال‌هاست بخشی از خاک سوریه را با توجیه و بهانه مبارزه با کردها در اشغال خود دارد و همچنان مراودات خود را با گروه‌های مسلح مخالف بشار اسد هم حفظ کرده بود.

اردوغان به موازات یادآوری تلاش‌ها برای مقابله با تهدیدات تروریستی مدعی شده بود «پروژه پاک‌سازی مرزهای جنوبی کشورمان از تهدید تروریسم را با کمربند امنیتی که از دریای مدیترانه تا مرز ایران امتداد دارد، گام به گام نهایی خواهیم کرد».

رئیس‌جمهور ترکیه همچنین به برنامه‌های سال آینده خود هم پرداخت و افزود «سال آینده با استفاده از روش‌های دیپلماتیک و نظامی، دستاوردهای جدیدی را در مبارزه با تروریسم به دست خواهیم آورد».

بنابراین در سایه آنچه اردوغان عنوان کرد، باقریان چنین نتیجه می‌گیرد که «گفته‌های رئیس‌جمهور ترکیه‌اندکی پیش از آغاز تحولات سوریه از ادلب و سقوط حکومت بشار اسد بود، بنابراین اکنون که معادلات جدیدی در سوریه شکل گرفته است، اردوغان بیش از هر زمان دیگری فضا و زمینه را برای ایجاد و تحقق این کریدور امنیتی از مدیترانه تا امتداد ایران مناسب می‌بیند و آن را با گروه‌های حاضر در سوریه علیه ترهان و کردها پی خواهد گرفت».